مسعود میر کاظمی، وزیر بازرگانی 4 روز پس از اینکه طرح استیضاح او در مجلس هفتم شکست خورد در یک نشست خبری و با اینگونه اظهاراتش به دفاع از عملکرد دولت نهم پرداخت.
میرکاظمی که توسط چند تن از نمایندگان مجلس عامل اصلی گرانی شناخته شده بود در حالی به دفاع از عملکرد دولت متبوع خود پرداخت که 2 هفته پس از اظهار نظرهای او کشاورزان هم چنان بهدنبال خریداری برای محصولاتشان چشم انتظار نشستهاند و از طرف دیگر نیز شهروندان رشد 300 درصدی محصولات مصرفی در بازار ایران را نظاره میکنند و افسوس میخورند.
در طول عمر دولت نهم افزایش قیمتهای کالاهای مصرفی یکی از دغدغههای مهم برای مردم به حساب میآید بهطوری که نگرانی از افزایش قیمتها رفته رفته همراه همیشگی آنها محسوب میشود.
صرفنظر از تمامی افزایش قیمتها، پس از نوروز 1387 موج جدیدی از گرانیها در بازار ایران آغاز شده است و نگرانیهای شهروندان را نسبت به کالاهای مصرفی دو چندان کرده است.
موج جدید گرانیها در بازار ایران در حالی اتفاق افتاده است که تا کنون و با گذشت چیزی بالغ بر 3 ماه از سال 1387 طرح تحول اقتصادی دولت از سوی رئیسجمهوری ارائه نشده است. محمود احمدینژاد در پیام نوروزی سال 1387 خود به مردم ایران این وعده را داده بود که با اجرای طرح تحول اقتصادی دولت، در سالجاری اقتصاد نامتوازن ایران را جراحی و متحول کند.
شاید هنگامی که رئیسجمهوری در پیام نوروزی خود از طرح تحول بزرگ اقتصادی ایران خبر میداد هیچ گاه پیشبینی نمیکرد که دو ماه و چند روز پس از آن منتقدان اقتصادی دولت و مراجع تقلید شیوه دولت داری او را مورد نقد قرار دهند. بهطوری که آیتالله مکارم شیرازی همزمان با آغاز موج جدید گرانیها در بازار ایران به انتقاد از عملکرد دولت پرداخته است.
آیتالله مکارم شیرازی با وجود اینکه به گفته خود قصد ندارد کسی را متهم کند اما درحجرههای حوزه علمیه قم به شاگردان خود گوشزد کرده است که سوءمدیریت را در دولت نهم به وضوح احساس میکند.این انتقادات در رابطه با افزایش قیمتها در حالی مطرح میشود که دولت نهم همچنان به تکذیب گرانیها میپردازد.
بهای انواع گوناگون چای ایرانی و خارجی در بازار تهران و شهرستانها در حالی با رشد 294 تا 328 درصدی همراه شده است که پیش از این وزیر بازرگانی اعلام کرده بود بازار را به کنترل در میآورند اما روند صعودی قیمت قند، شکر و چای در 2 هفته گذشته نه تنها تنظیم بازار را بر هم زده است بلکه بازار را با بحران مواجه کرده است. اما شنیده میشود که وزارت بازرگانی از مسئولان صنفی در خواست کرده است که درخصوص گرانیهای اخیر به مصاحبه با رسانههای گروهی اقدام نکنند و از بزرگ نمایی بحران قند، شکر و چای در بازار ایران خودداری نمایند. معاون وزیر بازرگانی نیز به تازگی نقل میکند که ذخایر قندوشکر به اندازه کافی است و جای هیچ گونه نگرانی وجود نخواهد داشت: بیسابقهترین ذخیره قندوشکر در کشور موجود است بهطوری که 5/1میلیون تن موجودی در کارخانهها و حدود 700 هزار تن ذخیرهسازی از سوی دولت وجود دارد بنابراین به هیچ عنوان جای نگرانی نیست.
البته بهنظر میرسد که معاون بازرگانی داخلی وزارت بازرگانی در اظهارات اخیر خود تا حدی اغراق کرده باشد چرا که آمار ارائه شده از سوی دبیر انجمن صنعتی تولیدکنندگان قندوشکر با آنچه معاون وزیر بازرگانی اعلام کرده است تا حدودی منافات دارد.
بهمن دانایی اعلام کرد که هماکنون یک میلیون و 200 هزار تن قندوشکر در انبارهای کارخانهها تلنبار شده است. اما سؤالی که مطرح میشود این است که با وجود اینکه آماری فراتر از میزان مصرف سالانه ذخیره قندوشکر وجود دارد چرا وزارت بازرگانی از تنظیم بازا ناتوان است.
بهنظر میرسد دولت بار دیگر برای جبران این ناتوانی در تنظیم بازار دست به دامن کاهش تعرفه وارداتی قندوشکر شود تا بتواند زمینه ساز واردات این محصولات به بازار ایران شود.
دولت نهم اساس کار خود را در واردات کالاهای مصرفی روی بازی با تعرفهها متمرکز کرده است بهطوریکه سال گذشته در حالی تعرفه واردات شکر خام را به 16 درصد و شکر سفید را به 20 درصد افزایش داد که پیش از آن با حذف تعرفه واردات شکر خام و تعیین تعرفه 10 درصدی برای شکر سفید کار خانههای قندوشکر را تا نابودی پیش برد.
بهنظر میرسد دولت برای تنظیم بازار چای و دو کالای مکمل آن، این بار نیز باید به سراغ واردات این محصولات برود و بار دیگر با ابزار تعرفهای خود زمینه واردات گسترده را آغاز کند. موضوعی که معاون وزیر بازرگانی بهطور مستقیم به آن اشاره کرده است: « هیچ تغییری در بازار شکر به وجود نیامده و قطعا با تغییر وضعیت دولت نیز با استفاده از ابزار تعرفه و سیاست تنظیم بازار شکر مورد نیاز را از داخل و نیز تشویق بخش خصوصی به واردات تامین خواهد کرد».
از طرف دیگر دبیر انجمن صنعتی تولیدکنندگان قندوشکر هشدار داده است که دلالان و سودجویان بهدلیل اینکه تعرفه واردات شکر بالا رفته است و دیگر نمیتوانند از محل واردات سود ببرند، تلاش میکنند با ایجاد اختلال در بازار، دولت را وادار کنند بهصورت شتابزده اقدام به کاهش تعرفه واردات کند.
با توجه به اینکه در طول دو سال گذشته دولت بازی با تعرفهها را در دستور کار خود قرار داده است و با کاهش آن زمینه واردات را فراهم کرده است میتوان پیشبینی کرد که تعرفه واردات قندوشکر بار دیگر کاهش یابد و زمینه واردات آن فراهم شود. موضوعی که وزیر بازرگانی نیز در آخرین نشست خبری خود به آن اشاره کرد.
میر کاظمی با تکذیب برداشت 2/1 میلیارد دلار از حساب ذخیره ارزی گفت: این پول در اختیار من قرار نگرفته است و اگر قراربود این پول در اختیار وزارت بازرگانی قرار گیرد قطعا خرید میکردم. همین اظهارات وزیر بازرگانی میتواند نشان از تمایل او برای واردات کالاهای مصرفی به داخل کشور باشد.