به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، شیوع ویروس کرونا که از نخستین روزهای آخرین ماه سال ۹۸ کشور را درگیر خود کرد تا امروز که نخستین روز از تابستان ۹۹ را پشت سر می‌گذاریم همچنان بر بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی و کسب‌وکارها از جمله صنایع‌دستی سایه انداخته است.
در همین خصوص تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان صنایع‌دستی استان قزوین همچون همکاران خود در سایر کشور در این ایام روزهای سختی را پشت سر می‌گذرانند و فروش محصولات آن‌ها به طرز چشم‌گیری کاهش پیداکرده است چرا که مشاغل این حوزه جزو مشاغلی بوده و هستند که بیشترین ضرر و زیان را از ناحیه کرونا به خود دیده‌اند.
این روزها بازار سعدالسلطنه قزوین که کانون عرضه و فروش انواع صنایع‌دستی در این استان به شمار می‌رود بسیار خلوت و سوت‌وکور است و به‌واسطه عدم حضور گردشگران و کاهش خرید برخی از مغازه‌داران آن فعلا کار را تعطیل کرده‌اند.
همچنین برخی از تولیدکنندگان صنایع‌دستی قزوین نیز در این شرایط فعلا دست از کار کشیده و منتظر رفتن کرونا این ویروس شوم هستند که سایه سنگین آن روزهای سردی را برای فعالان این حوزه رقم‌زده است.
در این شرایط صادرات تولیدات صنایع‌دستی قزوین نیز تقریبا متوقف‌شده و فعالان این حوزه از درآمدهای این حوزه نیز علاوه بر از دست دادن درآمد بازارهای داخلی محروم شده‌اند.
البته با همه این شرایط بسیاری از فعالان حوزه صنایع‌دستی که با مشکلات زیادی از جمله گرانی مواد اولیه و کاهش فروش و نداشتن بازار دست‌وپنجه نرم می‌کنند امیدوارند با تلاش خود، حمایت‌های دولت و رخت بستن کرونا بتوانند بار دیگر فعالیت خود را باقوت گذشته از سرگرفته و به کار خود رونق ببخشند چرا که آن‌ها عاشق حرفه و هنر خود هستند و قلب و روح بسیاری از آن‌ها با این هنر زنده است.
گرانی مواد اولیه و افزایش هزینه‌های تولید از مشکلات تولیدکنندگان صنایع‌دستی قزوین
محبوبه منفرد، مدیرعامل یک شرکت تولید صنایع‌دستی در قزوین است که سال ۱۳۸۹ فعالیت خود را با پنج نفر در زمینه تولید ظروف شیشه‌ای دست‌ساز فوتی آغاز کرد و با توسعه کار خود اکنون دارای بیش از ۴۰ نیروی کار (به شکل مستقیم) بوده و برای ۱۵۰ تن نیز به شکل غیرمستقیم اشتغال‌زایی کرده است.
این فعال حوزه صنایع‌دستی اظهار کرد: صنایع‌دستی از جمله مشاغلی بود که در پی شیوع کرونا بیشترین آسیب و ضربه را متحمل شد و با توجه به اینکه گردشگری در این دوران تعطیل بود یا با کمترین ظرفیت فعال بود، تاثیرات عمیقی نیز بر این حوزه داشت.
کارآفرین نمونه کشور گفت: با احتساب قطع صادرات به بازارهای خارجی در پی شیوع کرونا، این بیماری نزدیک به سه میلیارد تومان به واحد ما خسارت وارد کرده است که یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان آن مربوط به بازار داخلی است باوجوداین مساله همه تلاش خود را به کار گرفتیم تا تعدیل نیرو نداشته باشیم.
این تولیدکننده صنایع‌دستی افزود: تا قبل از کرونا به کشورهای جمهوری آذربایجان، لبنان، امارات متحده عربی، قزاقستان و روسیه صادرات داشتیم اما شیوع این بیماری صادرات ما را متوقف کرده است.
وی اضافه کرد: ۴۰ درصد مواد اولیه این شرکت تولیدی از کشورهای خارجی وارد می‌شود، کرونا و بالا رفتن قیمت ارز مشکلات زیادی برای تامین مواد اولیه برای ما ایجاد کرده و هزینه‌های تولید را افزایش داده است و ما مجبوریم مواد اولیه را با دلار ۱۹ هزار تومان تهیه‌کرده و محصول خود را در بازار داخلی به ریال عرضه کنیم و به دلیل شرایط بازار افزایش قیمت خاصی نیز نمی‌توانیم اعمال کنیم.
این فعال حوزه صنایع‌دستی با اشاره به تسهیلات در نظر گرفته‌شده دولت برای حمایت از صنایع‌دستی، گفت: برخی همکاران ما برای دریافت تسهیلات داوطلب شده و برای نام‌نویسی در سامانه کارا اقدام کردند اما به دلیل مشکلات فنی سامانه موفق به نام‌نویسی نشده‌اند.
بسته‌بندی، پاشنه آشیل صنایع‌دستی قزوین و ایران
این تولیدکننده صنایع‌دستی، یکی از پاشنه آشیل‌های صادرات صنایع‌دستی ایران را ضعف در حوزه بسته‌بندی عنوان کرد و افزود: برای رفع این ضعف در سال‌های اخیر برنامه‌ریزی خوبی انجام شده اما اقدامات انجام‌شده کافی نیست.
منفرد گفت: محصولات خود را در بسته‌بندی‌های شکیل و شناسنامه‌دار صادر می‌کنیم، توجه به حوزه بسته‌بندی برای صادرات و حتی عرضه داخلی صنایع‌دستی بسیار مهم است اما در خیلی موارد این موضوع مغفول واقع می‌شود.
وی اضافه کرد: بسته‌بندی مناسب و شیک می‌تواند ارزش‌افزوده قابل‌توجهی را به صنایع‌دستی ببخشد و هنرمندان و تولیدکنندگان باید بخشی از هزینه‌های تولید را به این مهم اختصاص دهند.
انجمن صنایع‌دستی قزوین در اتاق بازرگانی تشکیل می‌شود
منفرد در ادامه از برنامه‌ریزی برای تشکیل انجمن صنایع‌دستی قزوین در اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی خبر داد و گفت: این اتفاق تحول بسیار خوبی را در حوزه صادرات و بازاریابی بین‌المللی محصولات صنایع‌دستی قزوین ایجاد خواهد کرد.
وی ادامه داد: هسته اولیه این انجمن با ۲۴ تن از هنرمندان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع‌دستی در قزوین تشکیل و کار این انجمن از امسال آغاز خواهد شد.
این تولیدکننده صنایع‌دستی گفت: تسهیل در صادرات، برندسازی و بازاریابی محصولات، معرفی و تبلیغات، ساماندهی و آموزش نیروها، کمک به بهره‌وری تولید، کاهش هزینه تهیه مواد اولیه از طریق خرید به شکل اتحادیه‌ای و تسهیل در حضور همکاران در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی از عمده اهداف راه‌اندازی این تشکل به شمار می‌رود.
منفرد افزود: ایران جزو معدود کشورهای دنیاست که از تنوع بالایی در حوزه صنایع‌دستی برخوردار است، انتظار ما از دولت برای حمایت از صنایع‌دستی این است که با پرداخت سوبسید و مشوق‌های صادراتی زمینه رونق صادرات هنرهای دستی کشور را فراهم کند.
این تولیدکننده صنایع‌دستی بیان کرد: باوجود همه مشکلات پیش رو، امید خود را از دست نداده و می‌دانیم که نباید ناامید شویم چرا که باید برای خروج از این وضعیت تلاش مضاعف کنیم تا روزهای خوب در انتظار ما باشند.
کرونا و کاهش ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی فروش صنایع‌دستی در قزوین
علی عبدالله زاده، صاحب ۲ فروشگاه صنایع‌دستی در قزوین که یکی از آن‌ها بیش از ۳۵ سال سابقه فعالیت دارد نیز اظهار کرد: اوج بازار فروش محصولات صنایع‌دستی مربوط به ایام نوروز است که شیوع کرونا این فرصت را از ما گرفت.
وی اظهار کرد: بازار صنایع‌دستی فصل خاصی دارد و روزهای تعطیل معمولا بهترین زمان برای عرضه و فروش این دسته از محصولات هستند اما شیوع کرونا تقریبا گردشگری را به حالت تعطیل درآورده و این مساله تاثیر مستقیمی بر فروش صنایع‌دستی گذاشته است.
این عرضه کننده صنایع‌دستی همچنین گفت: گرانی‌ها و مشکلات اقتصادی نیز موجب شده تا مردم در هزینه‌های خود دقت و وسواس بیشتری داشته باشند و خرید صنایع‌دستی در چنین وضعیتی معمولا در اولویت آخر قرار می‌گیرد.
این فروشنده صنایع‌دستی با اشاره به کاهش ۹۰ درصدی فروش خود در ایام پساکرونا، گفت: سعدالسلطنه بزرگترین بازار صنایع‌دستی قزوین و از بزرگترین بازارهای هنرهای دستی ایران است که کسادی بازار در این روزها موجب شده تا بسیاری از غرفه داران دست از کار بکشند و برخی نیز به فکر تغییر شغل باشند.
عبدالله زاده بیان کرد: بخش قابل‌توجهی از درآمد فعالان صنایع‌دستی از نمایشگاه‌های مناسبتی حاصل می‌شد، در تعطیلات نوروز و مناسبت‌های مختلف شاهد برپایی نمایشگاه‌های صنایع‌دستی بودیم که این رویدادها نیز باهدف جلوگیری از تجمعات و حفظ فاصله‌گذاری اجتماعی لغو شدند.
وی افزود: مشتریان خارجی ما نیز به‌واسطه کاهش حضور گردشگران خارجی در یکی دو سال قبل به دلیل تحریم‌ها کاهش یافت و با کرونا قطع شد، امیدواریم با تدابیر دولت و تلاش دستگاه دیپلماسی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پس از شیوع کرونا بستری برای حضور آسان و بدون ویزای گردشگران کشورهای خارجی به‌ویژه همسایه به ایران فراهم شود تا شاهد رونق مشاغل حوزه گردشگری و همچنین صنایع‌دستی باشیم.
حضور اجناس قاچاق در بازار، درد کهنه فعالان صنایع‌دستی
عبدالله زاده حضور اجناس قاچاق از جمله محصولات کپی چینی در بازار را نیز یکی از موانع عمده فعالان صنایع‌دستی دانست و افزود: مقابله با قاچاق کالا در حوزه محصولات صنایع‌دستی باید بیشتر موردتوجه قرار بگیرد.
وی اظهار کرد: اجناس قاچاق که معمولا کیفیت چندانی نیز ندارند باقیمت پایین‌تر و در ظاهری شبیه به صنایع‌دستی اصلی به تولید می‌رسند و بازار صنایع‌دستی را با تهدید جدی روبرو می‌کنند.
این فروشنده صنایع‌دستی از تسهیلات حمایتی دولت به مشاغل آسیب‌دیده این حوزه اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: در این خصوص به ما اطلاع‌رسانی نشده است.
عبدالله زاده گفت: اگر دولت قرار است حمایتی از صنایع‌دستی انجام دهد باید همه فعالان این حوزه را به یک‌چشم نبیند و کمک‌ها باید با ارزیابی دقیق انجام‌شده و براساس اولویت‌بندی ارائه شود.
این فعال حوزه صنایع‌دستی افزود: انسان با امید زنده است و ما نیز امیدواریم با کمک دولت و همراهی مردم و خلاص شدن از شر این ویروس بتوانیم زمینه‌ای مناسب برای رونق صنایع‌دستی فراهم شود.
کرونا و قطع صادرات صنایع‌دستی قزوین به خارج
اشرف حاتمی، یک تولیدکننده دیگر صنایع‌دستی در قزوین که از طریق ایجاد یک شبکه خانگی به تولید و صادرات انواع رودوزی‌های سنتی می‌پردازد نیز اظهار کرد: پس از شیوع کرونا فعالیت ما به‌شدت رکود پیداکرده است.
وی افزود: محصولات ما به کشورهای مختلف آسیایی، اروپایی و آمریکایی از جمله ترکیه، هلند و کانادا صادرات می‌شود، پس از شیوع کرونا ضمن کاهش شدید فروش محصولات در بازارهای داخلی، صادرات ما نیز متوقف‌شده است و در ایام پایانی سال نیز قصد حضور در نمایشگاهی در کشور گرجستان را داشتیم که این برنامه لغو شد.
این تولیدکننده صنایع‌دستی اضافه کرد: بخشی از مواد اولیه محصولات ما از جمله سرمه از هند و مروارید از جمهوری چک وارد می‌کنیم که با بالا رفتن قیمت ارز و همچنین شیوع کرونا تامین آن‌ها سخت شده است، البته عمده مواد اولیه خود را از بازارهای داخلی و نقاط مختلف کشور از جمله تبریز، یزد و اصفهان تامین می‌کنیم.
حاتمی افزود: تولیدات ما در قالب مشاغل خانگی است و با همکاری ۱۶۰ تولیدکننده که غالبا بانوان هنرمند و سرپرست خانوار هستند به کار تولید می‌پردازیم، پس از شیوع کرونا و کساد شدن بازار فروش صنایع‌دستی، به تولید ماسک روی آوردیم تا هم به تامین نیازهای بهداشتی مردم در این شرایط کمک کرده باشیم و هم درآمد همکاران ما در این وضعیت سخت قطع نشود.
وی با تاکید بر اینکه دست از تلاش و تولید برنمی‌داریم و به آینده امیدوار هستیم، اظهار کرد: امیدواریم با شکست کرونا بتوان نمایشگاه‌های موقت در نقاط مختلف راه‌اندازی کرد و بارونق دوباره گردشگری بخشی از خسارات و آسیب‌های واردشده به فعالان صنایع‌دستی جبران شود.
حاتمی در خصوص تسهیلات در نظر گرفته‌شده برای فعالان صنایع‌دستی نیز گفت: چند بار برای ثبت‌نام به سامانه کارا مراجعه کردیم اما هر بار با نقص فنی سامانه مواجه شده و موفق به ثبت‌نام نشدیم.
وی که سابقه حضور در ۳۴ نمایشگاه داخلی و ۱۰ نمایشگاه خارجی صنایع‌دستی را دارد، افزود: در حال حاضر باید تسهیلات ویژه‌ای در اختیار فعالان این حوزه قرار بگیرد چرا که امروز مشاغل مرتبط با صنایع‌دستی با کمترین امکانات و هزینه مالی می‌توانند مولد شغل‌های زیادی باشند و نقش مهمی در رونق و جهش تولید و اشتغال‌زایی برای جوانان داشته باشند.
پشتیبانی دولت از فعالان صنایع‌دستی خسارت‌دیده
معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری قزوین گفت: این استان هفت هزار و ۵۰۰ تولیدکننده و هنرمند صنایع‌دستی دارد و از مسگری، آینه‌کاری، گره چینی، جاجیم، رودوزی‌ها و بافتنی‌های سنتی، سرمه‌دوزی، پن بافی، پاپیه ماشه و موج بافی باید به‌عنوان مهم‌ترین هنرهای دستی قزوین یاد کرد، شیوع کرونا تاثیر منفی و مخربی در بسیاری از مشاغل به‌ویژه در حوزه‌های مرتبط با گردشگری از جمله صنایع‌دستی وارد ساخته که البته محدود به قزوین و کشور نبوده و تقریبا کل دنیا را تحت تاثیر خود قرار داده است.
سید میثم حصاری افزود: در سال جهش تولید باوجود همه مشکلات و موانع از جمله تحریم‌ها و کرونا باید تلاش کنیم تا شعار سال در حوزه صنایع‌دستی محقق شود.
وی اظهار کرد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با پشتیبانی دولت برای جبران بخشی از خسارات واردشده به حوزه صنایع‌دستی برنامه‌ریزی کرده است، بخشی از این حمایت‌ها در قالب تسهیلات بانکی با نرخ سود مناسب است.
این مسئول گفت: این تسهیلات از طریق ثبت‌نام واحدها و هنرمندان صنایع‌دستی از طریق سامانه کارا قابل پیگیری و پرداخت است.
انعکاس مشکل ورود هنرمندان قزوینی به سامانه کارا به دستگاه‌های ملی
وی در خصوص مشکل ایجادشده برخی هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع‌دستی قزوین در خصوص ورود و ثبت‌نام در سامانه کارا، اظهار کرد: این مشکل پابرجاست و با ارسال نامه‌های جداگانه به مراجع استانی و ملی درخواست رفع نقص موجود در این سامانه را کرده‌ایم تا هنرمندان باقی‌مانده متقاضی بتوانند اقدام به نام‌نویسی کنند.
حصاری در مورد مشکل برخی از تولیدکنندگان و هنرمندان صنایع‌دستی قزوین در رابطه با تامین مواد اولیه نیز گفت: صنعتگرانی که مواد اولیه آن‌ها از سایر استان‌ها یا خارج از کشور تامین می‌شود و در تهیه آن مشکل دارند باید به شکل مکتوب نام و مقدار و نوع محصول درخواستی را به معاونت صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی اعلام کنند تا ما از طریق مکاتبه با وزارتخانه و نهادهای ذی‌ربط برای کمک به تامین آن‌ها اقدام کنیم.
وی همچنین با اشاره به برنامه‌ریزی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین برای تحول در حوزه بسته‌بندی صنایع‌دستی، اظهار کرد: یکی از موانع صادرات هنرهای دستی بسته‌بندی ضعیف آن‌هاست که طی سال‌های اخیر برای رفع این مشکل گام‌های زیادی برداشته‌ایم.
این مسئول گفت: در همین راستا شرکت هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع‌دستی در نمایشگاه‌های خارج از استان منوط به داشتن بسته‌بندی مناسب شده است.
وی ادامه داد: یک اتفاق خوب دیگر که در حوزه صنایع‌دستی قزوین رخ‌داده، طی کردن فرایندهای ثبت جهانی بازار سعدالسلطنه قزوین است و امیدواریم به‌زودی شاهد این اتفاق بزرگ باشیم.
حصاری خاطرنشان کرد: در صورت این اتفاق، سعدالسلطنه به نخستین بازار صنایع‌دستی دنیا که ثبت جهانی شده تبدیل خواهد شد و این مهم فرصت بزرگی برای رونق تولید و عرضه محصولات هنرهای دستی قزوین و حتی کشور را در این مکان فراهم می‌کند.
وجود آمادگی کامل برای برگزاری نمایشگاه‌های صنایع‌دستی بعد از مهار کرونا
معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین با اشاره به لغو همه نمایشگاه‌های صنایع‌دستی تدارک دیده‌شده پس از شیوع کرونا در قزوین، گفت: فعلا وضعیت استان به مرحله سفید نرسیده است و بلافاصله بعد از مطلوب شدن شرایط آمادگی کامل برای برگزاری نمایشگاه‌های مختلف صنایع‌دستی را داریم.
این مسئول گفت: به مناسبت ۹ شهریور روز قزوین نمایشگاهی را در دست تدارک داریم اما به دلیل مشخص نبودن وضعیت کرونا فعلا نمی‌توانیم در خصوص آن اقدامی داشته باشیم و باید دید که تا آن زمان چه اتفاقی رقم خواهد خورد.
حصاری اظهار کرد: توجه به کیفیت در ساخت صنایع‌دستی به رونق این حوزه منجر خواهد شد، امسال هشت هنرمند قزوینی موفق به دریافت گواهی کیفیت شدند و به‌این‌ترتیب تعداد هنرمندان این حوزه که موفق به دریافت نشان ملی و گواهی کیفیت شدند به بیش از ۸۰ تن رسیده است.
معاون صنایع‌دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین به موضوع آموزش به علاقه‌مندان یادگیری هنرهای دستی پرداخت و گفت: فعلا کلاس‌ها پس از مدت‌ها تعطیلی به‌تازگی و به شکل محدود و با فاصله‌گذاری اجتماعی در حال برگزاری است بااین‌وجود کرونا بستر خوبی را برای آموزش رشته‌های مختلف صنایع‌دستی از طریق فضای مجازی فراهم کرد.
این مسئول گفت: آموزش هنرهای دستی به شکل دقیق و با جزییات در رشته‌های مختلف را در بستر فضای مجازی فراهم آورده‌ایم که از طریق مراجعه به سایت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین در دسترس است.
نظر شما