به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، پارک، اثر ملی و طبیعی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده، مناطق چهارگانه تحت مدیریت حفاظت محیط زیست به شمار می‌رود و استان سمنان به جز اثر ملی و طبیعی از تنوع زیستی دیگر مناطق چهارگانه برخوردار است. مناطق حفاظت شده در استان سمنان ۲.۳ میلیون هکتار و در مجموع بین ۱۵ تا ۲۰ هزار هکتار عرصه‌های طبیعی تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست استان است. ۲.۳ میلیون هکتار مناطق حفاظت شده، ۲ پارک ملی کویر گرمسار و پارک توران یا خارتوران شاهرود ۲ ذخیره گاه حفاظت شده حیات وحش مهم دنیا در استان سمنان است و هم چنین استان منطقه‌های حفاظت شده در محدوده جنگل ابر و پرور و پنج منطقه شکار ممنوع دارد.
مناطق تحت مدیریت حفاظت محیط زیست استان سمنان در واقع نمایشگاه طبیعی و ذخیره‌گاه گونه‌های کمیاب بیابانی و کویری حیات وحش مانند یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، زاغ بور و گورخر ایرانی، جبیر، قوچ و میش وحشی، گربه شنی، جبیر و گونه‌های گیاهی متنوع است. در بین گونه‌های حیات وحش یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی از جمله گونه‌های ارزشمند و در خطر انقراض هستند و استان سمنان جزو بهترین زیستگاه‌های این ۲ گونه نادر در جهان شناخته می‌شوند.
پارک ملی و ذخیره گاه زیست کره توران از سال ۱۳۵۵ به نام منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش توران تحت حفاظت قرار دارد و در سال ۱۳۸۱ قسمتی از این منطقه به پارک ملی ارتقاء یافت. این منطقه یکی از ذخایر بزرگ زیستی است که از نظر انجام تحقیقات و بررسی‌های علمی و اقتصادی در زمینه گونه‌های جانوری و گیاهی بخصوص گونه‌های نادر و در حال انقراض از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و اکنون این منطقه میزبان آخرین بازمانده‌های گورخر ایرانی و یوزپلنگ آسیایی بوده و زیستگاه پرنده زاغ بور بعنوان تنها پرنده آندمیک(بومی) ایران است.
گورخر ایرانی و یوزپلنگ آسیایی از جمله گونه‌های ارزشمند و به نوعی انقراض یافته در جهان به دلیل تعداد کمشان شناخته می‌شوند، اما اکنون در ۲ پارک ملی کویر و پارک توران امیدها برای زادآوری و تکثیر نسل جان دوباره گرفته است. گورخر آسیایی تنها بازمانده علف خوران تک سُم و از گونه های شاخص حیات وحش استان است. گورخر ایرانی زیرگونه ای از گورخر آسیایی است که به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد و گورخر آسیایی در گذشته جمعیت فراوانی در خاورمیانه، آسیای میانه و چین داشت اما اکنون نسل آن در اغلب مناطق منقرض شده و از زیرگونه ایرانی تنها دو جمعیت کوچک در منطقه خارتوران شاهرود و بهرام گور شهرستان نی ریز استان فارس باقی مانده است.
استان سمنان دوستدار محیط زیست
فاطمه سعید محمدی، یکی از دوستداران محیط زیست گفت: استان سمنان جنگل، کویر و کوهستان را در خود جای داده است و چنین شرایط فوق العاده جغرافیایی کمتر در کشور و جهان به چشم می‌خورد و همین شرایط فوق العاده و منحصر به فرد است که موجب شده تا استان سمنان در زمان حاضر میزبان تعداد اندک باقیمانده از گونه‌های ارزشمند مانند یوزپلنگ آسیایی و گورخر ایرانی در جهان باشد. سمنان استانی منحصر به فرد از لحاظ تنوع جغرافیایی، اقلیمی و آب و هوایی است که همین شرایط کافی است تا استان سمنان را به عنوان استان دوستدار حیات وحش نه تنها به ایران بلکه به جهان معرفی کرد.
وی افزود: انتقال یوزپلنگ‌های دوست داشتنی کوشکی، دلبر و ایران به زادگاهشان در پارک ملی توران در استان سمنان شرایط اولیه برای زادآوری این گونه ارزشمند در خطر انقراض را مهیا کرد. انتقال موفق گورخر آسیایی به پارک ملی کویر گرمسار و زادآوری این گونه ارزشمند پس از انتقال مهر تایید و سندی دیگر بر منحصر به فرد بودن استان سمنان برای زادآوری گونه‌های ارزشمند است. هم چنین پس از انتقال پنج راس گورخر ایرانی از منطقه توران شاهرود و چهار راس گورخر از سایت تکثیر گوراب استان یزد به پارک ملی کویر استان سمنان در گرمسار در پاییز سال ۹۷ با هدف معرفی مجدد این گونه به منطقه، با انجام سه زایمان موفق، اکنون جمعیت این گونه ارزشمند در پارک ملی کویر به ۱۲ راس رسید.
افزایش شمار یوزپلنگ‌ها در استان سمنان
امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان گفت: از ابتدای امسال تا کنون ۱۹ قلاده یوزپلنگ آسیایی در پارک ملی توران شناسایی شد و با احتساب ۲ قلاده شناسایی شده در منطقه شکار ممنوع چاه شیرین، تعداد یوزپلنگ‌های شناسایی شده در استان سمنان به ۲۱ قلاده رسید. در محدوده پارک ملی توران شهرستان شاهرود دوربین گذاری توسعه یافت تا احتمال شناسایی یوزپلنگ‌ها افزایش یابد.
وی افزود: وسعت منطقه توران ۱.۵ میلیون هکتار است که از این وسعت تنها ۱۰۰ هزار هکتار پارک ملی است اما زیستگاه یوزپلنگ بیش از وسعت این پارک است. ۱۰۰ درصد محدوده پارک ملی توران و بخش‌هایی از محدوده امن که بهترین زیستگاه یوز آسیایی است از آغل و دام به منظور حفاظت از جان یوزپلنگ آزادسازی شد. حصار کشی و کاهش سرعت در جاده تهران مشهد در محدوده میاندشت عباس آباد در شهریور سال گذشته براساس گرفتن مصوبه از شورای راهبری تصادفات جاده ای استان سمنان از دیگر اقدامات انجام شده برای کمک به ارتقای کیفیت زیستگاه پارک ملی توران است.
استان سمنان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و آب و هوایی زیستگاه خوبی برای جانوران حیات وحش به شمار می‌رود و به گفته کارشناسان پارک‌ملی توران و کویر از ذخایر مهم ژنتیکی جهان شناخته می‌شود و حفظ این دستاورد و انتقال آن به نسل آینده به عنوان میراثی گرانبها نیازمند توجه بیش از بیش و تخصیص اعتبارات ویژه و استفاده از ظرفیت رسانه برای فرهنگ‌سازی بین مردم در حفظ محیط زیست است.
نظر شما