کتاب سفید، کتابی است که هر 15 سال یک بار خط مشی‌های کلی سیاست‌های امنیتی و نظامی فرانسه در آن مشخص می‌گردد. کمیسیون کتاب سفید که از مدت‌ها قبل کار خود را شروع کرده است علاوه بر پرداختن به عدد و رقم به تحول اساسی در نیروهای مسلح فرانسه پرداخته و نظریه دفاع براساس اصل خودکفایی را به دفاع جمعی تغییر جهت داده است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان سیاست‌ها و خطوط کلی سیاست امنیتی فرانسه سمت و سوی آتلانتیکی داشته و تاریخ فرانسه برای اولین بار است که چنین رئیس‌جمهوری با چنین سیاست‌هایی را به خود می‌بیند.
سخنرانی سارکوزی در جمع نظامیان بدون چون و چرا و بدون هیچ منطقی دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا و اسرائیل بوده که انتقادات زیادی را متوجه وی نموده است. چنین تعارضات و اختلاف مشی میان سارکوزی و رئیس‌جمهور پیشین فرانسه (شیراک) زمانی بیشتر نمود یافت که وزیر اقتصاد و دارایی وی تصمیم گرفت تا با کاهش اعتبارات نظامی، معضلات اقتصادی موجود در فرانسه را بهبود بخشد.
در حالی‌که با مخالفت شدید سارکوزی در این زمینه روبه‌رو شد. بدون شک افکار عمومی فرانسه با عنایت به معضلات کنونی و نرخ تورم انتظار کاهش اعتبارات نظامی را داشتند. چرا که سارکوزی خیلی پیشتر اعلام کرده بود که «صندوق‌های دولت خالی از پول است» حال این پرسش برای بسیاری از فرانسوی‌ها مطرح است که چگونه چنین اعتباری برای هزینه‌های نظامی در نظر گرفته شده است.
سارکوزی قصد دارد 54 هزار شغل را حذف کرده و بر اعتبارات نظامی بیفزاید. دولت فرانسه بودجه‌ای بالغ بر 377 میلیارد یورو (معادل 618 میلیارد دلار کانادایی) تا سال 2020 برای ارتش خود هزینه اختصاص داده است.
به عبارتی بودجه کل نظامی نه تنها کاهش نمی‌یابد بلکه افزایش نیز خواهد یافت و میزان آن به دو درصد درآمد ناخالص ملی خواهد رسید. بدین‌معنی که هر سال تا سال 2020 بودجه نیروهای مسلح یک درصد بیشتر از تورم افزوده می‌شود. همچنین بودجه خرید تجهیزات سالانه از میزان 5/15 میلیارد یورو فعلی به 18 میلیارد یورو افزوده می‌گردد.
به علاوه حریم دفاعی کشور تنها به مرزهای جغرافیایی محدود نشده بلکه یک حوزه استراتژیک منافع و امنیت ملی تعریف شده است که از اقیانوس هند تا آفریقا و بخش‌هایی از آسیا و اقیانوسیه گسترش می‌یابد.
به نظر می‌رسد که کمیسیون کتاب سفید برای فرانسه، هم اولویت‌های دفاعی و امنیتی جدید را تعریف کرده و هم در اعمال فرماندهی و شیوه مدیریت نظامی چشم‌اندازهای تازه‌ای را لحاظ کرده است.
برای فهم منطق کتاب سفید فرانسه نه تنها باید هزینه‌ای که روانه صندوق‌های صنایع نظامی می‌گردد مورد بررسی قرار گیرد بلکه باید به این موضوع اندیشید که ارتش فرانسه چگونه در سیاست‌های امنیتی و دفاعی اتحادیه اروپا و همچنبن ناتو و ایالات متحده آمریکا ظاهر خواهد شد.
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز متعاقب اعلام سیاست‌های امنیتی فرانسه این کشور قصد دارد به سمت آمریکا و ناتو تغییر جهت دهد. این نشریه می‌افزاید: «فرانسه همواره سیاست‌های مستقل امنیتی را دنبال کرده و حال که دیگر اتحاد جماهیرشوروی وجود ندارد، فرانسه قصد دارد به آمریکا و ناتو بیشتر نزدیک شود.»
به عقیده بسیاری از تحلیلگران با چنین سیاستی سارکوزی، فرانسه را درگیر جنگی بی‌سرانجام، بیهوده و مرگبار می‌کند. در حال حاضر سیاست‌های آمریکا و ناتو در خصوص امنیت هیچ سنخیتی با سیاست‌های امنیتی فرانسه نداشته و تنها بر مبنای دخالت و حملات نظامی گسترده در عراق و افغانستان بنا شده است.
در مقایسه با کتاب سفید قبلی فرانسه -که تاریخ آن به سال 1994 باز می‌گردد – کتاب جدید دارای تغییرات بنیادی و اساسی است. کتاب پیشین تا حد زیادی دنباله رو سیاست‌های مستقل امنیتی شارل دوگل بود.
چهار دهه پیش ژنرال دوگل اظهار کرد که از این پس حضور فرانسه و نیروهایش در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) معنای خود را از دست داده است و حال که سارکوزی ریاست جمهوری فرانسه را از ژاک شیراک وارث ژنرال دوگل تحویل گرفته است به دکترین دفاعی دوگل پشت کرده و به میان ناتو بازمی‌گردد.
او در حالی‌که نتایج اسفبار ائتلاف و اتحاد سایر اعضای اروپایی(یعنی انگلستان و اسپانیا) با آمریکا و هزینه‌های سنگین آن را می‌بیند، همچنان به سیاست‌های مستقل سنتی فرانسه پشت نموده و اتحاد با آمریکا و سیاست‌های جنگ‌افروزانه کابینه بوش را پایه سیاست امنیتی فرانسه و اروپا قرار داده است.
در مجموع باید گفت فرانسه با تغییر نگرش در سیاست خارجی خود تلاش دارد تا در چارچوب اروپا، ناتو و در پرتو روابط نزدیکتر با آمریکا به اهداف خود از جمله دستیابی به نفوذ و اعتبار بیشتر در صحنه سیاست بینالمللی دست یابد.
در واقع، تحقق هدف «فرانسه قوی در اروپای قوی»، مستلزم آن است که اروپا از ابزارهای لازم به ویژه در حوزه دفاعی و نظامی برای نقش‌آفرینی در مناطق بحرانی و مدیریت منازعات برخوردار باشد. از این‌رو، عملیاتی کردن پروژه دفاع اروپایی برای فرانسه از اهمیت زیادی برخوردار است.
همشهری امارات به نقل از سایت جهانی‌سازی
