به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سر به هوایی همیشه بد نیست، برای دیدن آسمان و ستاره‌های آن، برای لذت بردن از نعمت‌هایی که گاهی دورند و گاهی نزدیک باید هر از گاهی سر به هوا باشیم. شاید در این سر به هوایی‌ها ستاره دنباله‌داری دیدیم و آرزویمان هم برآورده شد.
ستاره، ماه، خورشیدگرفتگی و ماه‌گرفتگی، عبور شهاب‌سنگ‌ها و در نهایت آرامش نهفته در گستره تاریک شب و آبی روز و کویر بکر استان سمنان فرصتی است برای علاقه‌مندان به نجوم و آسمان تا از دریچه کوچک تلسکوپ به قدرت بی‌نهایت الهی پی ببرند.
در کنار کم‌آبی و گرمای طاقت‌فرسایی که اهالی کویر را درگیر خود می‌کند داشتن آسمانی صاف و پر ستاره فرصتی است تا ساکنان کویر از آن برای رونق گردشگری و کسب و کار خود بهره ببرند.
آسمان همیشه میزبان خوبی برای شماست، اما اگر تمایل به مشاهده ماه دارید روزهای چهارم تا هفتم ماه قمری، برای دیدن ستاره‌ها اوایل و اواخر ماه قمری و مشاهده کهکشان پرشکوه راه شیری در ماه‌های فروردین و اریبهشت به کویر بروید. باید توجه داشت هنگامی که ماه بزرگ است، یعنی اواسط ماه قمری، بدترین زمان برای مشاهده آسمان و ماه است.
نکته جالب و غم‌انگیز نجوم در سمنان این است که حتی رصدخانه‌ای برای فعالیت‌های انجمن نجوم در استان در نظر گرفته نشده است. در دامغان اتاقی کوچک با سقفی گنبی‌شکل، نام رصدخانه را به دوش می‌کشد که هیچ سنخیتی با رصدخانه ندارد. در شهر سمنان هم سازه‌ای کروی برای رصد آسمان و فعالیت انجمن نجوم توسط شهرداری ساخته شد که متاسفانه به دلیل نبود امکانات اولیه و بی مهری شهرداری پس از ۲ سال از انجمن نجوم پس گرفته شد.
با نجوم به علم علاقه‌مند می‌شوید
علیرضا دانشگر، مدیرعامل انجمن نجوم آسمان کویر سمنان گفت: انجمن نجوم سمنان در اوایل دهه ۸۰، کار خود را از پژوهشگاه معلم سمنان آغاز کرد. روند فعالیت‌های انجمن با استقبال مردم و حضور صاحب نظران و علاقه‌مندان آن به خوبی پیش رفت و در سال ۸۵ انجمن علمی نجوم دانشگاه سمنان در دانشکده فیزیک شکل گرفت.
او با اشاره به اصل اساسی شکل گیری انجمن‌های نجوم افزود: در سراسر دنیا رشته‌هایی برای علاقه‌مند کردن افراد و به ویژه کودکان به علم وجود دارد، که نجوم یکی از آنهاست. به دلیل ارتباط آسان مردم به ویژه بچه‌ها با طبیعت و نبود محدودیت‌های سنی و تحصیلی برای رصد آسمان، نجوم یک رشته محبوب در بین عموم است.
دانشگر ادامه داد: نجوم ارتباط نزدیکی با درون آدمی و قدرت الهی دارد که یکی از دلایل علاقه مردم به علم نجوم و رصدهای آسمانی است. توجه به نجوم در کنار ترویج علم و علاقه یافتن افراد به علوم مرتبط، توجه بیشتر افراد به آسمان و رصد اجرام آسمانی را در پی دارد.
مدیرعامل انجمن نجوم آسمان کویر سمنان عنوان کرد: آسمان استان سمنان به دلیل اقلیم گرم و خشک موقعیت بسیار مناسبی برای رصد آسمان فراهم می‌کند. دوری از آلودگی‌های نوری شهر، آسمان بی نظیر کویر موجب شده تا در زاویه ۱۸۰ درجه آسمانی مملو از ستاره را برای رصد داشته باشیم.
دانشگر در خصوص نحوه فعالیت انجمن نجوم آسمان کویر سمنان گفت: نجوم را میتوان به دو بخش تقسیم کرد. بخش اول آن در دانشگاه‌ها شکل می‌گیرد و افراد با تحصیل در رشته فیزیک و سپس رشته‌های نجومی در واقع متخصصان علم نجوم می‌شوند. اما بخش دوم آن فعالیت‌های رصدی و عکاسی از آسمان و اجرام آسمانی است که نیاز به تحصیل حرفه‌ای ندارد و افراد با علاقه‌های شخصی خود و با استفاده از تلسکوپ به رصد آسمان می‌پردازند.
بلاتکلیفی انجمن نجوم
او افزود: نجوم به دلیل نداشتن ساختار کاملا علمی زیر مجموعه دانشگاه نیست و در عین حال به دلیل نداشتن ساختار فرهنگی زیرمجموعه سازمان‌های مرتبط نیز قرار نگرفته است. در حال حاضر به همت اعضای انجمن نجوم آسمان کویر سمنان، این انجمن به عنوان سازمان مردم‌نهاد در اداره ورزش و جوانان استان و فرمانداری ثبت شده است.
مدیرعامل انجمن نجوم آسمان کویر سمنان تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که انجمن نجوم با آن مواجه است نبود یک تعریف مناسب برای فعالیت‌های انجمن و حمایت‌های لازم است. در اداره ورزش و جوانان سازوکاری برای فعالیت علمی وجود ندارد و در دانشگاه هم انجمن‌ها صرفا علمی هستند.
دانشگر نجوم را فرصتی مناسب برای توسعه گردشگری استان برشمرد وگفت: پدیده‌های آسمانی مثل بارش‌های شهابی در بین مردم بسیار محبوب هستند و افراد به راحتی با آسمان و نجوم ارتباط برقرار می‌کنند. یکی از اهداف مهم انجمن نجوم معرفی استان سمنان به عنوان استانی توانمند در گردشگری نجوم است.
او افزود: ۲۰ مربی خبره در حوزه نجوم و ۶۰ عضو فعال در انجمن نجوم آسمان کویر سمنان حضور دارند و نیز تجهیزات بسیار مناسب و به‌روزی برای رصد آسمان داریم، اما مشکل اساسی و عمده ما این است که رصدخانه نداریم.
این کارشناس علم نجوم با اشاره به استقبال مردم برای رصد آسمان و وجود آسمان بکر استان سمنان تصریح کرد: انجمن نجوم شهر سمنان نقشی پررنگ در رویت هلال ماه و گزارش‌دهی به کشور دارد و ناکنون ۳۰۰ رویت از سوی انجمن صورت گرفته است، اما متاسفانه به دلیل نبود حمایت‌های لازم و از همه مهم‌تر رصدخانه‌ای در خارج از شهر برای رصدهای علمی، نمی‌توان امید داشت که استان سمنان در حوزه گردشگری نجوم فعالیت کند.
رصدخانه نداریم
دانشگر نبود زیرساخت لازم برای رصدهای علمی و میزبانی از مردم برای رصد آسمان و عدم حمایت از سوی بانیان امر را سدی بزرگ بر سر راه نجوم استان دانست و گفت: برگزاری باشگاه‌های نجوم، رصدهای مختلف آسمانی، برپایی سخنرانی‌های علمی و اردوهای رصدی درون‌شهری و برون‌شهری از جمله فعالیت‌های انجمن است. سازه کروی‌شکلی توسط شهرداری سمنان در اختیار انجمن نجوم قرار گرفت، اما به دلیل فراهم نبودن امکانات اولیه همچون سیستم سرمایش و گرمایش و بی‌مهری شهرداری این سازه پس گرفته شد. در زمانی که سازه کروی در اختیار انجمن بود، فعالیت‌های بسیاری صورت گرفت و استقبال خوبی از سوی مردم صورت گرفت.
این کارشناس نجوم عنوان کرد: آسمان بی‌نظیر، نیروهای انسانی زبده و فعال و علاقه مردم به علم نجوم همچون پازلی هستند که موجب رونق گردشگری نجوم در استان سمنان می‌شوند، اما حلقه مفقوده این پازل حمایت و نبود رصدخانه است. تنها با اندکی توجه از سوی افرادی که توان کمک و حمایت دارند میتوان به استقبال مردم و گسترش علم نجوم امید داشت.
جای خالی مهارت در مدارس
یکی از ضعف‌های نظام آموزشی ما کتاب‌محوری است. آموختن مهارت و انجام کارهای عملی تاثیر بیشتری بر توانمندی کودکان دارد. با کاشتن بذر دانش در کودکان، درختان تنومندی در جوانی خواهیم داشت. نجوم بدون محدودیت سنی و تحصیلی و تنها با علاقه، افراد را به سوی علم سوق می‌دهد. پرسشگری و کنجکاوی در کودکان زنده است، اما دانش عملی و عملیاتی در مدارس ابتدایی ما وجود ندارد.
محمدمهدی اردانی، دبیر انجمن نجوم دانشگاه سمنان نیز گفت: انجمن علمی نجوم دانشگاه سمنان از سال ۱۳۸۵ به عنوان یک انجمن مستقل در دانشکده فیزیک کار خود را آغاز کرد.
او افزود: انجمن نجوم دانشگاه فعالیت‌های گسترده‌ای از قبیل آموزش آسمان شب، ساخت دست‌سازه‌های نجومی مانند طراحی و نصب ساعت خورشیدی در میدان دانشگاه، برگزاری اردوهای رصدی مختلف برای دانشجویان علاقه‌مند به نجوم و سمینارهای مختلف اشاره کرد.
دبیر انجمن نجوم دانشگاه سمنان ادامه داد: در سال ۹۶ تیم انجمن با هدف رشد و گسترش دانش عمومی نجوم اقدام به برگزاری کارگاه‌های نجومی مختلف با کمک اساتید و حضور در کویرهای مناطق لاسجرد و دلازیان و در نهایت تدوین و چاپ نشریه نجوم کرده است.
اردانی یکی از اهداف انجمن علمی نجوم دانشگاه سمنان را گسترش دانش عمومی نجوم و پاسخ به علایق افراد دانست و بیان کرد: چشم‌انداز آینده انجمن نجوم دانشگاه سمنان آگاه‌سازی اجتماعی و ساده‌سازی مفاهیم علمی برای اقشار مختلف جامعه است.
او افزود: استان سمنان ظرفیت خوبی برای جذب و پاسخ به نیازهای علاقه‌مندان به علم نجوم دارد.
پایان کلام
استان سمنان در کنار تمام مشکلاتی که به واسطه اقلیم گرم و خشک خود برای ساکنانش به ارمغان آورده است ظرفیت مناسبی برای رشد علومی مثل نجوم را نیز داراست. در توسعه و رونق گردشگری ضرورتی برای وجود ابنیه تاریخی یا طبیعت سبز وجود ندارد، بلکه با شناسایی انحصارهایی همچون آسمان صاف و تمیز کویر میتوان مقصد خوبی برای گردشگران رقم زد.
حمایت از سازمان‌های مردم‌نهادی همچون انجمن نجوم آسمان کویر سمنان که با همت و عشق جوانان کاربلد و دلسوز تشکیل شده، چه از سوی بخش خصوصی و چه از سمت دستگاه‌های اجرایی یقینا کلید حل بسیاری از مشکلات اقتصادی و اشتغال جوانان است و رونق صنعت گردشگری است.
گزارش از فاطمه جمشیدی
نظر شما