واکسن ایدز هنوز دور از دسترس است

به گزارش خبرگزاری فرانسه بروس واکر از دانشکده پزشکی هاوارد در شماره اخیر نشریه Science  می‌نویسد: "تقریبا یک میلیارد دلار هر سال در سراسر جهان صرف پژوهش در مورد HIV/ایدز می‌شود، و با این حال حقیقت تامل‌برانگیز این است که در حال حاضر هیچ نامزد امیدوارکننده‌ای برای واکسن HIV وجود ندارد."

جامعه پژوهشی در ماه سپتامبر گذشته هنگامی که امتحانات بالینی امیدوارکننده‌ترین و آزمایش‌شده‌ترین واکسن HIV پس از مشخص‌شدن بی‌تاثیربودن آن متوقف شد، ضربه سنگینی خورد.

نتایج ابتدایی نشان داد که این واکسن تجربی به جای پیشگیری از HIV یا کاهش بار ویروسی در افرادی که آن را دریافت کرده‌اند، احتمال عفونت با ویروس را افزایش می‌دهد.

این واکسن که آزمایشگاه‌های پژوهشی مرک آن را تولید کرده بودند، به هدف تحریک ‌کردن سلول‌های تی، نوعی از گلبول‌های سفید که در پاسخ ایمنی بدن نقش مهمی دارند، ساخته شده بود و رویکرد متفاوتی از واکسن‌های معمول قبلی داشت که آزمایش آنها با موفقیت همراه نبود.

به گفته واکر خصوصیات منحصر به فرد HIV تولید واکسنی برای آن را خصوص مشکل می‌کند.

او می‌گوید این ویروس دارای تنوع فراوانی در توالی‌‌های ژنتیکی است، و توانایی بسیاری برای جهش‌یافتن و سازگارشدن دارد.

سویه‌های HIV را می‌توان به سه گروه مختلف تقسیم کرد، که از میان آنها اولین‌شان به نام M خود به 9 زیرنوع تقسیم می‌شود که هرکدام دارای شمار نامعلومی واریانت (شکل‌های متنوع) هستند.

واکر می‌گوید به علاوه ویروس ایدز که از نوع رتروویروس‌ها  است، در حین عفونت یک شخص منفرد می‌تواند به اندازه کل شمار جهش‌ها در همه‌گیری جهانی آنفلوآنزا، که هر سال نیاز به یک واکسن جدید دارد، دستخوش جهش شود.

به گفته واکر با وجود 33 میلیون نفری که در سراسر جهان با HIV زندگی می‌کنند، تولید واکسنی که به طور همزمان بر ضد همه گونه‌‌های این ویروس بیماری‌زا ایمنی ایجاد کند، کار بسیار مشکلی است.

و این حقیقت که HIV خود دستگاه ایمنی را مورد حمله قرار می‌دهد، ساختن واکسن را باز هم دشوارتر می‌کند، چرا که واکسن‌های معمول با تشدید عمل دستگاه ایمنی بر ضد عوامل بیماری‌زا عمل می‌کنند.

در اجلاسی که که موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی در ماه مارس گذتشه برای ارزیابی گزینه‌های پیش رو پس از شکست واکسن مرک برگزار کرد، متخصصان پیشگام ایدز در مورد مسیرهای پژوهشی که هنوز مورد کاوش قرار نگرفته‌اند، مانند حفاظت در سطح پرده‌های مخاطی پوشاننده بدن، و ایمنی طبیعی برخی از انواع میمون نسبت به معادل ویروس HIV در نخستی‌ها با نام ویروس نقص ایمنی میمونی (SIV) به بحث پرداختند.