همشهری آنلاین- پروانه بهرام نژاد: هر سال در فصل بهار مراکز فرهنگی و هنری با برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف و اجرای برنامه‌های متعدد پذیرای شهروندان بودند اما امسال با شیوع ویروس کرونا که چند ماهی است مهمان ناخوانده ما شده، اوضاع تغییر کرده و این بخش هم تحت تأثیر قرار گرفته است. از این‌رو سراغ «مرضیه خسروی بروجنی» رفته ایم که چند سالی است سکان هدایت مراکز سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در منطقه ۱۳و ریاست فرهنگسرای امید را برعهده دارد، از وضعیت مراکز و راهکارهای این مجموعه در شرایط موجود و برنامه‌های فصل بهار مراکز زیر پوشش می‌گوید.
- مدیریت مراکز فرهنگی و هنری منطقه۱۳ در اجرای برنامه‌های سال جدید چه رویکردی را در دستور کار دارد؟
رویکرد سال۱۳۹۹ما راه‌اندازی «میزهای سالمندی» است چراکه فرهنگسرای امید در مدیریت فرهنگی هنری منطقه ۱۳ از سال ۱۳۸۳ به‌عنوان فرهنگسرای «سالمند» فعالیت‌های هویتی حوزه سالمندی شهر تهران را عهده‌دار بوده و دبیرخانه صدور کارت منزلت تهران هم در فرهنگسرای امید و مدیریت فرهنگی هنری منطقه ۱۳ قرار دارد. از این‌رو مطالبه سالمندان از این مرکز بیشتر است. براین اساس ما در نظر داریم به شکل شبکه‌ای نسبت به برنامه‌سازی و جذب مشارکت و اجرای برنامه‌های فرهنگی هنری با رویکرد سالمندی در تمام مناطق ۲۲گانه شهر تهران اقدام کنیم. از این‌رو «شورای هم‌اندیشی پیشکسوتان و سالمندان شهر تهران» با حضور افراد شاخص و فعال حوزه سالمندی و همچنین افراد ذی‌نفوذ و استادان دانشگاه و علمای حوزه و... این شورای اندیشه‌ورزی تشکیل می‌شود. برپایه مصوباتی که در این شورا به دست می‌آید، موضوعات برنامه‌ای مشخص می‌شود و برای اجرای آن مصوبات، ما میز سالمندی را در تمام مناطق ۲۲گانه شهر تهران و تمام فرهنگسراهای خاص و تابعه خواهیم داشت و نمایندگان میزهای سالمندی در واقع همان متولیان و متصدیان انجام برنامه‌های فرهنگی خواهند بود و حلقه اتصال خیلی کاربردی بین سالمندان و دبیرخانه شورای اندیشه‌ورزی سالمندی شکل خواهدگرفت.
- روند تشکیل میزهای سالمندی در مراکز به چه صورت است؟
این شبکه به محض اینکه فعال شود تبلیغات شهری را خواهیم داشت. از طریق فرهنگسراها هم نسبت به اطلاع‌رسانی معرفی خدمات کارت منزلت و برنامه‌های شبکه‌ای سازمان استفاده می‌کنیم. چراکه سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران آموزش برای تمام سالمندان بالای ۶۵ سال رایگان برگزار می‌کند. دارندگان این کارت در تمام مراکز سازمان فرهنگسراها مثل باغ‌موزه‌ها، کتابخانه‌ها، مثل خانه‌های فرهنگ و فرهنگسراها مراکز تابعه می‌تواند استفاده رایگان داشته باشند. ان‌شاءالله با اضافه شدن خدمات باشگاه فرهنگ و هنر ایرانیان به خدمات کارت منزلت، بتوانیم با قوت بیشتری خدمات به این پیشکسوتان و بزرگان و صاحبان تجربه ارائه کنیم.
- باتوجه به این موضوع برنامه‌های پیش روی مراکز منطقه بیشتر در چه حوزه‌هایی خواهد بود؟
یکی از رویکردهای دیگری که این‌مدیریت به‌عنوان مدیریت هویت محور سالمندی در سازمان‌فرهنگی وهنری شهر تهران دارد، راه‌اندازی کانون‌های تخصصی در مناطق ۲۲گانه است. زمانی که یک سالمند عضویت کارت منزلت خود را قطعی می‌کند در فرم ثبت‌نام به ما اطلاع می‌دهد آیا علاقه‌مند است به شکل کانونی عضو باشد و فعالیت و مشارکت‌های مضاعفی داشته باشد در حوزه‌های مختلف فرهنگی، هنری و... آنجا علاقه‌مندی‌ها و پتانسیل مشخص می‌شود. این افراد پایش و بررسی و رصد و با افراد علاقه‌مند ارتباط برقرار می‌شود و با تشکیل میزهای سالمندی و مشخص شدن متصدیان میزهای سالمندی در تهران ما، راه‌اندازی کانون‌های گرایشی و تخصص محور سالمندی رو خواهیم داشت که بعد از طرف دبیرخانه حوزه سالمندی سازمان که منطقه۱۳برعهده دارد در ادامه ما برنامه‌سازی و پیشنهادهای برنامه‌های فراگیر را برای همه مناطق خواهیم داشت که این کمک می‌کند که یک فعالیت در شهر تهران به‌طور شبکه‌ای انجام شود. براین اساس بهترین‌ها انتخاب می‌شوند و به‌عنوان رهبران کانون‌های دیگر فعالیت کنند و باز بتوانیم مشارکت مضاعف جلب کنیم و به شکلی مدنظر داریم خود سالمندان برای سالمندان فعالیت کنند. خب این قطعاً به واسطه فضای صمیمی و ادبیات مشترک موجود بین اعضا اثربخش‌تر خواهدبود. علاوه براینها به دنبال پیوند گروه سنی کودک و نوجوان به شکل برنامه‌ای برای ایجاد ارتباط مؤثر بین سالمندان و آنها هستیم. برای این‌موضوع برنامه‌هایی طراحی شده با عنوان«همیار سالمند» که در دست بررسی است. طرح درس‌هایی در قالب شعر، داستان، نمایش، قصه‌گویی با محوریت احترام به سالمندان برای کودکان می‌پردازیم. در گروه سنی نوجوان مدنظر داریم که گروه سنی این منطقه و کانون‌های نوجوان فعال‌در مدیریت فرهنگی وهنری منطقه۱۳مثلاً اگر گروه تئاتر نوجوانان ما حول محور سالمندی خواهد بود. تمام تلاش ما این است آنچه در مدیریت فرهنگی هنری منطقه۱۳در حال برنامه‌ریزی و برنامه‌سازی و پیشنهاد برنامه است همه با هویت سالمندی و مرتبط با احترام به سالمند است و ما بتوانیم نقش وسهم خودمان را در ارتقای مشارکت سالمندان و ایجاد نشاط اجتماعی برای این گروه سنی وایجاد سبک زندگی مرتبط با احترام به سالمند ایفا کنیم.
- در دوران اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی ارتباط شما و مراکز با مخاطبان از چه طریق محقق می‌شود؟
در این دوران، ارتباط ما و مخاطبان از طریق فضای مجازی است. آنچه برای ما مهم است، ارتباط پویا و مشارکت مردم در برنامه‌های فرهنگی و اثربخشی آنها بود که ایده برگزاری کارگاه‌های آنلاین را اجرای کردیم. کارگاه‌هایی که با حضور استادان سرشناس و چهره تلویزیونی و متخصص حوزه‌های مختلف جلسات لایف و گفت‌وگوهای سازنده اجرا کردیم. این برنامه‌ها در تمام گروه‌ها و فضاهای مجازی اطلاع‌رسانی و تبلیغات می‌شد. علاقه‌مندان آنلاین استفاده می‌کردند.
- افق پیش روی شما در اجرای برنامه‌ها در دوران کرونایی به چه صورت است؟
در دوران کنونی به‌صورت پلت‌فرم در حال ایجاد یک سایت برای دوره‌های آموزش آنلاین هستیمتا افراد از آموزش و کلاس‌ها عقب نمانند. البته ما برای تمام بچه‌های مهد و پیش دبستان، زبان و ریاضی و... آموزش آنلاین و مجازی را داشتم که از اردیبهشت ماه به شکل استانداردتری برگزار خواهدشد.
- آیا برنامه‌های ویژه ماه رمضان مراکز مشخص شده‌است؟
بله در ماه رمضان برنامه‌های ویژه برای گروه‌های سنی مختلف از سالمندی تا کودکان خواهیم داشت که برنامه «تجربه‌های مامان پز» خیلی صمیمی با مشارکت سالمندان است که تجربه‌هایشان را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند. از برنامه‌های دیگر فصل بهار «مائده» است که اشاره می‌کند گروه‌های سنی مختلف برای تسهیل در روزه‌داری و در واقع تغذیه صحیح در ایام ماه مبارک رمضان باید چه چیزهایی را رعایت کنند که این مجموعه پادکست است. همچنین برنامه دیگری با عنوان «زبان روزه‌دار» داریم روزه قلب، زبان، چشم و جسم، بگیریم و بعد به واسطه حظ لذتی از زبان خیر داریم این روزه برای ما مادام‌العمر باشد.
- در این ایام حضور کارکنان مراکز فرهنگی وهنری منطقه و ارتباط مدیران وکارکنان مراکز به چه نحوی بوده است؟
ما برای حضور همکاران نهایت همراهی و محدودیت در رفت‌وآمد کارکنان به مرکز را داشته‌ایم. تمام همکاران بیماران خاص و افراد دارای فرزند زیر ۶ سال مجموعه ما از ابتدای اسفندماه دورکار شدند. برای بقیه همکاران نیز امکان کمترین حضور را فراهم کردیم. بسیاری از آنها در فضای مجازی زحمت کشیدند و در حوزه فضای مجازی رشد کردند. گروه‌های فضای مجازی برای همکاران با هدف آموزش راه‌اندازی شد که بحمدالله من خودم به‌عنوان مدیر فرهنگی هنری منطقه ۱۳ از زحماتی که همکاران کشیده‌اند راضی هستم و هم قدردان. کرونا یک مانور اجرای فضای مجازی برای حوزه‌های فرهنگی بود و طبیعی است که با توجه به اینکه ما تجربه و آمادگی قبلی نداشتیم، ۱۰۰درصد خوب نباشیم اما همکاران تلاش می‌کنند و دغدغه حوزه فرهنگ شهر تهران را دارند، قطعاً اثربخش خواهدبود.
- کدامیک از برنامه‌های مرتبط با موضوع کرونا در مراکز منطقه۱۳ با استقبال خوب مردم مواجه شده‌است؟
«پیک شادی» برنامه آموزش کاردستی و در واقع برای سرگرم کردن کودکان بود و برنامه خیلی استقبال شد. همچنین برنامه دیگری باعنوان مسابقه نقاشی «شکست کرونا» ویژه گروه سنی کودک بود که با مشارکت کیهان بچه‌ها آن را برگزار کردیم و این برنامه هم خیلی پر مخاطب بود و بهترین‌های این مسابقه در نشریه کیهان بچه‌ها منتشر شد. برنامه‌های حوزه سالمندی هم همین‌طور بود اما چون منجر به خلق یک اثر یا ساخت نشد، و بیشتر برنامه‌های تبینی و ترویجی بود، ما نتوانستیم بازخورد کمی داشته باشیم
ـ باتوجه به اجرای برنامه‌های مجازی، آیا کارشناسان قبلی (برنامه‌های حضوری) اجرای کار را برعهده داشتند یا تغییری متناسب با وضع فعلی داشته‌اید؟
همه کار را همکاران مدیریت منطقه۱۳ انجام دادند و البته ما تو حوزه‌های مختلف از اهل فن کمک گرفتیم اما هیچ‌کاری را به‌صورت ۱۰۰درصد برون‌سپاری نکردیم و عمده کارها بیش از ۹۰درصد تولید در فضای مجازی، همه از پتانسیل‌های داخلی مجموعه بوده و بچه‌های ما زحمت کشیدند و با ایده و اجرای خودشان آنها را به نتیجه رساندند.
- فاصله‌گذاری اجتماعی در مراکز فرهنگی
باتوجه به شیوع ویروس کرونا ما در مدیریت مراکز فرهنگی و هنری منطقه۱۳ از ابتدای اسفند ماه در این زمینه اتاق فکر متعدد تشکیل داده و شروع به برنامه‌سازی کردیم. ابتدا با هجمه‌ای از اطلاعات صحیح وغلطی که در فضای مجازی دست به دست می‌شد، مواجه بودیم که خیلی از اینها استرس سالمندان را مضاعف کرده بود. شایعاتی که این بیماری فقط سالمندان را هدف قرار می‌دهد و منجر به فوت این افراد می‌شود که ما برای کاهش این استرس برای انتقال اطلاعات درست به سالمندان شهر تهران و کشور، با مشارکت اداره سلامت سالمندی وزارت بهداشت و درمان برنامه مشارکتی با عنوان«درباره کرونا بیشتر بدانیم» تولید کردیم که این برنامه با استقبال خوب مواجه شد. چون از یک منبع آگاه و رسمی اطلاعات به مخاطبان ارائه می‌شد. به واسطه ارتباطاتی که با انجمن‌ها، بنیادها، کانون‌هاو تشکل‌های سالمندی در استان‌های دیگر هم داریم، توانستیم نشر خیلی‌خوبی داشته باشیم. این میان با همکاری دکتر «دلبری» متخصص سالمندی و رئیس انجمن علمی سالمندان کشور، یک مجموعه ۱۰قسمتی با عنوان «سلامت سالمندی» تولید کردیم که هم به سلامت جسم و هم روان پرداختیم. همچنین برنامه‌هایی دیگری با عنوان «بافرهنگ باشیم»، «معجزه‌ای به نام عشق و احترام»، «تنها امید»، تولید پادکست‌ها و پوسترعکس و عکس نوشته از دیگر کارهای ما بود که از این برنامه استقبال خوبی شد. برای اینکه محصولاتی را تولید کردیم و برنامه‌های مجازی‌مان در حوزه‌های مختلف سالمندی کودکان و جوانان و بزرگسالان به توان استفاده کنند و پیج‌های تخصصی با موضوعات کتاب، آموزش، حوزه سالمندی، کودک و نوجوان راه‌اندازی شد و پیج‌های رسمی مراکز منطقه ۱۳خانه فرهنگ مهرآور فرهنگ حافظیه فرهنگسرای امید نیز تولیدات را نشر می‌دانند و علاوه براین کانال‌های مجازی هم با اعضای فراگیران آموزشی ما ارتباط می‌گرفتند. ۶خانه فرهنگ مشارکتی منطقه فضای نشر تولید محتواهای مابودند.
نظر شما