خراسان جنوبی | رمضان امسال؛ بدون برگزاری آیین‌های سنتی

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، سیداحمد برآبادی روز شنبه ششم اردیبهشت افزود: آیین سنتی رمضان خوانی به شماره ۸۱۱، ملاقه‌زنی (کفچلزی) به شماره ۸۱۶ و مراسم طبل‌زنی طبس به شماره ۱۸۹ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.
 
وی با بیان این‌که همه ساله این آیین‌ها به شکل نمادین در برخی از نقاط استان برگزار می‌شد اظهار داشت: امسال به خاطر پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا آیین‌های سنتی که اغلب قدمت زیادی دارند اجرا نمی‌شود.  

مسئول حوزه پژوهش اداره‌ کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌ جنوبی افزود: یکی از این آیین‌های سنتی طبل‌زنی طبس است که بیش از ۱۰۰ سال قدمت داشته و همه ساله تا پایان ماه مبارک رمضان اجرا می‌شده است اما امسال این آیین تعطیل شد.  

وی با بیان این‌که سنت طبل‌نوازی در شب‌های ماه رمضان از قدیم تاکنون مرسوم بوده است گفت: در طول ماه رمضان هر شب در سه نوبت و به فاصله هر یک ساعت از نیمه شب طبل نواخته می‌شود که طبل آخر یک ساعت مانده به اذان صبح خاتمه می‌یابد.

برآبادی یادآور شد: این سنت از وقفیات عمادالملک است که تحت نظر شیبانی در طبس مدیریت می‌شود.  

وی رمضوخوانی را از دیگر آیین‌های ثبت ملی در خراسان جنوبی برشمرد و عنوان کرد: از زمان‌های قدیم شب‌های رمضان بعد افطار ۱۲ تا ۱۵ نفر از پسران نوجوان محله دور هم جمع می‌شدند و یک نفر هم سرگروه می‌شد تا برای مردم رمضو خوانی کند.  

مسئول حوزه پژوهش اداره‌ کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌ جنوبی ادامه داد: وقتی که گروه تکمیل می‌شد همه با هم به در خانه‌ها می‌رفتند و استاد گروه با صدای بلند می‌گفت: «رَمِضاْنی مارْ وَاْ مِدِیْ یا وَرْ خُانِمْدِ؛ رمضانی ما را می‌دهید یا بخوانیمش». صاحبخانه اجازه خواندن می‌داد، کودکان هم با صدای بلند می‌گفتند «رمضو یارب / یارب رمضو، رمضو آمد / خوشنام خدا، رمضو آمد مهمانش کنید/ بز و بزغاله قربانش کنید / این سرا از کنه رو ور باده/ دو پسر داره که نو داماده، این سرا از کنه رو ور روزه/ دو دختر داره که مخمل دوزه / این سرا از کنه رو ور قبرستو / پدر مو گفته برو دو قرو بستو 

وی عنوان کرد: این آیین نیز به دلیل این‌که گروهی اجرا می‌شده و ماهیت آن نیز مراجعه به در منازل برای تبرک‌جویی است امسال به دلیل رعایت نکات بهداشتی اجرا نخواهد شد.  

برآبادی با اشاره به آیین کهن کفچلزی به عنوان یکی از سنت‌های رمضانی در خراسان جنوبی گفت: هر سال شب ۲۷ رمضان ۲ نفر از زنان محل به صورت ناشناس چادر سفید سر کرده، صورت خود را می‌پوشاندند و با یک سینی که روی آن آینه، شانه، سرمه دان و یک کاسه آب و ملاقه بود درکوب خانه‌های مردم را می‌زدند.  

وی با بیان این‌که نحوه کوبیدن درب توسط این زنان متفاوت بوده است ادامه داد: این افراد به در هر خانه‌ای که می‌رسند با کفچلز یا همان ملاقه خود، چند بار به در خانه می‌کوبیدند و اینطوری صاحبخانه متوجه حضور آنها شده و با تنقلاتی مثل آرد، شیرینی یا پول از آنها پذیرایی کرده و به هر نیتی که داشتند نگاهی به آیینه داخل سینی کرده، شانه را به هم به سر کشیده و از سرمه هم مقداری روی چشم می‌کشیدند.  

مسئول حوزه پژوهش اداره‌ کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان‌ جنوبی اضافه کرد: روز بعد هم با آردی که از منازل جمع کرده بودند کماچ و کاچی پخته و بین مردم محله به نیت تبرک توزیع می‌کردند.  

وی گفت: این آیین نیز به خاطر اهمیت رعایت بهداشت در شرایط فعلی اجرا نخواهد شد.

برآبادی با بیان این‌که احیای سنت‌های قدیمی ضمن ایجاد فضای همدلی می‌تواند شادی‌هایی را در جامعه خلق کند که ماندگاری و اثرگذاری آن عمیق و گسترده است گفت: آنچه که در شرایط فعلی از اهمیت مضاعف برخوردار است سلامتی شهروندان بوده لذا بر همین اساس تاکید شده است که در هیچ نقطه‌ای از استان آیین‌های سنتی رمضان امسال برگزار نشود.