به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، مسئولان امور شهری در استان‌های گرمسیر جنوبی ایران که دهه‌ها به دنبال زیبایی معابر، سرسبز و سایه‌دار کردن خیابان‌های عریان و بدون درخت این شهرها بودند، از دهه ۸۰ درختان کنوکارپوس را به صورت گسترده در این شهرها کاشتند، غافل از این که رشد بالای این درخت و آلرژی‌زایی آن بلای جان زیرساخت‌های شهری و تنفس مردم خواهد شد.
کنوکارپوس درخت بومی سواحل فلوریدا در آمریکا که با آب و هوای شرجی، خاک شور و کم آبی سازگار است و در شرجی‌ترین روزهای سال بیشترین رشد را دارد و به همین دلایل تا ۲۰ متر بالا می‌رود و قطر تنه آن به ۱۴ سانتی‌متر می‌رسد، مقاومت خوبی به خاک‌های شور نشان می‌دهد و سایه گسترده‌ای دارد، از همین روی کاشت آن در استان‌های بوشهر، هرمزگان و خوزستان شایع شد اما اکنون ریشه‌های این درخت‌ها در بوشهر آسیب به تاسیسات آب و فاضلاب، برق و تخریب پیاده‌روها را به دنبال دارد و شاخه‌هایش زحمت هرس پیوسته، و بوی نامطبوعش آلرژی و تنگی نفس را به بوشهری‌ها تحمیل کرده‌است.
کنوکارپوس در بیشتر نقاط استان بوشهر به‌ویژه شهرهای ساحلی این استان به‌طور گسترده کاشته شده و این انتخاب نسنجیده سال‌های نه چندان دور مسئولان شهری، نه تنها مردم که مسئولان دستگاه‌های مربوطه را نیز عاصی کرده است.
- درختان مثمر بومی جای کنوکارپوس آسیب‌زا را بگیرد
رباب عبیدی فعال مدنی و اولین بانوی عضو شورای شهر بوشهر است که با دغدغه حفظ محیط زیست بومی و فضای سبز شهری بوشهر بارها از رویه کاشت این درخت و حذف درختان بومی از خیابان‌های بوشهر انتقاد کرده است. وی گفت: کنوکارپوس به دلیل ارزان بودن، سازگاری با هرگونه آب و هوا و خاک و بی‌نیازی به بکارگیری شیوه‌های نگهداری ویژه از سال ۸۲ به شهرهای جنوبی کشور وارد شد و بدون در نظر گرفتن عواقب زیست محیطی و استفاده از نظر کارشناسان مورد استقبال مسئولان شهرداری‌ها قرار گرفت.
وی ادامه داد: در شهر بوشهر نیز اواخر سال ۸۶ تا اوایل ۸۷ کاشت این درخت آسیب‌زا رواج بسیار زیادی پیدا کرد.
عبیدی با اشاره به سایه و خنکای درختان بومی بوشهر، اظهار کرد: جای تعجب است که گذشتگان بدون آگاهی از علم روز و دسترسی به متخصصان محیط زیست، گونه متناسب با اقلیم را انتخاب می‌کردند اما در زمان حاضر برخی شهرداری‌ها با این همه متخصص و سایت‌های اطلاع‌رسانی این درخت را در سطح شهرها کاشتند و به عواقب زیست محیطی آن هم بی تفاوت بودند.
عضو سابق شورای شهر بوشهر افزود: نه تنها انسان‌ها از بوی نامطبوع کنوکارپوس فراری هستند، که حتی پرندگان نیز از لانه‌سازی روی آنها پرهیز می‌کنند.
وی گفت: به هر صورت راهی جز ریشه کن کردن این گونه وکاشت درختان اصیل بومی و با قدمت و سازگار با محیط که با استفاده از مقادیر بسیار کم آب نه تنها مثمر هستند بلکه موجب تقویت خاک نیز می‌شوند ضروری به نظر می‌رسد.
عبیدی بیان کرد: امیدواریم با ریشه کن کردن این درختانآلرژی‌زا، بی ثمر و بدبوکه موجب صدمه به تاسیسات آبی، آب‌های زیرزمینی، سست کردن خاک و سایر آسیب‌ها می‌شود در دستور کار روزانه شهرداری بوشهر قرار گیرد.
- کنوکارپوس آفت تاسیسات آب و فاضلاب بوشهر
ریشه کنوکارپوس رشدی عمودی دارد و در صورتی که موفق شود از روزنه‌ای به لوله‌های آب و فاضلاب راه یابد، با رشد سریع و بی‌وقفه‌ای که دارد سریع همه فضا را هر قدر هم قطور باشد پر می‌کند، آب قطع و دفع فاضلاب متوقف می‌شود.
معاون بهره‌برداری و توسعه آب بوشهر گفت: لوله‌های شبکه توزیع آب تنها ۷۰ تا ۸۰ متر از سطح زمین فاصله دارند و ریشه‌های کنوکارپوس از منافذی مانند اتصالات لوله‌ها حرکت می‌کنند، وارد لوله می‌شوند، همه آن را می‌پوشانند و سبب افت فشار می‌شوند.
ابوالحسن عالی ادامه داد: بسیار پیش آمده است که گزارش کاهش فشار یا قطعی آب از سوی شهروندان ارائه شده و پس از حفاری و بررسی، رشد این ریشه‌ها به عنوان عامل قطعی بیان می‌شود.
وی افزود: در این شرایط اتصالات و لوله‌ها جدا و ریشه‌ها از آن خارج می‌شود و در صورتی که آسیب جدی باشد مجبور به تعویض آنها هستیم که با توجه به تکرار این ماجرا هزینه زیادی را برای اداره آب و فاضلاب ایجاد کرده‌است.
عالی بیان کرد: هر بار که این درختان به قسمتی از تاسیسات آب در خیابانی آسیب وارد می‌کنند، علاوه بر ایجاد خلل در خدمات‌دهی و به دنبال آن نارضایتی عمومی، در بهترین حالت یک میلیون تومان هزینه روی دست ما می‌گذارد، زیرا دست کم یک متربع از خیابان باید تخریب شود، لوله خارج شود، دوباره اتصالات صورت گیرد و آسفالت خیابان تجدید شود.
معاون بهره‌برداری و توسعه آب بوشهر گفت: بدتر این که گاهی اتفاق می‌افتد که پس از انجام تعمیرات، دوباره پس از مدتی همین اتفاق تکرار می‌شود.
وی با بیان این که آسیب این درخت شورپسند در بوشهر، گناوه و دیلم به کرات دیده شده است، اظهار کرد: آسیب این درخت به زیرساخت‌های آب، شهروندان را عاصی کرده است و تقاضای قطع یا جابجایی این گونه گیاهی را دارند.
- بذر و گل‌های کنوکارپوس آلرژی‌زاست
رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان بوشهر گفت: کنوکارپوس‌ها در هوای مرطوب و در صورتی که آب به آن برسد به شکلی غیر قابل کنترل رشد می‌کند، گل می‌کند و به بذر می‌نشیند و آنگاه است که حساسیت‌های تنفسی و بویی غیرقابل تحمل به بار می‌آورد و در صورتی که شهرداری صرف هزینه و وقت هرس مرتب آن را نپذیرد، نفس کشیدن سالم را برای مجاورانش دشوار می‌کند.
رحیم خادمی افزود: گرده بیشتر گیاهان حساسیت‌زاست، اما گل کنوکارپوس موادی منتشر می‌کند که واکنش‌های آلرژیک بسیار بیشتری را به دنبال دارد، بنابراین با توجه به قابلیت فرم‌پذیر بودن این گیاه توصیه می‌شود پیوسته کوتاه نگه داشته شود تا به بذر و گل دادن نرسد.
وی ادامه داد: با توجه به آسیب این درخت به کف‌پوش خیابان و تاسیسات شهری که کنوکارپوس را به اختاپوس زیرساخت‌های شهری شهره کرده است، کارشناسان پیوسته توصیه کرده‌اند برای جنگل‌کاری در حاشیه شهرها مورد استفاده قرار گیرد.
خادمی گفت: با جلسات و گفت و گوهایی که با مسئولان شهری در این زمینه انجام شد، قرار است به مرور کنوکارپوس با سایر گونه‌های درختی و زینتی جایگزین شود.
- توقف کاشت کنوکارپوس در بوشهر
پس از گذشت بیش از یک دهه کاشت این گونه درختی و آسیب‌های اثبات شده آن، اکنون کاشت کنوکارپوس در بوشهر متوقف شده تا باز ابریشم‌های بوشهری به خیابان‌ها بازگردند.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری بوشهر گفت: درخت کنوکارپوس که در دهه گذشته وارد بوشهر شد به خاطر رشد زیادی که ریشه‌های آن دارد به تاسیسات آب و فاضلاب ضربه می‌زند، پی ساختمان‌ها را خراب می‌کند و بسیاری از آسیب‌ها را ایجاد کرده است.
محمدرضا حسین‌پور اعلام کرد: در کمیسیون ماده ۷ شهرداری مصوب شد هر یک از شهروندان که از وجود این درخت در نزدیکی محل سکونت خود مشکلی داشته باشند می‌توانند با مراجعه به سازمان سیما، منظر و فضای سبز یا ارسال پیامک به سامانه ۵۰۰۰۱۹۵۴ مسئله خود را گزارش دهند تا پس از بررسی کارشناسی نسبت به جابه جایی یا حذف آن اقدام شود.
وی اعلام کرد: به طور متوسط در ماه بین ۲۰ تا ۳۰ گزارش در این زمینه دریافت می‌کنیم.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری بوشهر اضافه کرد: در صورتی که امکان آن وجود داشته باشد کنوکارپوس با بیل میکانیکی خارج و به مناطق بیابانی منتقل می‌شود و در صورتی که کارشناس تشخیص دهد که این اقدام آسیب جدی برای ساختمان یا تاسیسات شهری ایجاد می‌کند، اقدام به حذف درخت می‌شود.
وی با بیان این که تاکنون چند اصله از این درختان به حاشیه پارک لیان در ساحل بوشهر منتقل شده است، گفت: به جای کنوکارپوس‌های حذف یا منتقل شده، درختان بومی یا مرکبات کاشته می‌شود.
حسین‌پور اظهار کرد: بیش از ۱۰ هزار اصله از این درخت در شهرستان بوشهر وجود دارد، اما همه آنها آسیب‌رسان نبوده است و تنها مواردی که در جوار تاسیسات شهری یا کنار ساختمان‌ها باشد مشکل‌ساز است.
وی ادامه داد: وجود کنوکارپوس در بلوارهای اصلی شهر، سرسبزی و سایه مناسبی دارد و مساله‌ای ایجاد نکرده است.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری بوشهر گفت: با این حال کاشت این گونه درخت از سال ۹۴ کاملا متوقف شده و از این سال تاکنون برای فضای سبز شهری از درختان ثمر ده چون نارنج و درختانی مانند ابریشم و نیز گل‌های کاغذی برای زیبایی شهر استفاده می‌شود.
نظر شما