هدف اصلی از اجرای این طرح، بازنگری و اصلاح روند فعلی نظام اقتصادی در برخی حوزهها است که نیاز به بیشترین اصلاحات دارند. بنا بر این براساس این طرح، چند بخش مشمول طرح اصلاحات اقتصادی قرار میگیرند که طرح نظام مالیاتی از این جمله است. اصلاح نظام مالیاتی با این هدف صورت میگیرد که مالیاتدهندگان واقعی مالیات پرداخت کنند و کسانی که به اجبار مالیات پرداخت مینمایند فشار کمتری بر آنها وارد میشود. چالش موجود در بحث مالیات این است که واقعیتهای درآمدهای مالیاتی منطبق بر میزان مالیاتی که باید وصول شود نیست این مقدار نیز عموما از اقشار حقوقبگیر و بخشهایی از جامعه اخذ میشود که درآمد قابل ملاحظهای ندارند.
در حال حاضر بخشهایی از جامعه همچون فعالان بخش مسکن و... که از درآمد بالایی نیز برخوردارند و باید مالیات دهند عملا مالیات نمیدهند. باید توجه کرد که با یک نظام وصول مالیاتی واقعی میتوان اینگونه مشکلات را برطرف کرد. از دیگر مباحث مطرح در طرح اصلاح نظام اقتصادی به اصلاح نظام گمرکی کشور و اصلاح نظام توزیع است. منظور از نظام توزیع آن بخش از امکانات و خدماتی است که باید در اختیار مردم قرار گیرد که این نظام از انسجام محکمی برخوردار نیست.
اصلاح نظام بانکی از دیگر مباحث مطرح در این طرح است که سالها درخصوص آنها مشاجره بوده و آن تعریف دوباره نقشپذیری بانکها، تعریف مدلی برای محاسبه نرخ سود، چگونگی فراهم کردن زمینه واگذاریهای بانکهایی است که براساس اصل 44 مشمول خصوصیسازی میشوند. همچنین اصلاح نظام بهرهوری پنجمین بحث مطرح در طرح تحول اقتصادی است که موضوع مهمی است. در حال حاضر از ظرفیتها و پتانسیلهای موجود در جامعه بهطور مفید استفاده نمیشود کما اینکه میزان بهرهوری در بخشهای مختلف اقتصادی (نسبت به استانداردها و در مقایسه با سایر کشورهای با وضعیت مشابه) از سطح پایینی برخوردار است. از دیگر موضوعات مطرح در طرح تحول اقتصادی دولت ارزش نظام پولی کشور است. نوسانات جهانی قیمتها و نوسانات نرخ ارز در دنیا مرتب بر پولی ملی لطمه وارد کردهاند، در حالی که این پول باید صیانت شود؛ در همین راستا نیز دولت پیشنهادهایی را برای حفظ ارزش پول در قالب طرح تحول اقتصادی مطرح کرده است.
نکته دیگری که در طرح تحول اقتصادی مورد توجه قرار گرفته هدفمند کردن یارانهها است. در حال حاضر عدالت در بحث یارانهها لحاظ نمیشود بهطوری که یارانهها به جامعه هدف کمتر اصابت میکند به این معنا که جامعه غیرهدف بیش از جامعه هدف از یارانهها استفاده مینماید. بهطور مثال میتوان به بحث یارانه بنزین اشاره کرد که عملا 33 درصد از افراد مرفه و تنها 7 دهم درصد از دهکهای کم درآمد از این یارانه بهره میگیرند. دولت در قالب طرح اصلاح ساختار اقتصادی در تلاش است تا یارانهها را به عنوان یکی از اهداف، هدفمند کند.
چنین حرکتهایی نیاز به برنامه و شجاعت دارد که هماکنون دولت نهم در این خصوص پیشگام شده است. حال که رئیسجمهور و تیم کارشناسی وی برای این کار پا در میدان نهادهاند لازم است تا یک عزم و اراده ملی با همسویی و همگرایی گروهها و جریانهای مختلف فکری امکان تحقق این طرح را فراهم نمایند. برای چنین جراحی بزرگی در اقتصاد با جدیت عمل کرد تا بتوان به نتایج مناسبی دست یافت در غیر این صورت شاید نتوان به نتایج دلخواه رسید. همه باید به صحنه بیایند و تمام قوا باید دولت را یاری کنند تا طرح تحول اقتصادی به ثمر برسد. نباید دولت را در این مسیر تنها گذاشت و باید بهطور همه جانبه از آن برای تحقق اهداف حمایت کرد.
* مشاور رئیسجمهور