همشهری‌آنلاین-سمانه معظمی: شاید تا کمی پیش که ویدئویی از معدوم‌سازی جوجه‌های یک‌روزه در ایران در فضای مجازی منتشر شد، خیلی از ما نمی‌دانستیم سالانه حدود ۷ بیلیون جوجه نر یک‌روزه در سراسر جهان به دلیل این‌که توانایی باروری و تولید گوشت به اندازه جوجه‌های ماده را ندارند، معدوم می‌شوند.
در کشور ما نیز ماهانه سه میلیون قطعه جوجه یک‌روزه به دلایل مختلف کشته می‌شوند. این جوجه‌ها در دستگاه‌های بزرگ، تبدیل به پودر خوراک دام و طیور می‌شود. هرچند مشخص نیست فیلمی که از زنده به گورکردن جوجه‌ها در ایران منتشرشده مربوط به کدام یک از استان‌ها بوده است.
مسئولان صنعت طیور حتی در استان‌هایی مانند تهران و مازندران که از قطب‌های پرورش مرغ هستند، زیر بار وقوع این اتفاق در محدوده استانی خود نرفته‌اند.
شیوع کرونا و کاهش تقاضا
رئیس انجمن جوجه‌داران یک‌روزه ایران گفت: واحدهای تولیدکننده جوجه یک‌روزه به دلیل شیوع بیماری کرونا، کاهش تقاضا و کمبود نهاده‌های طیور شامل سویا و ذرت و به منظور کاهش خسارت‌های آتی صنعت مرغداری، اقدام به کشتار جوجه‌ها در مقیاس وسیع کرده‌اند.
«غلامعلی فارغی» افزود: از آنجا که جوجه‌های یک روزه بیش از ۲۴ ساعت نمی‌توانند در جوجه‌کشی بمانند و این مراکز باید برای جوجه‌های روز بعد آماده باشند، همکاران ما ناچار شدند جوجه‌های مازاد را روانه کوره‌ها و چاه‌های تلفات کنند.
وی، راهکار رفع این مشکل را تولید به اندازه نیاز کشور و تامین نهاده‌های طیور با نرخ مناسب و توزیع مستقیم آن عنوان کرد.
از بین بردن جوجه‌های مازاد فقط چالش کشور ما نیست و حتی کشورهای پیشرفته اروپایی و آمریکایی نیز به دنبال یافتن راهکاری برای رهایی از تخم‌مرغ‌های حاوی نطفه نر هستند.
محصول بدون بازدهی
به گزارش بی بی سی، در صنعت مرغداری، جوجه‌های ماده سالم برای تبدیل به مرغ تخم‌گذار پرورش داده می‌شوند، اما جوجه‌های نر و برخی جوجه‌های ماده بیمار به عنوان یک محصول فرعی و مازاد دیده می‌شوند.
در حقیقت جوجه‌های نر یک محصول بدون بازدهی و سود هستند، زیرا زمان رشد آن‌ها خیلی طولانی‌تر از جوجه ماده است و برای تولید گوشت مناسب نیستند. سالانه بیلیون‌ها جوجه مرغ در صنعت مرغداری و تخم‌مرغ پرورش داده می‌شود و درست به همین تعداد جوجه خروس معدوم می‌شود.
رایج‌ترین شیوه‌های معدوم‌سازی، خفه‌کردن با گاز یا خردکردن در آسیاب‌های پرسرعت است.
به اعتقاد برخی فعالان حقوق حیوانات، دستگاه آسیاب می‌تواند در یک ثانیه جوجه‌ها را بکشد، اما فرآیند خفه‌کردن با گاز طولانی‌تر است و تا دو دقیقه هم طول می‌کشد.
همکاری آلمان و فرانسه
چندی پیش کشورهای آلمان و فرانسه اعلام کردند برای پایان‌دادن به کشتار جمعی جوجه‌ها با یکدیگر همکاری خواهند کرد.
این دو کشور برای منع معدوم‌سازی جوجه‌های نر در اتحادیه اروپا تا پایان سال ۲۰۲۱ هدف‌گذاری کرده‌اند.
به گزارش سایت خبری گلوبال‌نیوز، «جولیا کلوشنر»، وزیر غذا و کشاورزی آلمان و «دیدیه گولام»، وزیر کشاورزی فرانسه برنامه‌هایشان را در این زمینه در یک کنفرانس مطبوعاتی در ژانویه سال‌جاری میلادی اعلام کردند.
گولام گفت: اکنون زمان پایان معدوم‌سازی جوجه‌هاست. فرانسه و آلمان باید موتور محرک این اقدام در اروپا باشند.
این دو کشور اروپایی امیدوارند بتوانند صنایع، محققان، شرکت‌ها و گروه‌های مردمی را گرد هم بیاورند تا برای یافتن و اجرای روش‌های جایگزین با یکدیگر همکاری کنند.
در صورت اجرای ممنوعیت کشتن جوجه‌ها از آخر سال ۲۰۲۱، فرانسه و آلمان جزو نخستین کشورهایی خواهند بود که این قانون را اجرا می‌کنند.
واکنش فعالان حقوق حیوانات
بسیاری از فعالان حقوق حیوانات از اصلاحات فرانسه وآلمان استقبال کرده‌اند، اما معتقدند این کافی نیست.
به گزارش فرانس ۲۴، «آگات گیگنوکس»، عضو یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد فرانسه گفت: ما از این طرح و دعوت از نهادهای مردمی برای تصمیم‌گیری استقبال می‌کنیم، اما باید تعهدات قانونی در این زمینه روشن‌تر برای مردم تبیین شود.
ارزش صادرات تخم‌مرغ ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا سالانه ۹۶۰ میلیون یورو است که آلمان مقام سوم را در این حوزه دارد.
فن‌آوری جدید
وزیر غذا و کشاورزی آلمان معتقد است کشتار جوجه‌ها از نظر اخلاقی عملی غیرقابل قبول است و باید هرچه سریع‌تر منسوخ شود.
کشور آلمان کشتن جوجه‌ها را فعلا به صورت موقتی تا زمان پیداشدن یک راه جایگزین، مجاز اعلام کرده‌است.
تحقیقات برای یافتن جایگزین کشتار جوجه‌های نر سال‌هاست ادامه دارد، اما هنوز به معرفی یک راهکار قابل اجرا در مقیاس جامع صنعتی منجر نشده است.
آلمان برای پایان دادن به کشتار جوجه‌های نر، فن‌آوری را معرفی کرده که جنسیت جوجه را پیش از بیرون آمدن از تخم مشخص می‌کند. ۹ روز پس از تخم گذاشتن، مایع اندکی از تخم، خارج و با یک هورمون ترکیب می‌شود. اگر نتیجه تست نشان داد که جنین نر است، تخم معدوم می‌شود.
وزارت غذا و کشاورزی آلمان، ۵ میلیون یورو در این فن‌آوری که از ابزار فشار هوا و لیزر استفاده می‌کند، سرمایه‌گذاری کرده است. آلمان مدعی است اجرای این کار برای هر تخم‌مرغ فقط یک ثانیه زمان می‌برد. این طرح موجب شده تا در حال حاضر حدود ۳۰ هزار جوجه ماده هر هفته در آلمان سر از تخم بیرون بیاورند.
پاییز امسال نخستین تخم‌مرغ‌های حاصل از فن‌آوری جدید در یک سوپرمارکت زنجیره‌ای در برلین عرضه شد.
وزیر غذا و کشاورزی آلمان گفت: درنتیجه اجرای این فن‌آوری جوجه‌های نر اصلا به مرحله تولد نمی‌رسند. فن‌آوری جدید اکنون در برخی واحدهای جوجه‌کشی در حال اجراست و به‌زودی به مرحله تولید انبوه می‌رسد. این فن‌آوری تا پایان امسال در دسترس همه واحدهای پرورش مرغ قرار خواهد گرفت.
وزارت غذا و کشاورزی آلمان از طرح علمی دیگری هم حمایت می‌کند. یک شرکت قصد دارد دستگاه‌هایی را بسازد که جنسیت نطفه را با استفاده از نوری که به سطح تخم‌مرغ تابیده می‌شود، تنها چهار روز بعد از تخم‌گذاری مشخص کند. فدراسیون حمایت از حقوق حیوانات آلمان نیز این روش کمتر تهاجمی را تایید کرده است.
راهکار دیگری که برای جلوگیری از معدوم‌سازی جوجه‌ها وجود دارد، پرورش «دو منظوره» جوجه است که در دهه ۱۹۶۰ استفاده می‌شد. در این روش از جوجه‌های ماده برای تخم‌گذاری و از جوجه های نر برای تولید گوشت استفاده می‌شود. هزینه بالا، تولید تخم‌مرغ‌های کوچک‌تر و میزان کمتر گوشت از معایب این روش است.
با وجود این محدویت‌ها، دولت آلمان از پروژه یک انجمن علمی برای پرورش جوجه دومنظوره به شیوه مدرن حمایت می‌کند. هم‌اکنون دستاوردهای این پروژه در دست بررسی است.
تجربه کانادا
کشتار جوجه‌ها نه‌تنها در اروپا بلکه در کشورهای آمریکا و کانادا نیز رایج است. دولت کانادا اخیرا اعلام کرده میزان جوجه‌های مازاد و درنتیجه کشتار آن‌ها را کاهش داده است.
«جین مایکل لورین»، رئیس شورای مرغ و تخم‌مرغ کانادا گفت: ما در حال تلاش برای حذف کشتار جوجه‌های نر هستیم. ۱۰ سال است که تحقیقات در این زمینه در سرتاسر جهان از جمله در کانادا انجام می‌شود. همه بخش‌های این صنعت، خواستار اصلاح وضع موجود هستند.
وی اضافه کرد: شورای ملی حمایت از حیوانات اهلی کانادا، فهرستی از چند روش برای مرگ آسان جوجه‌های نر ارائه و تاکید کرده که فرآیند پایان دادن به زندگی این حیوانات باید آنی و یک‌باره باشد.
سال ۲۰۱۸، «لارنس مکالی»، وزیر کشاورزی کانادا اعلام کرد که ۸۴۴ هزار دلار اعتبار برای مطالعه در زمینه اسکن الکترونیکی تخم‌مرغ به منظور تشخیص جنسیت آن اختصاص یافته است. به این ترتیب تخم‌مرغ‌های نر پیش از جوجه شدن می‌توانند به فروش برسند.
وی گفت: دولت کانادا برای حمایت از پرورش‌دهندگان مرغ و تخم‌مرغ هزینه‌های این مطالعه را تامین می‌کند تا به عنوان کشور پیشگام در زمینه حفظ حقوق حیوانات در جهان شناخته شود. این سرمایه‌گذاری به توسعه صنعت تخم‌مرغ نه تنها در کانادا بلکه در سرتاسر جهان کمک خواهد کرد.
سیاست انگلستان
مسئولان انگلستان برعکس کشورهای آلمان و فرانسه، معتقدند تشخیص جنسیت جوجه پیش از بیرون آمدن از تخم، جایگزین مناسبی برای کشتار جوجه‌های نر نیست.
بنا بر گزارش انجمن صنعت تخم‌مرغ انگلستان، فرآیند تشخیص جنسیت نطفه در تخم لزوما بدون درد نیست. از سوی دیگر میزان دقت آن در بهترین حالت فقط ۸۰ رصد است. این کار حتی ممکن است سلامت جوجه را به خطر بیندازد.
بنابراین گزارش، معدوم کردن جوجه‌ها با گاز «آرگون» که در انگلستان انجام می‌شود سریع و بدون درد است و درنتیجه نسبت به شیوه تشخیص جنسیت پیش از تولد، اخلاقی‌تر است.
کارشناسان انجمن صنعت تخم‌مرغ انگلستان معتقدند جوجه‌های نر، لزوما محصولی بلااستفاده نیستند و می‌توان از آن‌ها به عنوان غذا برای دیگر گونه‌ها مانند خزندگان و پرندگان استفاده کرد.
تقاضای باغ وحش‌ها و دیگر مراکز نگهداری از حیوانات در انگلستان برای خرید جوجه آن‌قدر بالاست که ۳۰ درصد جوجه‌های مورد نیاز این بخش از کشورهای دیگر وارد می‌شود.
باید امیدوار بود نتیجه این تحقیقات و تجربه‌ها هرچه زودتر به صنعت مرغداری کشور ما نیز راه پیدا کند تا دیگر شاهد معدوم‌کردن جوجه‌های یک‌روزه به شیوه‌های دردناک و غیرانسانی نباشیم.
نظر شما