طوفان ویران‌کننده‌ای هفته گذشته این کشور را درنوردید که تا کنون نزدیک به 70 هزار کشته و یک میلیون بی‌خانمان به جا گذاشت. این طوفان بدترین فاجعه طبیعی جهان بعد از سونامی مرگبار سال 2004 نام گرفته‌است. مردم میانمار این فاجعه را همچون روز قیامت توصیف کرده‌اند.
اما پیامدهای این فاجعه وقتی مصیبت‌بارتر شد که اختلاف میان حاکمان نظامی کشور میانمار و سازمان‌های بین‌المللی و غرب که هنوز این کشور را با نام استعماری‌اش یعنی برمه می‌شناسند، روند کمک‌رسانی به مردم مصیبت‌دیده این کشور را پیچیده کرده و بر رنج مردم افزوده‌است. از سوی دیگر این طوفان، رویارویی میان غرب و کشور میانمار را شدت بخشیده‌است. شاید این طوفان سرآغازی باشد برای تغییرات اساسی در میانمار.
نام کشور میانمار از سال گذشته و با تظاهرات هزاران نفری راهبان بودایی در اعتراض به دولت، بیشتر در رسانه‌های جهان مطرح شد. در آن زمان بیش از 20 هزار راهب در اعتراض به سیاست‌های اقتصادی دولت در خیابان‌ها دست به تظاهرات زدند. دولت بعد از چند روز دست به سرکوب و دستگیری گسترده تظاهرات‌کنندگان زد. این بار اما ماجرایی تکان‌دهنده بار دیگر نام این کشور جنوب شرق آسیا را در صدر اخبار قرار داد.
از شنبه هفته گذشته که طوفانی سهمگین میانمار را فراگرفت تا امروز که 10 روز از این فاجعه می‌گذرد، تعداد قربانیان این فاجعه روز به روز و ساعت به ساعت افزایش می‌یابد. در روزهای نخست صحبت از چند صد کشته بود. اما ابتدای این هفته ژنرال‌های حاکم در میانمار که 46 سال است قدرت را در این کشور در دست دارند اعلام کردند که تعداد کشته‌شدگان این فاجعه به هزاران نفر می‌رسد. سپس معلوم شد که ده‌ها هزار نفر هم ناپدید هستند و هنوز اثری از آنها به دست نیامده است. رفته‌رفته معلوم شد که این فاجعه هم‌پا و قابل مقایسه با سونامی است که در کریسمس سال 2004 سواحل اقیانوس هند را ویران کرد. مقامات خارجی مستقر در رانگون پایتخت میانمار شمار قربانیان این طوفان را تا 100 هزار نفر تخمین زده‌اند. سازمان ملل هم می‌‌گوید که بیش از 24 میلیون نفر یعنی نزدیک به نیمی از جمعیت کشور میانمار در اثر این طوفان یا کشته و یا بی‌خانمان شده‌اند.
طوفان در حالی کشور میانمار را ویران کرد که مقامات نظامی و حاکمان این کشور در حال آماده شدن برای برگزاری همه‌پرسی درباره طرح نقشه راه به سوی دمکراسی بودند. این همه‌پرسی روز شنبه در شرایط غیرعادی کشور و با اصرار عجیب حاکمان نظامی برگزار شد. این طرح برای تضمین حضور نیروهای مسلح در پارلمان و تصرف 25 درصدی کرسی‌های مجلس توسط آنها طراحی شده‌است. حاکمان نظامی میانمار وعده داده‌اند که در سال 2010 انتخابات آزاد برگزار کنند. اما تلاش‌ها و اقدامات یک سال اخیر آنها نشان می‌دهد که می‌خواهند تا قبل از فرارسیدن زمان انتخابات پیروزی خود را تضمین کنند.
حاکمان نظامی میانمار در حالی بر برگزاری این همه‌پرسی تاکید می‌کردند که بسیاری از مردم نان و آبی برای سیر کردن شکم خود و سرپناهی برای اینکه شب را به روز برسانند ندارند. این در حالی است که اختلاف و کشمکش میان غرب با حاکمان نظامی میانمار روند کمک‌رسانی بین‌المللی را دشوار کرده و مردم مصیبت‌زده میانمار هنوز از امکانات و آب و غذا برخوردار نیستند.
طوفان نار گیس (نرگس) که در اثر آب‌های گرم خلیج بنگال قدرت بیشتری گرفته بود، یک طوفان معمولی نبود. سرعت آن از همان ابتدا از 160 کیلومتر در ساعت فراتر رفت و وقتی به میانمار رسید بیش از 230 کیلومتر در ساعت سرعت داشت. در شهر رانگون با 6 میلیون نفر جمعیت، این طوفان چندین تنه درخت را در هوا به رقص درآورد، شیشه‌ها فروریخت و بعضی ساختمان‌ها هم در هم کوبیده شد. اکنون ساکنان رانگون می‌گویند که این شهر را دیگر نمی‌شناسند. شهر بوگالا در شرق میانمار با 180 هزار نفر جمعیت اکنون کاملا محو شده و دیگر وجود ندارد.
هفته گذشته آمریکا اعلام کرد که نزدیک به 3 میلیون یورو معادل 6/4 میلیون دلار به میانمار کمک انسان‌دوستانه می‌کند. آلمان 500 هزار یورو و اتحادیه اروپا 2 میلیون یورو متعهد شدند. فرانسه وعده کمک تنها 200 هزار یورو را داد که معادل قیمت 4 ماشین نه چندان مدل بالا در پاریس است. اما این کمک‌ها هنوز به دست مردم میانمار نرسیده‌است. ابتدا مطرح شدن اینکه حاکمان نظامی میانمار برای دریافت این کمک‌ها قابل اعتماد نیستند، باعث تعلل کشورهای غربی در ارائه کمک‌ها شد. بعد از آن رژیم نظامی میانمار هم بر سر راه ورود این کمک‌ها به داخل کشور مانع‌تراشی کرد. این تعلل دوجانبه تا آنجا پیش رفت که برنارد کوشنر وزیر خارجه فرانسه که خود از امدادگران باسابقه بین‌المللی است خواستار صدور قطعنامه‌ای در شورای امنیت برای ملزم کردن دولت میانمار به قبول کمک‌های بین‌المللی شد.
شاید دلیل خودداری حاکمان کشور میانمار از قبول کمک‌ها، نگرانی از شرایطی است که ممکن است برای دادن این کمک‌ها از سوی غرب گذاشته‌شود. کمک‌های خارجی اکنون در فرودگاه تایلند در همسایگی میانمار است. مقامات حکومت میانمار برای قبول این کمک‌ها درخواست تعرفه گمرکی کرده‌است. آنها حتی با گذشته یک هفته از طوفان مرگبار، از صدور ویزا برای اعضای سازمان‌های بین‌المللی و امدادگر برای ورود به کشور میانمار خودداری کردند. همچنین رفت‌وآمد خارجیهایی که پیش از این در کشور حضور داشتند هم از شهری به شهر دیگر محدود شد.
روز پنجشنبه هفته گذشته به اولین هواپیمای حاوی کمک‌های غذایی فوری سازمان ملل اجازه داده شد تا وارد میانمار شود. خارجیهایی که از پیش از طوفان در کشور میانمار بوده‌اند می‌گویند، نظامیان و ارتش 400 هزار نفری این کشور کار چندانی در کمک به مردم مصیبت‌زده نمی‌کنند.
واشنگتن مدت‌هاست که میانمار را تحت تحریم اقتصادی قرار داده است. این تحریم‌ها در سال‌های اخیر با اعمال محدودیت مالی برای سران این رژیم بیشتر هم شده‌است. این تحریم‌های اقتصادی تنها فشار بر مردم عادی را بیشتر کرده‌است و تاثیر چندانی بر حاکمان نداشته‌است. بعد از وقوع فاجعه طوفان هفته گذشته و مناقشه بر سر پذیرفتن کمک‌های بین‌المللی توسط این کشور، برنارد کوشنر از سازمان ملل خواست از بند مسئولیت در قبال حمایت از شهروندان کشورها درصورت کوتاهی دولت‌ها استفاده کرده و وارد عمل شود.
بعضی رسانه‌های غربی حتی این شرایط را با ماجرای کوزوو در دهه 1990 مقایسه کردند که در آن آمریکا و ناتو علیه دولت صربستان وارد عمل شدند و دست به حمله نظامی زدند. البته روسیه و چین از حامیان حکومت نظامی میانمار به شدت با این اقدامات سازمان ملل مخالفت کردند. روسیه به تنهایی و به‌صورت جداگانه محموله‌ای از کمک‌های فوری را در اختیار میانمار گذاشت.
اکنون در واشنگتن بحث میان موافقان و مخالفان چنین اقدام یکجانبه‌ای بالا گرفته‌است. هیچ تحرک نظامی از سوی آمریکا در این زمینه دیده نشده اما بحث میان موافقان و مخالفان جریان دارد.
آمریکا ممکن است از این فرصت استفاده و مانند مورد سومالی، برای تغییر دولت علیه میانمار دست به مداخله نظامی بزند. کشور چین که از معدود متحدان و هم‌پیمانان میانمار به شمار می‌آید، در روزهای اخیر بارها از حاکمان نظامی این کشور خواسته تا به جای رویارویی و مقاومت در برابر سازمان‌های بین‌المللی برای اهداء کمک، با آنها همکاری کند.
میانمار پیش از این نیز برای حمله احتمالی آمریکا آماده شده‌بود. در چارچوب همین آماده‌سازی، حاکمان نظامی میانمار در اواخر سال 2005 پایتخت کشور را 400 کیلومتر جابه‌جا کرده و به شمال کشور منتقل کردند. این جابه‌جایی از بیم حمله آمریکا صورت گرفته‌است.
میانمار یا برمه
کمتر کشوری را در دنیا می‌توان یافت که دو نام داشته‌باشد و جهان هر دو نام را برای آن به کار ببرد. اما میانمار در جنوب شرق آسیا اینچنین است. این کشور در سال 1982 به استعمار انگلیس درآمد و تا سال 1937 به‌عنوان یکی از استان‌های هند تحت استعمار انگلیس اداره می‌شد. انگلیسی‌ها در آن زمان به نام برمه از ابتدا روی این کشور بود اتحادیه را اضافه کردند و آن را اتحادیه برمه خواندند. در ژانویه 1948 این کشور بعد از یک درگیری خونین به استقلال رسید و حاکمان جدیدش برای پاک کردن همه سابقه استعماری آن، نام میانمار را برایش برگزیدند. سازمان ملل، فرانسه، ژاپن و بسیاری از کشورهای جهان این نام را به‌عنوان نام کشور استقلال یافته پذیرفتند. اما انگلیس و آمریکا از پذیرفتن این نام خودداری کردند و همچنان از برمه برای نام بردن این کشور استفاده می‌کنند.
