به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، احمدرضا لاهیجان‌زاده گفت: تا پیش از سال آبی ۹۷ - ۹۶ در مدت ۱۷ تا ۱۸ سال خشکسالی طولانی مدت را در کشور تجربه کردیم که بخشی از آن به تغییر اقلیم و بخشی به سوء مدیریت منابع آب برمی‌گردد که باعث شده است ۷۰ درصد وسعت تالاب‌های کشور خشک و عرصه‌های زیادی از آنها به منابع گرد و غبار تبدیل شود.
وی گفت: از ۳ سال گذشته که اعتبارات گرد و غبار به سمت حفاظت از تالاب‌ها خیز برداشت اتفاقات خوبی برای این بخش از محیط زیست کشور افتاد؛ یکی اینکه در ۲ سال آبی گذشته بارندگی‌های خوبی داشتیم که این مساله موجب شد تا تالاب‌ها جان دوباره‌ای بگیرند، دوم اینکه اجرای پروژه‌های برداشت آب باعث می‌شد تا آب مورد نیاز وارد تالاب نشود همچنین بسیاری از مسیرهای انحرافی که موجب ورود آب به تالاب می‌شد، مسدود شدند.
لاهیجان‌زاده ادامه داد: با توجه به اهمیت حفاظت از تالاب‌ها بسیاری از این مسیرهای انحرافی لایروبی شدند و اجرای این دست پروژه‌ها باعث شد تا آب وارد تالاب‌ها شود. همچنین با کمک بارندگی‌های اخیر اکنون بین ۷۰ تا ۸۰ درصد تالاب‌ها آبگیری شده‌اند و وضعیت خیلی خوبی دارند و تقریبا حیات و تنوع زیستی به تالاب‌ها برگشته است. استان‌هایی که تالاب‌های آنها قبلا منشاء گرد و غبار بودند مانند خوزستان، اکنون در وضعیت خوبی به سر می‌برند و تالاب‌ها شرایط بسیار عالی دارند به طوری که بالای ۹۰ درصد آنها زیر آب است.
وی گفت: همچنین تالاب‌های عراق که اوضاع وخیمی داشتند نیز بالای ۹۰ درصد آبگیری شدند و این باعث شد که برخاستن گرد و غبار جنوب در غرب کشور به حداقل ممکن برسد، در هامون و بسیاری از تالاب‌های داخلی کشور نیز وضعیت نسبتا قابل قبول است.
معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در چند سال اخیر یکی از کارهای مهمی که انجام دادیم تعیین حقابه تالاب‌ها است که طبق قانون سازمان حفاظت محیط زیست باید حقابه را تعیین و وزارت نیرو تامین کند که بر این اساس برای ۳۴ تالاب تعیین تکلیف کردیم و تعدادی هم در دست مطالعه داریم.
حقابه، حق آب در قوانین مربوط به آب است که به حق استفاده از آب برای هر مصرف‌کننده از منابع آب مانند رودخانه، حوضچه‌های آب یا منابع آب زیرزمینی اطلاق می‌شود. بر اساس قانون سازمان حفاظت محیط زیست موظف است که آب مورد نیاز تالاب‌ها و رودخانه‌ها را تعیین و وزارت نیرو آن را در قالب حقابه تامین کند.
لاهیجان‌زاده گفت: بر اساس مصوبه دولت، وزارت نیرو باید حداقل سالانه ۱۱ میلیارد متر مکعب آب برای حقابه تالاب‌ها پیش‌بینی کند، این به عنوان قدم اول است زمانی که مطالعات ما برای تعیین حقابه تالاب‌ها کامل شود وزارت نیرو موظف به تامین آنها است، تقریبا ۴۴ تالاب داریم که منشاء گرد و غبار هستند و اولویت ما با این تالاب‌هاست که حقابه آنها تامین شود، بعد از آن برای بقیه تالاب‌ها هم حقابه تعیین خواهیم کرد.
وی افزود: تاکنون مطالعات ۳۴ تالاب و رودخانه تمام شده و بیش از ۲۰ تالاب در دست مطالعه است که وقتی تمام شوند میزان حقابه مورد نیاز آنها مشخص می‌شود، ضمن اینکه این مطالعات در سه سناریو انجام می‌شود، یکی در حالت خشکسالی، دوم در حالت بارش‌های نرمال و سوم در وضعیت ترآبی است در این سه حالت سه عدد را به وزارت نیرو اعلام می‌کنیم که باید در این سه اتفاق میزان آب تعیین شده را برای تالاب‌ها در نظر بگیرند و رهاسازی کنند.
لاهیجان زاده تاکید کرد: در واقع این ۱۱ میلیارد متر مکعب حداقل آب مورد نیاز تالاب‌ها است و باید وزارت نیرو هر سال این میزان را در محاسبات خود کنار بگذارد و باید برنامه‌هایی که برای مصرف آب دارد را منهای این ۱۱ میلیارد متر مکعب کند.
وی درباره اینکه چگونه می‌توان شرایط فعلی تالاب‌ها را حفظ کرد گفت: این دغدغه ما با وزارت نیرو است، اکنون که خداوند کمک کرده و بارش‌های خوبی اتفاق افتاده و سیلاب روان شده، بسیاری از تالاب‌ها با سیلاب پرآب شدند، الان آبی که مورد نیاز است نسبت به آبی که در گذشته انتظار بود که با آن یک تالاب را پر کنیم قطعا کمتر است و این حداقل را باید وزارت نیرو حفظ کند، مثلا اگر تالاب هورالعظیم قبلا به ۴ میلیارد متر مکعب آب نیاز داشت الان به علت سیلاب پارسال ۴ میلیارد آن تامین شده و پرآب است و فقط باید سالی مثلا ۵۰۰ تا ۹۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد آن شود تا فقط جبران‌کننده آب تبخیر شده باشد.
لاهیجان زاده گفت: بنابر این حفظ کردن شرایط فعلی تالاب‌ها منوط به اجرای تعهد وزارت نیرو در تامین حقابه تالاب‌ها است یعنی وزارت نیرو باید با حساسیت زیاد و در زمان‌های مناسب رهاسازی آب را انجام دهد، زمان مناسب یعنی اینکه زمانی آب را رها کند که مثلا مصرف کشاورزی نداشته باشیم این زمانی است که بارش اتفاق می‌افتد یا فصلی است که نیاز آبی کشاورز حداقل است، در این زمان باید وزارت نیرو موج آبی را رها کند تا وارد تالاب شود و آبگیری صورت گیرد چون اگر رهاسازی را مثلا در اردیبهشت یا خرداد انجام دهد قطعا آبی به تالاب نخواهد رسید و همه برای مصرف کشاورزی صرف می‌شود بنابر این رعایت زمان و دوره رهاسازی بسیار مهم است بنابر این وزارت نیرو باید یک برنامه دقیق برای هر تالاب در هر استان داشته باشد تا زمان مناسب و دقیق را برای رهاسازی پیش‌بینی کند.
معاون محیط‌زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: مثلا بهترین زمان برای رهاسازی آب در تالاب گاوخونی دی، بهمن و اسفند است زیرا در این زمان کشاورزی به کمترین آب نیاز دارد اما اگر در اردیبهشت رهاسازی شود قطعا آبی به گاوخونی نخواهد رسید.
نظر شما