اکنون با مجموع 74 میلیارد تومان سرمایه گذاری از طرف بخش خصوصی نه تنها مشکل جمعآوری و بازیافت پسماندهای شهر تهران حل شده، بلکه این میزان جلب مشارکت بخش خصوصی رکورد تازهای در این عرصه محسوب میشود.
در حالی که شهر تهران از یک دهه پیش تاکنون همواره با بحران جمعآوری زباله و بازیافت آن مواجه بوده، با برنامههایی که در دو سال گذشته اجرا شده نه تنها در حال حاضر جمعآوری زباله بهصورت کاملا مکانیزه انجام میگیرد بلکه با مشارکت بخش خصوصی در حال حاضر بازیافت زباله هم بهطور کاملی صورت میگیرد.
شهردار تهران هم در حاشیه افتتاحیه و بهرهبرداری از ناوگان جدید مکانیزه خدمات شهری به وضعیت گذشته تهران اشاره کرد. روزهایی که به قول شهردار، قبل از اجرای طرح جمع آوری مکانیزه، زبالهها در حاشیه خیابان ریخته میشد، نوع ریختگی، نوع جمعآوری، حمل، مخازنی که وجود نداشت و دپو کردن زبالهها در بعضی از مناطق که سبب آلودگی محل میشد و بعد حمل و نقل غیراستاندارد آن به کهریزک برای مردم مشکلاتی را به وجود آورده بود.
گرچه بسیاری از کارشناسان شهری و حتی مدیران سابق شهرداری وقتی با وعده مدیران شهرداری برای جمع آوری مکانیزه زبالهها شهر مواجه شدند آن را یک رؤیا بیشتر ندانستند اما پس از دو سال با ورود تجهیزات مدرن و برنامهریزی مشخص به استناد آنچه در شهر میگذرد میتوان گفت شهر بسیار سریعتر از آنچه انتظار میرفت توانست بحران زباله را پشت سر بگذارد.
قالیباف با بیان اینکه اگر قرار بود از روز اول در اتاقم بمانم و به نامهها و تقاضاهایی که میآمد رسیدگی کنم، امروز همه زبالهها در شهر با دست و وانتهای کوچک جمعآوری میشد گفت: باید شهرداری را از یک سازمان بزرگ و بیخاصیت در نگاه مردم که برای انجام یک کار کوچک چند سال طول میدهد، دور کنیم و به شکل یک سازمان چابک عملیاتی و دقیق عمل کنیم. در عین حال خصوصی شدن بخشهای مختلف شهرداری و توأم با نظارت بر کار آنها، به مصلحت کشور است و باید هر روز به این اصل مهم بیشتر نزدیک شویم.
محمد باقر قالیباف با یادآوری اینکه شهرداری در ای ن دوسال با مکانیزه کردن این سیستم سعی کرده زباله هم خوب جمع شود و هم خوب تفکیک شود و همچنین کارگران این بخش نیز از سلامت و بهداشت لازم برخوردار شوند، گفت: «مهمترین ثمره مکانیزه شدن ناوگان خدمات شهری به وجود آمدن پیمانکارانی است که پیش از این وجود نداشتند و وجود آنها سبب میشود در آیندهای نه چندان دور زباله ارزش اقتصادی و پولی خود را پیدا کند و شهرداری برای جمعآوری آن با مشکلی روبهرو نباشد.»
قالیباف با بیان اینکه امروز دیگر کارگری در بخش خدمات شهری مشکل حقوق و بیمه ندارد، گفت: مدتهاست که دیگر کارگران شهرداری در جریان بازدیدها به من مراجعه نمیکنند تا دستهایشان را به من نشان دهند و بگویند که از حقوق، بهداشت و امکانات لازم برخوردار نیستند، به همین دلیل میتوان گفت که تقریبا رسیدگی به وضعیت کارگران شهرداری به سمت وضعیت مطلوب پیش میرود.
آنچه در طرحهای شهرداری از جایگاه ویژهای برخوردار است ورود بخش خصوصی به مبحث جمعآوری و بازیافت زباله است. ایدهای که کمتر بهنظر میرسید بخش خصوصی تمایلی به ورود در آن داشته باشد، این روزها آنقدر طرفدار در این بخش دارد، که طرح اخیر بهطور کامل از طرف بخش خصوصی اجرایی شده است. شهردار تهران هم تاکید دارد که اجرایی کردن اصل 44 بهطور کامل یکی از برنامههای اصلی شهرداری است و توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری و به تبع آن تلاش برای اجرای کامل این اصل را در شهرداری را مشهود دانست. برای تکمیل این زنجیره، کیفی سازی و آموزش به پیمانکاران ضروری است.
درخواست همکاری مردم با مدیران شهری
تمام این موفقیتها در شرایطی میتواند تداوم پیدا کند که فرهنگ تولید زباله در شهر هم تغییر کند. چرا که به قول شهردار تهران در بسیاری از نقاط مهم دنیا و برجهای بزرگ سیستم جمع آوری زباله بهصورت هفتگی انجام میگیرد: «در دیدار با مدیران سایر شهرهای بزرگ دنیا خجالت میکشیم بگوییم روزانه در برخی از نقاط شهر دو تا سه بار جمعآوری زباله انجام میدهیم،؛ چرا که این مسئله بیشتر شبیه یک شوخی است تا واقعیت.»
البته شهردار تهران معتقد است که مدیران شهری همچنان باید پاسخگوی شهروندان باشند:« به گذشته که بر میگردیم از زحماتی که کشیده شده راضی هستیم و خوشحالیم که هیچ بخشی از زنجیره جمعآوری زباله مغفول نمانده است، اما باید تمامی کارها بدون کوچکترین کوتاهی در این بخش انجام شود. کوچکترین بی نظمی و بیتعهدی سبب میشود کل زحمات شما به چشم نیاید. البته گاهی به من این تذکر داده میشود که شما مردم را متوقع میکنید، اما من معتقدم که این حق مردم است که از بهترین شکل از امکانات بهره ببرند، اگر مخزن زباله کثیف است و یا زباله چند روز در کنار مخزن باقی میماند نشان دهنده تخلف از طرف ماست و هیچ حرفی در آن نیست.»
قالیباف با بیان اینکه دو سال قبل توقعات ما از بخش حمل زباله این گونه نبود، گفت: «ابتدای کار 30 درصد از مخازن استفاده شده در شهر تهران پرت داشت و اکثر مخازن شکسته و ربوده میشد اما سرانجام مردم فهمیدند که کار درستی نیست و به این مخازن نیاز دارند.»
وی در ادامه از شهروندان تهرانی تقاضا کرد در مدیریت شهر با شهرداری همراه باشند چرا که اگر همه مردم راضی نباشند که مخزن زباله جلوی خانه آنها باشد دیگر در هیچ جای محله نمیتوان مخزن زباله را نصب کرد و یا اگر همه مردم ماشینهای خود را جلوی منازل پارک کنند در نظافت کوچهها و خیابانها با مشکل مواجه میشویم به همین دلیل باید اعتماد و تعهد دو طرفه با مردم داشته باشیم: «اگر ناحیه محوری به شکل قطعی و اساسی محقق و اجرایی شود، همه کارکردها و جایگاهها، مشخصا، شکل پیدا میکنند و ما از حرفهای شعار گونه دور میشویم و باید 380 محله در شهر را با 122 ناحیه به بهترین شکل مدیریت و اداره کنیم.»
امکانات خدمات شهری سه برابر ظرفیت تهران است
معاون خدمات شهری شهردار تهران نیز در این مراسم امکانات خدمات شهری در تهران را سه برابر ظرفیت اعلام کرد و گفت: باید با بهرهوری بیشتر، از امکانات موجود در حوزه خدمات شهری استفاده کنیم. خدمات شهری از طریق 12 هزار کارگر بیگانه و هزار و 100 وانت نیسان کار حمل و جابهجایی زباله را انجام میداد اما حالا دیگر از وانتهای نیسان برای جمعآوری زباله خبری نیست و ماشین آلات به کار گرفته شده در شهر تهران متعلق به سال 2007 و 2008 دنیا هستند.
همچنین از لحاظ نرم افزاری نیز در حد استانداردهای جهانی است.»معاون خدمات شهری شهرداری تهران با بیان اینکه خدمات ما از این لحاظ بی نظیر است که سایر کشورها 30 سال است که به این شکل زبالههای خود را حمل و جابهجا میکنند اما ما در طی 5/2 سال به جایگاه فعلی رسیدهایم، تاکید کرد که در شرایط زیست محیطی مطلوبی قرار گرفتهایم و چیزی به نام بحران زباله نداریم.وی با تاکید بر آنکه در بخش جمع آوری پسماند خشک دیگر هیچ گاری دستیای در سطح شهر فعالیت نمیکند، اظهار کرد: در حال حاضر 35 درصد زبالههای خشک در مبدا جمعآوری میشود که تا پایان 6 ماهه اول با توجه به مشارکت مردم این رقم به 50 درصد خواهد رسید که قبل از اجرای طرح این رقم 5 درصد بوده است.
وی با اشاره به تولید روزانه بیش از هفت هزار تن زباله در شهر تهران، یادآورشد: متأسفانه هیچ قانونمندی خاصی برای گذاشتن زباله در خیابان و جمعآوری آن در ساعات مشخصی وجود ندارد، اما با این وجود، با توجه به اهتمام شهرداری تهران، در شرایط مطلوب زیست محیطی و بدون هیچ بحران منطقهای قرار داریم.