هم‌چنین سوابق اداری و اجرایی بسیاری در این زمینه داشته و جوایزی هم دریافت کرده است. کاشفی‌خوانساری علاوه بر داستان‌های بسیاری که برای کودکان و نوجوانان نوشته است، در زمینه‌ی تاریخ مطبوعات کودک و نوجوان ایران هم پژوهش‌های بسیاری داشته و کتاب‌های «قصه‌ی روزنامه‌جات عهد بوق»، «نشریات کودک و نوجوان»، «مطبوعات کودک و نوجوان در جمهوری اسلامی ایران» از جمله آثار اوست. خب، دلیل از این بهتر که برای هزارمین شماره‌ی هفته‌نامه‌ی دوچرخه، سراغ او برویم تا درباره‌ی مطبوعات کودک و نوجوان گفت‌وگویی داشته باشیم؟
مهم‌ترین مزایا و معایب نشریات نسبت به کتاب چیست؟
به‌نظرم مزایا و معایب، تعابیر دقیقی نیست. کتاب و نشریه هرکدام رسانه‌هایی هستند که ویژگی‌های خاص خودشان را دارند. در برخی ویژگی‌ها با هم اشتراک دارند و در برخی تفاوت. درباره‌ی تفاوت‌های کتاب و مجله من سؤال را محدود می‌کنم به ایجاد عادت مطالعه و آن‌وقت می‌گویم در این زمینه مطبوعات موفق‌تر از کتاب‌ها هستند. چرا که به دلیل دوره‌ی انتشار منظم، مطالب دنباله‌دار، کوتاهی و جذابیت مطالب، روزآمدبودن و ویژگی‌هایی از این دست، بیش‌تر مخاطب را به خواندن و مطالعه عادت می‌دهند.
چه نشریه‌ای موفق است؟
ملاک واحدی برای موفقیت نشریه‌ها وجود ندارد. هرکدام هدف‌ها و مخاطبان متفاوتی دارند. نشریه‌ی موفق نشریه‌ای است که بتواند به‌خوبی نیازهای مخاطبان خود را برطرف کند و شناخت کاملی از مخاطبانش داشته باشد، براساس سلیقه‌ها و پرسش‌ها و نیازهای آن‌ها کار خودش را تصحیح کند و بتواند ارتباط دوطرفه‌ی گرم و صمیمانه‌ای با مخاطبان خود داشته باشد.
عملکرد دوچرخه را در این هزار شماره چه‌طور ارزیابی می‌کنید؟
من همه‌ی این هزار شماره را کامل ندیده‌ام و دوچرخه به‌صورت پراکنده به دستم رسیده است، اما در مجموع باید آن را موفق ارزیابی کنیم. اگرچه همیشه می‌توان پیشنهاداتی داد که آن را بهتر از قبل کند، اما در مجموع نشریه‌ی موفقی است و مهم‌ترین دلیلم هم این است که انتشارش هزار شماره ادامه پیدا کرده است.
به نظر شما دوچرخه چه جایگاهی در ادبیات کودک و نوجوان ایران دارد؟
هفته‌نامه‌ی دوچرخه نامی ماندگار در تاریخ مطبوعات ما می‌شود. کم‌تر نشریه‌ی کودک و نوجوانی را داشته‌ایم که هزار شماره‌اش منتشر شده باشد. «اطلاعات دختران و پسران» به این شماره نرسید، مجموعه‌ی مجلات پیک هم در این دوره‌ی ۴۰ساله به این ویژگی نرسیدند و هیچ روزنامه‌ی دیگری اعم از «آفتابگردان»، «گنبدکبود» و... به هزار شماره نرسیدند.
شاید فقط «کیهان‌بچه‌ها»، «شاپرک» که ضمیمه‌ی روزنامه‌ی آفرینش است و یکی دو نشریه‌ی دیگر به نزدیکی این شماره رسیده باشند. پس می‌توانیم بگوییم دوچرخه نامی ماندگار است. مخصوصاً در مقطعی که روزنامه‌ی همشهری پر تیراژترین روزنامه‌ی کشور بود و به این ترتیب دوچرخه هم پر تیراژترین نشریه‌ی کودک و نوجوان کشور به حساب می‌آمد. امروز شرایط تغییر کرده است و به همین دلیل دوچرخه هم بهتر است تغییر کند و راه‌های جدیدی را برای ارتباط بیش‌تر با مخاطبانش از طریق فضای مجازی و دیجیتال دنبال کند.
ضرورت انتشار مطبوعات کودک و نوجوان چیست و چرا خیلی‌ها آن‌ها را جدی نمی‌گیرند؟
روزنامه‌نگاری کودک و نوجوان، بحثی کاملاً تخصصی است و متخصصین خودش را می‌طلبد. این بحث از طرفی به‌دنیای ادبیات کودک و نوجوان یا روان‌شناسی و تعلیم و تربیت نزدیک می‌شود و از طرف دیگر یک بحث تخصصی رسانه‌ای است، اما قطعاً یک روزنامه‌نگار معمولی که تخصصی در حوزه‌ی کودک و نوجوان ندارد، نمی‌تواند کار مطبوعات کودک و نوجوان انجام دهد. همان‌طور که یک قصه‌نویس و شاعر که روزنامه‌نگاری و ارتباطات نمی‌داند، نمی‌تواند چنین کاری بکند.
به‌دلیل تخصصی‌بودن موضوع، طبیعی است که افراد دیگر این موضوع برایشان ناشناس باشد یا جذابیتی نداشته باشد، اما مثل سایر حوزه‌های روزنامه‌نگاری تخصصی که در دنیا مطرح است، این حوزه هم حوزه‌ی بسیار مهم، تأثیرگذار، پرمخاطب، اقتصادی، درآمدزا و حرفه‌ای است.
نظر شما