او سال 1363 وارد حوزه سینمای انیمیشن شده و از آن زمان تا به حال حدود پانزده فیلم کوتاه راکارگردانی کرده است. خودش اولین کار جدیاش در زمینه پویا نمایی( انیمیشن) کوتاه را «سورثنا» میداند که موفق به دریافت چند جایزه از جشنواره های داخلی شد. «سفر به سرزمین دور» اولین انیمیشن بلند سینمایی پسیان است که فیلمنامه آن را نیز خودش نوشته است.
قصه فیلم در باره نیروهای اهریمنی به فرماندهی کابوس سیاه است که به سرزمینی حمله میکنند. این نیروها بعد از تحمل رنجهای فراوان، با تغییر در احوال درونیشان خوی و خصلت قدیمی شان را از دست می دهند. پسیان در گفت و گو با دوچرخه درباره فیلمش صحبت می کند.
- چطور شد که سراغ این سوژه رفتید؟
سال 1380 بود که از طرف مرکز فرهنگی هنری صبا- که تهیهکننده فیلم است- کارگردانی این فیلم را به من پیشنهاد کردند. قرار بود براساس قصه «منطق الطیر» شیخعطار، یک انیمیشن تهیه شود. فیلم اقتباسی آزاد از این قصه است.
- چرا تصمیم گرفتید فیلم را به صورت یک اقتباس آزاد کار کنید و به کل قصه کاملاً وفادار نماندید؟
خب، ما در اینجا با پویا نمایی سروکار داشتیم. فیلم انیمیشن فضاسازی خاصی را میطلبد که باید این نکته را هنگام ساخت چنین فیلمی رعایت کرد. این نوع فیلمسازی اصول خاصی دارد و باید طوری کار کرد که تماشاچی کاملاً با قصه و ماجراهای آن درگیر شود. «منطقالطیر» قصهای سنگین دارد که بیشتر مخاطبان خاص- و نه عموم مردم و بهویژه نوجوانها- میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. باید برای این قصه یک معادل تصویری پیدا میکردم، تا بتوانم مضمون آن را به تماشاچی نوجوان منتقل کنم. مضمون قصه در باره رسیدن به خودشناسی و پس از آن رسیدن به خداست. نمیخواستم این مضمون را با زبان سخت و پیچیده برای بچهها تعریف کنم.
- رسیدن به چنین مضمونی سخت است. چگونه این کار را انجام دادید؟
زمان نوشتن فیلمنامه تمام سعی و تلاشم این بود که همه چیز را به زبانی ساده تعریف کنم. نکته مهم حفظ حسوحال حاکم برقصه بود. شخصیتهای قصه رنجها و مشکلات زیادی را تحمل میکنند. در سایه این سختیها و تحمل آنهاست که روحشان صیقل مییابد. مشکل روحی وسیلهای میشود تا آنها به اصل انسانی خود برسند و در سایه این مسئله است که به خداشناسی میرسند. مهم بود که مفهوم های قصه را به صورت نمادین بیان کنم. برای بیان تحولات روحی آنها از عوامل طبیعی مثل آب و خاک کمک گرفتم که عنصرهای تصویری خیلی خوبی هستند. زبانرنگ در اینجا کمک زیادی کرد و فرم خاص پویا نمایی را شکل داد. در فضاسازی انیمیشن رنگ نقش مهمی دارد و کمک میکند تا حسی که به دنبالش هستیم، بهتر به مخاطب ارائه شود. این نوع فضاسازی تماشاچی را در حال و هوای شخصیتهای قصه قرار میدهد تا همراه آنها به فکر اصلی قصه (رسیدن به سیمرغ، که جلوهای از حق تعالی است) برسد.
- کار تولید فیلم چقدر طول کشید و مشکلات شما چه بود؟
تولید این فیلم حدود هفت سال طول کشید. البته دوران تولید فیلم مثل یک کارگاه آموزشی بود و تعدادی نیروی جوان را همزمان با ساخت فیلم آموزش دادیم. زمان تولید فیلم یک نکته برایم خیلی مهم بود و سعی کردم کل کار طوری باشد که از نظر استاندارد تصویری، مطابق عرف جهانی باشد. مشکل ما در زمینه تولید پویا نمایی، نیروی متخصص است و امکانات و تجهیزات در این زمینه کامل نیست. امیدوارم این فیلم باعث شود تا مسئولان به فکر ادامه تولید اینگونه آثار بیفتند.
- حالا که فیلم را به صورت کامل روی پرده سینما میبینید، از کل کار راضی هستید؟
بله. من انیمیشنسازی را دوست دارم؛ اگر احساس میکردم این فیلم چیز خوبی از کار در نمیآید، کار را ادامه نمیدادم. ساخت فیلم سخت و دشوار بود، ولی به دشواریاش میارزید. شما اگر نتوانید با فیلمتان ارتباط حسی و عاطفی برقرار کنید، نمیتوانید آن را بسازید. وقتی هم این ارتباط برقرار شد، تمام تلاش خود را میکنید که کاری مقبول و بیعیبونقص ارائه دهید.
- با توجه به سختی کار، باز هم انیمیشن میسازید؟
بله، حتماً. سختیهای کار آدم را مشتاق میکند که باز هم به سراغ این نوع از کارها برود.