دسترسی به رایانه، تلفن همراه، ساخت هتل برای جهانگردان، عدم کنترل اجارهبها و حتی آزادی فروش خودرو و مسکن و در گام بعدی لغو روادید خروج برای سفر به کشورهای خارجی. تمامی اینها با عنوان اصلاحات در کوبا اعمال شده است و این فعالیتها نشان از پایان بخشیدن به محرومیتهای گسترده در ارتباطگیری کوباییها با دیگر کشورها دارد.
اما به راستی بعد از فیدل کاسترو چه چیزی از انقلاب کوبا بهجا مانده و اصلا این انقلاب چه نتیجهای برای آنها داشته است؟
در طی سالهای 1960، نوآوری اجتماعی از اهداف مهم کاسترو بود، که اصلاحات اراضی، اصلاحات شهری و آموزش و بهداشت برای عموم در آیندهای نهچندان دور را شامل میشد.
امروز نیمی از خاک این جزیره، غیرقابل کشت و نواحی کلیدی کشاورزی در قسمتهای حاصلخیز به دست صادرکنندههای آمریکایی افتاده است.
این در حالیست که کوبا 84درصد مواد غذایی مورد نیاز خود را وارد میکند و تقریبا اولین منبع ثروت این کشور یعنی صنعت قند و شکر به ورطه نابودی کشیده شده است. شاید این هم به نوعی اصلاحات اراضی نام دارد!
در زمینه اصلاحات شهری نیز میلیونها محل اسکان درمعرض خطر ریزش ونابودی قرار دارد و هنوز فکری به حال آنها نشده و با وجود پایین بودن اجارهبها در این سرزمین، باز هم این کشور از کمبود مسکن رنج میبرد، بهطوری که برای جمعیتی به میزان 11 میلیون نفر، فقدان محل سکونت، 600 هزار باب تخمین زده شده است. انبوه زبالهها در چهارراه «هاوان» به قدری زیاد است که شهرداری برای جمعآوری آنها متوصل به بولدوزر میشود و ضعف سیستم حملونقل عمومی هم در نوع خود یکی از عوامل سرشکستگی این کشور محسوب میشود.
پس از اینکه اتحاد جماهیر شوروی در سالهای 1990 یارانه های کوبا را قطع کرد، نوعی سقوط اقتصادی به وقوع پیوست که طی آن آموزش در این کشور دستخوش این انحطاط شد. ناممکن بودن امرار معاش تنها با حقوق معلمی موجب فرار از خدمت دبیران شد و استفاده از جوانانی که هیچ تجربهای در این امر خطیر نداشتند کار را بدتر کرد چرا که آنها با سرهمبندی کردن موارد آموزشی از زیر بار این مسئولیت شانه خالی میکردند.
در مورد بهداشت عمومی هم به دلیل استفاده خود سرانه از دارو، اکثر مطبها تعطیل شدند و «پزشک خانواده» به سختی در بین خانوادهها جا باز کرد .در بیمارستانها هم بیماران مجبور بودند ماهها انتظار بکشند تا شاید خدمات پزشکی به آنها ارائه شود.
با این همه با وجود تمام اقداماتی که رائول کاسترو انجام داده باز هم «اصلاحات» واژه نامانوسی به نظر میرسد.
چرا که کشاورزان به دنبال تضمینی برای بالا رفتن تولید محصولات خود هستند. آنها افزایش صادرات و احراز حق مالکیت ودسترسی آزاد به بازارکار را از دولت خود انتظار دارند و نه حق بهره وری از زمینهای غیرقابل کشت را. البته نمی توان ضعف سیستم اقتصادی را که مانع پیشرفت این کشور شده، نادیده گرفت.
با وجود همه این مشکلات کوبا بیشتر احتیاج به «تغییرات» دارد تا «اصلاحات» و برای بازگشایی درهای کوبا به سمت جهان و گشودن دروازه جهان به سمت کوبا تنها راهحل اتخاذ تصمیمات سیاسی مناسب با شرایط کشور «فیدل کاسترو» است.
همشهری امارات به نقل از لوموند