لشکر گرد و خاک

این اتفاقی است که اگر بیابان‌زایی به همین ترتیب ادامه پیدا کند، رخ می‌دهد. یعنی از بین رفتن خاک‌های حاصلخیز به نحوی که زمین‌های قابل کشت در جهان کم و نابود شود.

   آیا می‌دانستید؟

 بیشتر از سه و نیم میلیارد هکتار از زمین‌های کشاورزی جهان دچار فرسایش شده اند و   توان کشاورزی آنها از بین رفته است. این در حالی است که فقط پنج میلیارد هکتار زمین کشاورزی در جهان وجود دارد! در بیشتر از صد کشور جهان، یک میلیارد از شش میلیارد نفر جمعیت کره زمین دچار خسارت‌های بیابان‌زایی شده‌اند، و این مسئله باعث شده تا آنها مزرعه‌های خود را رها کنند و به دنبال کار آواره شهرها شوند.

بیابان‌زایی، یا همان گسترش بیابان‌ها، هر سال زمین‌های زیادی را در دنیا
غیر قابل کشاورزی می‌کند. مثلا در قاره‌ای مانند آفریقا بیشتر از 70 درصد از زمین‌های کشاورزی به دلیل گسترش بیابان‌ها از بین رفته است.

   بیابان‌زایی در نقاط خشک کره زمین (مانند منطقه‌ای که کشور ما در آن قرار دارد) روی می‌دهد، یعنی جایی که میزان بارش کم و هوا گرم و خشک است. در نتیجه لایه روی خاک خشک می‌شود و توانایی رشد گیاهان را از دست می‌دهد، به این ترتیب نه می‌توان در آن کشاورزی کرد و نه علفی وجود دارد که دام‌ها بخورند. تغییرات آب و هوایی می‌تواند باعث شروع و یا تشدید بیابان‌زایی شود، اما معمولا فعالیت‌های خود انسان‌ها عامل اصلی بیابان‌زایی است.

 کشاورزی بیش از حد و توان خاک باعث از بین رفتن یا به اصطلاح خسته شدن خاک می‌شود. از بین بردن جنگل‌ها باعث نابودی درخت‌هایی می‌شود که خاک‌های حاصلخیز را روی زمین حفظ می‌کنند. هنگامی که دام‌ها بیشتر از توان زمین روی آن بچرند، کل پوشش گیاهی آن زمین از بین می‌رود و در نتیجه خاک هم فرسوده می‌شود. سازمان ملل به تازگی اعلام کرد که بیشتر از 30 درصد زمین‌های جهان تحت تاثیر خشکسالی هستند. هر روز حدود 33هزار نفر در اثر گرسنگی در دنیا می‌میرند.

   بیابان‌زایی شرایطی را به وجود می‌آورد که باعث شدید‌تر شدن آتش‌سوزی‌ در جنگل‌ها و وزش بادهای گرم و خشک می‌شود؛ به همین دلیل درختان و زمین‌های بیشتری از بین می‌روند و دوباره بیابان‌های بیشتری ایجاد می‌شوند و این چرخه همین‌طور ادامه پیدا می‌کند...

   گرد و غباری که از روی بیابان‌ها بلند می‌شوند، با باد به سمت شهرها حرکت می‌کنند (مانند گرد و غبارهایی که ابتدای امسال به سمت شهرهای استان خوزستان حرکت کردند).

   می‌توان بیابان‌زایی را متوقف کرد، اما متاسفانه هنوز خیلی از مردم خطر را جدی نگرفته‌اند و به از بین بردن زمین‌ها ادامه می‌دهند. برای این که بیماری را درمان کنیم، باید اول دلیل بیماری را بفهمیم. فهمیدن دلیل بیماری، به ما این امکان را می‌دهد تا بیماری را از بین ببریم. به همین ترتیب می‌توانید به بیابان‌زایی به چشم یک بیماری جهانی نگاه کنید. در نتیجه لازم است تا دلیل بیابان‌زایی را بشناسیم. تا زمانی که ما علت را پیدا نکنیم و به دیگران در باره آن هشدار ندهیم، نمی‌توانیم راه‌حل قابل اطمینانی پیدا کنیم.

 کارشناس محیط‌زیست