زنان در عرصه رسانه‌ها

 زنان ایرانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در این عرصه نیز هم چون سایر عرصه ها، حضوری فعال و چشمگیر دارند.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) از تهران، افراد زیادی به طور مستقیم و غیر مستقیم در عرصه مطبوعات فعالیت دارند. در عصر حاضر، سرمایه گذاری های عمده ای در این بخش صورت می گیرد و روز به روز بر تعداد آنها افزوده می شود.

انتشار بیش از 1900 نشریه که حدود یکصد عنوان آن را روزنامه تشکیل می‌دهد، چند خبرگزاری و پایگاه اطلاع رسانی خبری همراه با فعالیت 1170 دفتر نمایندگی و پخش مطبوعات و رشد نسبی شمارگان روزنامه ها و نشریات ادواری گویای فعالیت گسترده مطبوعات و سازمان های خبری در عرصه رسانه ای و اطلاع رسانی کشور است.

در این میان نقش و تاثیر زنان در عرصه اطلاع رسانی کشور برکسی پوشیده نیست. زنان مسلمان ایرانی در این عرصه هم چون دیگر عرصه های اجتماعی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حضوری چشمگیر و فعال دارند.

به گزارش معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد، از میان 1067 مطبوعه یی که در تهران منتشر می شود، 99 مدیرمسوول زن برای مجلات منظم، 13 مدیرمسوول برای مجلات نامنظم و در میان روزنامه های سراسری، یک مدیرمسوول زن وجود دارد.

فارغ از رسانه های رسمی، حضور گسترده زنان ایرانی در عرصه رسانه های «غیررسمی» و «مجازی» نیز شگفت انگیز است.
آماری که از سوی" دفتر مطالعات و توسعه رسانه های معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی" در سال 1386منتشر شده است و ضعیت شاغلان در رسانه ها و زنان شاغل در این بخش را بیان می دارد. این آمار تنها آمار رسمی و مورد اطمینان موجود در کشور در باره شاغلان زن در رسانه هااست.

این پژوهش از سوی مرکز مطالعات و توسعه رسانه های وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1384 در تمامی استان های کشور صورت گرفته است. نتایج این بررسی نشان می دهد: از 30960 تعداد شاغل و فعال در عرصه مطبوعات و خبرگزاری ها در کل کشور حدود 5/26 درصد را زنان تشکیل می دهند.

 بیش از 60 درصد از 8191 تعداد زنان شاغل و فعال در عرصه مطبوعات و خبرگزاری های کل کشور در استان تهران مشغول بکار هستند.

 استان ایلام با حدود 40صدم درصد کمترین زنان شاغل و فعال در این عرصه را دارد. 
بعد از استان تهران، استان خراسان رضوی با بیش از 4 درصد بیشترین زنان شاغل و فعال در عرصه مطبوعات و خبرگزاری های کل کشور را به خود جلب کرده است.

بر اساس تعاریف انجام شده در این گزارش منظور از تعداد کارکنان، شاغلانی هستند (اعم از مدیر مسئول، مدیر داخلی، هیئت تحریریه، روزنامه فروش، مشاغل فنی، اداری، خدماتی و...) که به صورت تمام وقت یا پاره وقت با دریافت مزد یا حقوق و یا بدون مزد و حقوق در واحد کار می کنند.

کارکنان موردی و روزنامه نگاران آزاد که به صورت موردی مطلب یا خبر تهیه می کنند و آن تعداد از کارکنان خارج از واحد که بر انجام قسمتی از فعالیت واحد مانند آگهی در استخدام دیگران (پیمان کار) هستند جزء کارکنان واحد محسوب نشده اند. همچنین کارکنان بخش چاپخانه نشریات و موسسات خبری نیز جزء کارکنان واحد محسوب نشده اند.

* سهم زنان جهان از مشاغل مرتبط با رسانه‌ها

سهم زنان در مشاغل مرتبط با رسانه‌های جمعی در جهان به طور متوسط کمتر از 30 درصد است. در حوزه‌های فنی که دستمزد بالایی پرداخت می‌شود، سهم متوسط زنان بین 4 تا 9 درصد است. در رادیو و تلویزیون، زنان در مشاغلی مانند گویندگی، اجرا و دستیاری متمرکزند، اما به ندرت به مقام های مدیریتی ارتقا می‌یابند.

در تحقیقی که در 30 کشور دنیا انجام شده، در بیش از 200 سازمان رسانه‌ای زنان تنها در هفت رسانه در راس قرار دارند و در هفت رسانه دیگر در سمت معاونت هستند- البته، بیشتر این رسانه ها شرکت های کوچک رادیویی یا مجلات خبری هستند- (به نقل از کتاب آموزش حقوق انسانی زنان و دختران، نشر دنیای مادر؛82 13) *وضعیت زنان آمریکایی در رسانه های این کشور.

براساس گزارش شماره 3487 روزنامه ایران در سال 1385، در آمریکا زنان به عنوان منبعی برای خبر نادیده گرفته شده اند.

براساس یک پژوهش رسانه ای درباره زنان که توسط اتحادیه پژوهش در امر ارتباطات آمریکا تحت عنوان "تفاوت جنسیتی در رسانه ها" منتشر شد، زنان هنوز نتوانسته اند موجودیت خود را به عنوان منبع خبری اثبات کنند و در تمام رسانه های خبری دورنمای فکری زنان نادیده گرفته شده است.

در تلویزیون، در بیشتر برنامه های صبحگاهی که معمولا برنامه های سرگرم کننده هستند، زنان به عنوان مصاحبه گر فعالیت می کنند.اگر برنامه خبری در شبکه کابلی پخش شود یا گزارشی درباره ورزش تهیه شود، احتمال معرفی زنان به عنوان منبع خبری به حداقل می رسد.

براساس تحقیقات یک موسسه پژوهشی وابسته به "مدرسه خبرنگاری دانشگاه کلمبیا " در نیویورک، هنگامی که گزارشی در ارتباط با روابط خارجی کشورهاست، از زنان کمتر نقل قول می شود.

در این پژوهش، 16 روزنامه، 4 شبکه خبری شبانه، سه شبکه خبری صبحگاهی، 9 برنامه مختلف تلویزیونی و 9 شبکه اینترنتی در 4 زمان مختلف، به مدت 9 ماه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. مشخص شد که در سه چهارم (76 درصد) از تمام گزارش ها حداقل یک منبع موثق مرد وجود داشت، در حالی که فقط یک سوم (33 درصد) گزارش ها از زنان استفاده کرده بودند.

این مشکل، هنگامی که از منابع خبری متعدد استفاده می شود، حادتر می شود. در تهیه یک گزارش خبری که تعداد گزارشگران آن بیش از دو نفرند، اغلب از گزارشگران مرد استفاده می شود و تعداد گزارشگران زن در یک گروه خبری تقریبا دو نفر می شود (55 درصد مردان و 15 درصد زنان ) شبکه های کابلی که ترجیح می دهند از نیروی مردان استفاده کنند، توجه بینندگان شبکه های بازرگانی را که اغلب از زنان استفاده می کنند، بیشتر به خود جلب کرده اند.

در سال 1989 (1378 ه.ش) در گزارشی تحت عنوان "زنان، مردان، رسانه‌ها" که توسط "بتی فریدن" و "نانسی وودهال" انجام گرفت، نتایج چندین پژوهش انجام گرفته درباره زنان و پوشش رسانه ای منتشر شد.

این گزارش مشخص کرد که تعداد زنان در گزارش ها و اخبار صفحه اول کمتر از یک چهارم است و اغلب نسبت به مردان، موقعیت اجتماعی و اقتصادی ضعیف تری دارند.

در تحقیقی که در سال 2000 میلادی ( 1379 ه.ش ) درباره پوشش خبری مربوط به ارتش، زنان، مردان و رسانه ها انجام گرفت، مشخص شد که در بین کارشناسان غیرنظامی و سیاستمدارانی که اخبار ارتش را تفسیر می کنند، تقریبا هیچ زنی وجود ندارد.

در یکی از پژوهش های انجام شده که پوشش خبری زنان و مردان درباره مسائل سیاسی را با هم مقایسه کرد، مشخص شد که نفوذ زنان به عنوان رئیس برنامه، به دلیل وجود نابرابری جنسیتی بسیار اندک است و این شرایط درباره زنانی هم که مصاحبه گر برنامه های سیاسی اند، صدق می کند.

* وضعیت زنان در عرصه رسانه های اروپایی

روزنامه "ایران" در شماره 3415 خود به نقل از "مرکز اطلاع رسانی سازمان ملل متحد " نوشت : با وجود افزایش تعداد زنان شاغل در سطوح پایین و میانی سازمان های رسانه ای در دهه گذشته - هنوز تعداد زنان شاغل در سطوح تصمیم گیری در رسانه های سنتی مانند رادیو- تلویزیون و بخش های ارتباطی جدید چو ن رسانه های چندگانه و پست الکترونیکی اندک است.

در پژوهشی که ازطرف فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران انجام گرفت - مشخص شد که با وجود اینکه یک سوم از کل روزنامه نگاران جهان زن هستند- تنها 3 درصد از مدیران اجرایی کل و تصمیم گیرندگان را زنان تشکیل می دهند.

اطلاعات و آمار منتشرشده ازسوی اتحادیه اروپا درمورد زنان شاغل در پست های مدیریتی نشان می دهد که در سال 2001 ( 1380 ه.ش ) فقط 9 درصد از پست های مدیریت ارشد در صنایع ارتباطی اروپا توسط زنان هدایت و رهبری می شود.

*آمار کشته شدگان روزنامه نگاران زن در جهان

بر پایه گزارش سازمان گزارش گران بدون مرز در سال 2006 میلادی ( 1385 ه.ش ) در میان 82 روزنامه نگار کشته شده، 9روزنامه نگار زن وجود داشت که 11 درصد این رقم را تشکیل می دهد،در سال 2005 ( 1384 ه.ش ) این آمار 13 درصد بود.

هیچگاه به اندازه سال های اخیر آمار کشته شدن روزنامه نگاران زن این گونه سیر صعودی نداشته است، در سال 2004 میلادی ( 1383 ه.ش ) درصد روزنامه نگاران زن که هنگام انجام وظیفه جان خود را ازدست داده و به قتل رسیده اند7/5 در صد بود که نسبت به سال 2003 میلادی که 2/5 درصد بود افزایش نشان می دهد.

* وضعیت زنان در عرصه رسانه ای کشور

برخلاف تصور عامه در مورد انواع مشاغل زنان در جامعه ایران که عمدتاً به مشاغل آموزشی، پرستاری و پزشکی محدود می‌شود، مشاغل دیگری همچون تولید رسانه‌ای نیز وجود دارد که نه تنها به وسیله زنان انجام می‌شود، بلکه می‌تواند اثرات مثبتی را نیز از جمله شناسایی استعدادها و توانایی‌های زنان در پذیرش مسؤولیت در پی داشته باشد.

از همین رو جهت آشنایی بیشتر با مسائل زنان در این حوزه با چند تن از زنان مسئول، صاحب نظر و فعال در حوزه رسانه به گفت وگو نشسته ایم.

"سمیرا اصلانپور"‌ مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بانوان، در این زمینه به پژوهشگر ایرنا می گوید:‌ زنان نیمی از جامعه را تشکیل می دهند و بنابراین باید در عرصه های گوناگون جامعه حضور داشته باشند نباید ما در یک عرصه از افکار، اندیشه و احساسات زنانه کاملا بی بهره باشیم.

زیرا اگر در هر عرصه ای هر تصمیم گیری شود، برای تمام جامعه اعم از مردان و زنان خواهد بود. بنابراین خود زن ها نیز باید هم برای بیان مسائل خودشان و هم برای تصمیم گیری در مورد آن ها نقش داشته باشند.

به گفته این روزنامه نگار به همین دلیل در رسانه ها هم اعم از رسانه های مکتوب مانند مطبوعات، مجلات و رسانه های گفتاری و شنیداری مانند رادیو و تلویزیون زنان باید حضور داشته باشند.

اصلانپور در ادامه می گوید:‌ در زمان حاضر هم حضور زنان در رسانه ها کمابیش خوب و در حال رشد است. اما به نظر می رسد ما باید یک مقدار عمیق تر به این مسئله نگاه کنیم.

یعنی ببینیم واقعا زنان ما در یک رسانه ای مثل روزنامه در چه جایگاهی هستند. و در چه سطوحی قرار دارند؟ آیا اصلا در مدیریت از آن ها استفاده می شود و نظراتشان در تصمیم گیری ها تاثیر دارد؟ یا این که فقط در آن جا حضور دارند برای این که به آن ها دستور داده شود و آن کار را انجام دهند.

وی می افزاید: متاسفانه ضعفی که در تمام عرصه های مدیریتی و از آن میان عرصه رسانه ها به نوعی مشهود است این است که اگر حضور زنان را از لایه های پایینی یک سیستم به سمت مدیریت میانی و مدیریت سطح بالا در نظر بگیریم، می بینیم که از میزان حضور به شدت کاسته می شود.

یعنی شاید در لایه های پایینی زنان به عنوان خبرنگار، نویسنده، و مجری، حضور قابل قبولی داشته باشند اما در سطح مدیریتی می بینیم که به شدت حضورشان کم می شود. به ویژه در رسانه های پرتیراژ ما اصلا حضور زنان را در سطوح تصمیم گیری و مدیریت نداریم. زنان در این سطوح کاملا غایب هستند.

مشاور وزیر ادامه می دهد:‌ من خودم به عنوان روزنامه نگار سابقه کار در رسانه دارم. سال ها در مطبوعات مختلف کار کرده ام. هم با مسائل تخصصی در حوزه ادبیات داستانی و هم در مطبوعات عمومی حضور داشته ام. بارها دیده ام که یک آقای جوان وقتی که با حداقل توانایی، تجربه و سواد در یک سیستم مطبوعاتی قرار می گیرد به سرعت در همان رسانه یا رسانه های دیگر رشد می کند و پله های ترقی را طی می کند.

من از این موارد نمونه های بسیار زیادی را در طی دوران کاری خودم دیدم. اما زنان اگر هم با تجربه و تحصیلات وارد عرصه مطبوعاتی و رسانه ای وارد شوند، در همان سطحی که وارد شده اند درجا می زنند و معمولا هیچ گونه امکان رشدی برایشان وجود ندارد.

از یک حدی که بالا می رویم اصلا حضور زنان را نمی بینیم. در نشریات معروف و پرتیراژ و شناخته شده ما چند درصد از سردبیرها، مدیر مسئول ها و صاحب امتیازها خانم هستند؟
به گفته این فعال رسانه ای وضعیت فوق در حقیقت این فکر را به ما القاء می کند که خانم ها برای این فقط در سطوح پایینی هستند که خیلی توقع شان کمتر است، خیلی راحتر می شود با آن ها کنار آمد و به طور کل در ازای کار بیشتر، حقوق کمتر و توقع کمتری دارند.

اصلانپور ضمن تصریح این نکته که موانع فوق اغلب جهانی هستند،‌ ادامه می دهد:‌ یک تعریف وجود دارد به نام "سقف شیشه ای" که وارد ادبیات ما هم شده است . بر اساس این تعریف سقف شیشه ای امکان رشد به خانم ها را از یک حدی بیشتر نمی هد.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه ضمن تاکید بر این نکته که این نوع دیدگاه ریشه در فرهنگ ما دارد می گوید:‌ در فرهنگ ما به هر حال این طور تعریف شده که زنان همان بهتر که بروند در خانه بنشینند.

این فکر در پس ذهن آقایان حتی در فرهنگی ترین اقشار ما وجود دارد و بالاخره در جایی خودش را نشان می دهد و تحمیل می کند.

اصلانپور می افزاید:‌ در واقع ما محدودیت قانونی نداریم. در قانون اساسی ما،‌ اساس نامه ها و آیین نامه های ما هیچ گونه محدودیتی برای حضور خانم ها ندارد. این در فرهنگ جامعه است. آن فرهنگی که حتی در فرهیخنه ترین افراد اقشار جامعه ما هم وجود دارد که خانم ها اصلا برای مدیریت ساخته نشده اند.

این روزنامه نگار ادامه می دهد:‌ معمولا خانم ها کارشان را با دقت، سلیقه و وسواس بیشتری انجام می دهند. زیاده خواهی ندارند. خیلی آن قله های رفیع رشد و ترقی را در نظر ندارند، در همان محدوده ای که به آن ها داده می شود با دقت و قانونگرایی بیشتری انجام وظیفه می کنند.

اما آقایان می خواهند عرصه های بزرگی را فتح کنند و با جاه طلبی دلشان می خواهند مدام رشد کنند. رشد را هم در این می بینند که پست های بالاتری بگیرند و اصلا گمان می کنند که حقشان است و به همین جهت به خانم ها در این گونه مواقع اصلا اجازه رشد نمی دهند.

در حالی که عموما برای خانم ها رشد کیفی بیشتر از رشد کمی اهمیت دارد .
به گفته وی اگر وارد تحریریه یک روزنامه شوید می بینید که حضور زنان کم نیست و خانم ها نشان داده اند در عرصه روزنامه نگاری و خبرنگاری که به هر حال یک کار سخت و با دست مزد کم است حضور بیشتر و فعال تری دارند.

به همین علت در بخش تهیه خبر و گزارش حضور خانم ها خوب و چشمگیر است اما در سطوح بالا و مدیریتی این حضور کم رنگ می شود.

"اعظم راود راد" جامعه شناس امور رسانه‌ای نیز در این باره می‌گوید: نقش زنان برنامه‌ساز در رادیو و تلویزیون می‌تواند در توسعه نگاه مثبت به زنان و نقش‌های گوناگون خانوادگی، اجتماعی و شغلی‌ایشان بسیار مهم باشد و در ایجاد فضایی تفاهم‌آمیز و مبتنی بر درک متقابل در جامعه مؤثر باشد.

وی در باره نقش زنان در این رسانه می افزاید: تنها 14درصد از مشاغل تولیدی رادیو و تلویزیون ایران در اختیار زنان است که بیش از 60 درصد این تعداد در شغل هایی همچون تهیه کننده و منشی صحنه حضور دارند و در شغل های تولیدی همچون تصویر برداری، نورپردازی و آهنگسازی، کمتر از ده زن فعالیت می کنند.

به گفته این استاد دانشگاه، حضور زنان در این عرصه نشان می دهد این مشاغل مردانه نیستند و زنان نیز توانایی کار در این عرصه ها را دارند.

وی به حضور اندک زنان در مشاغل تولیدی صدا وسیما اشاره می کند و می گوید: 85 درصد زنان شاغل در صدا و سیمای ایران در رادیو مشغول فعالیت هستند و تنها 7/2 درصد مدیران صدا و سیما را زنان تشکیل می دهند.

نوع برنامه های تولیدی زنان بیشتر در گروه های فرهنگی، اجتماعی، کودک و نوجوان، ادب و هنر و آموزشی است و کمتر در گروه سیاسی و تاریخ فعالیت دارند.

وی در ادامه از مقایسه وضعیت زنان تولید کننده در صدا و سیما با مردان همین سنخ به این نتیجه می رسد که زنان در رسانه کم مخاطب تر یعنی رادیو و نیز در فعالیت های تولیدی کم درآمدتر مثل نویسندگی بیشتر حضور دارند در حالی که حضور مردان در رسانه پر مخاطب (تلویزیون) بیشتر است و فعالیت های پردرآمدی همچون ساخت سریال های تلویزیونی را در اختیار دارند.

این صاحب نظر در عرصه رسانه ها در ادامه بر اهمیت برنامه ریزی سازمان های رسانه ای برای حل این معضل تاکید می کند و با ذکر مثالی منظور خود را روشن می سازد:‌ یکی از برنامه های اصلی رادیو "بی بی سی" حضور زنان در آن بود. تا سال 1971( 1350،ه.ش ) 33 درصد تولید برنامه ها در دست زنان بود تا سال 1976 ( 1355 ه.ش ) در بخش مدیریتی حداقل یک زن وجود داشت. ولی این روند به تدریج بهبود یافت و تا سال 1999 حضور زنان در مشاغل تولیدی و مدیریتی این سازمان افزایش یافت.

به گفته راود راد عامل مهم توجه به نقش زنان در ? بی بی سی"خواست سازمانی" بود. بدین معنا که در طی یک دوره به دلیل کم رنگ بودن حضور زنان، مدیریت طبق برنامه پذیرش زنان برای کار را در اولویت قرار داد تا این سازمان به حدی از تعادل حضور بین زنان و مردان برسد.

این استاد ارتباطات می گوید: برای بهبود وضعیت زنان در رسانه ها افزایش تعداد تولیدکنندگان رسانه ای زن با استفاده از مکانیزم های حمایتی، بازنمایی واقع گرایانه تر از وضعیت زنان جامعه، آموزش های حرفه ای به زنان و تغییر دیدگاه های خود زنان تولید کننده رسانه ای لازم و ضروری است.

وی ضمن تاکید بر حضور هر چه بیشتر زنان در کادرهای حساس رسانه ها می افزاید:‌ به دلیل آشنایی آنان با وضعیت و دیدگاه های زنان جامعه، در تولیدات بهتر نقش موثری دارند.

به گفته معاون پژوهشی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، عوامل منفی مؤثر برکار رسانه‌ای موجب شده است که زنان در مقایسه با مردان،‌ پیشرفت و ارتقای سازمانی کمتری داشته باشند، همین طور تعداد کم آن ها به‌ ویژه در پست‌های مدیریتی باعث شده است که مدیران مرد که طبیعتاً با مردان برنامه‌ساز آشنایی و ارتباط بیشتری دارند، در مواقع لزوم کارها را به مردان سپرده و راه پیشرفت و ارتقای سازمانی آن ها را هر چه بیشتر هموار کنند.

راود راد همچنین در ادامه می افزاید:‌ سهم نسبی زنان در رسانه رادیو بیشتر از تلویزیون است و در رادیو کار عمده زنان نویسندگی و تهیه طرح است، همین طور تعداد تهیه‌کننده، سردبیر، گوینده و پژوهشگر زن در رادیو بیش از تلویزیون است.

بنابراین تقسیم جنسیتی کار به این ترتیب است که رسانه کم مخاطب‌تر (رادیو)، فعالیت فکری و تولیدی کم درآمدتر (نویسندگی) و کار مدیریتی کمتر به شاغلان زن صدا و سیما واگذار شده است و رسانه پرمخاطب‌تر یعنی تلویزیون، فعالیت رسانه‌ای پر‌درآمدتر (برنامه‌های نمایشی تلویزیون) و کار مدیریتی بیشتر به شاغلان مرد سپرده شده است.

این جامعه شناس رسانه همچنین می گوید: زمینه‌های متفاوت اجتماعی و فرهنگی و ویژگی‌های شغلی در رادیو و تلویزیون می‌تواند به عنوان عوامل مثبت یا منفی برحضور زنان در فعالیت برنامه‌سازی مؤثر باشد.

وی می افزاید: با مقایسه مدیران زن و مرد سازمان می‌توان گفت این امکان وجود دارد که زنانی با تحصیلات بالا زیردست مدیران مرد با تحصیلات پایین‌تر از خود کار کنند به این دلیل که مردان توانایی‌های خود را نه از طریق تحصیلات بلکه از طریق تجربه و به روش آزمون و خطا کسب می‌کنند، اما وضعیتی که در آن مردان با تحصیلات بالاتر زیردست مدیران زن با تحصیلات پایین‌تر از خودشان کار‌کنند، قابل تصور نیست، چرا که زنان توانایی‌های خود را از طریق تحصیلات کسب می‌کنند و در عرصه شغلی فرصت زیادی برای آزمون و خطا و کسب تجربه ندارند.

راود راد در ادامه می گوید:‌ یکی از اثرات مثبت افزایش مدیریت زنان، افزایش خود‌باوری زنان شاغل در رسانه‌هاست.

در گذشته مدیریت زنان آن هم در شغلی با درگیری بالا، چون برنامه‌سازی قابل تصور نبود به همین دلیل حتی زنان دیگر با دیده‌ تردید به مدیران زن نگاه می‌کردند، اما گذشت زمان نشان داد مدیران زن از همه امکانات و توانایی‌های خود و همکاران‌شان برای رسیدن به هدف خود استفاده می‌‌کنند و در عمل نشان داده‌اند که در هر شرایطی وظایف خود را انجام می‌دهند، یعنی زنان توانایی‌های قابل ملاحظه‌ای دارند و از نظر شایستگی‌های کاری و مدیریتی قابلیت کمتری نسبت به مردان ندارند.

وی می افزاید: زنان در اکثر مشاغل رسانه‌ای رادیو و تلویزیون، فعال هستند. این فعالیت در بعضی قسمت‌ها مثل تهیه‌کنندگی زیادتر و در بعضی قسمت‌های دیگر مثل تصویر‌برداری کمتر است، اما حضور کم‌رنگ زنان در هر یک از مشاغل تحت تأثیر شرایط ساختاری و فرهنگی جامعه است.

به گفته این استاد دانشگاه عمده‌ترین ویژگی این شرایط، طبیعی دانستن بعضی از مشاغل برای زنان و برخی دیگر برای مردان است که در عمل موجب می‌شود با تمهیدات رسمی از طریق قوانین و مقررات و یا غیر رسمی (از طریق پذیرش فرهنگ غالب و عرف عام) زنان در بعضی مشاغل حضور نداشته باشند.

با تحولات فرهنگی جامعه و تغییر رویکرد فرهنگی به نقش زنان تحصیلکرده، زنان فرصت یافته‌اند بیش از پیش در مشاغلی که به طور سنتی مردانه تعریف شده‌اند، فعال شوند.

وی در ادامه می افزاید:‌ از دید تحلیل جنسیتی می‌توان گفت مردان سال‌های بسیاری را در انواع مشاغل تولیدی کارکرده و تجربه اندوخته‌اند و برای کار بیشتر نیازی به اثبات توانایی‌های خود ندارند، اما به توانایی‌های تولید رسانه‌ای زنان همواره با تردید و بی‌اعتمادی نگاه شده است.

از آنجا که ورود زنان به بسیاری از مشاغل رسانه‌ای دیرتر از مردان آغاز شده،‌ زنان نیاز دارند که با انجام شایسته و به موقع وظایف شغلی خود و حتی با فعالیت کاری بیش از انتظار، توانایی‌های شغلی خود را توجیه و تثبیت کنند.

راودراد در خاتمه می گوید:‌ نگاه سنتی به نقش و وظایف زنان، موجب ایجاد تردید در مورد توانایی‌های آنان می‌شود.

نوع کار در رسانه به ترتیبی است که فرد به ناچار با افراد زیادی در رابطه است و باید فعالیت‌های متعددی داشته باشد که گاه مستلزم صرف وقت زیاد با یک گروه برنامه‌ساز و مسؤولان مربوط به آن و همچنین حضور در اماکن گوناگون برای ضبط و تولید برنامه است.

این امر موجب نگاه منفی نسبت به برخی فعالیت‌های رسانه‌ای زنان می‌شود.
"سونیا پوریامین" فعال رسانه ای نیز در این زمینه می گوید: وقتی ما صحبت از حضور زنان در رسانه ها می کنیم در واقع ابتدا باید ببینیم چند درصد از زنان در ایران شاغل هستند. بنابر آمار موجود تنها 14 درصد از زنان کشور ما شاغل هستند که اگر میزان حضور زنان را در رسانه ها بررسی کنیم، می بینیم چه درصد کمی از این میزان خواهد بود.

وی می افزاید:‌ رسانه از آن دست مشاغل خاص است که به دلیل نامشخص بودن زمان کاری، زنان در آن کم حضور پیدا می کنند و از سوی دیگر وقت زیادی هم طلب می کند و بر همین اساس کارفرمایان علاقه مند نیستند در بخش رسانه از زنان استفاده کنند و این برای حضور کمتر زنان، بهانه می شود.

این تهیه کننده رسانه ای می گوید: چند درصد از اخبار کلی رسانه های ما اختصاص به زنان دارد. شاید این جا سوال پیش بیایید که مگر این مهم است؟ بله مهم است اگر ما بپذیریم که توانمند سازی زنان، آموزش زنان و اطلاع رسانی به زنان باعث پیشرفت و توسعه جامعه ما می شود پس به ضرورت این نوع اخبار پی خواهیم برد.

اخبار زنان باید تقویت شود آن هم نه اخبار نگران کننده، زن ها برای این که پیشرفت کنند باید آن ها را توانمند کنیم اطلاع رسانی کنیم و این کار رسانه ها است.

به گفته وی ما در این مورد خیلی ضعیفیم که بخشی از آن بر می گردد به فقدان حضور زنان در بخش رسانه یا حضور ضعیف آن ها در تصمیم گیری های بخش رسانه.

پوریامین می افزاید: واقعا شما ببینید حضور زنان در نشر در نقاط کلیدی مثل دبیری، سردبیری و از این دست چقدر است؟ آن چه مسلم است زنان در این رده ها باید حضور داشته باشند.

چرا که وقتی ما می گوییم 50 درصد جامعه ما را زنان و دختران ما تشکیل می دهند، در رسانه ها برای این تعداد چند روزنامه و مجله داریم که زنان گردانندگان آن هستند و به نیاز این 50 درصد آگاهی دارند؟ مگر می شود گفت که مجله تخصصی زنان نیاز نداریم؟ این نیاز را مخاطب و سلیقه او مشخص می کند.

این کارشناس امور رسانه‌ای می‌گوید: ما نیاز به فرهنگ سازی داریم و چیزی جز این نیست. اما آقایان معمولا ترجیح می دهند با آقایان کار کنند و در جلساتشان آقایان حضور داشته باشند. از جمله این موارد می توان به برگزاری جلسات در ساعات غیر اداری و زمان هایی که برای مدیران زن مشکل است اشاره کرد.

پوریامین در مقایسه اجمالی ایران با کشورهای دیگر می گوید: من فکر می کنم حضور زنان ایرانی در رسانه ها بسیار پیشرفته تر نسبت به کشورهای همسایه است.

در جوامع و کنفرانس های بین المللی، منطقه ای، زنان ایرانی خیلی فهیم حضور پیدا می کنند. شعور اجتماعی بالایی دارند و در زمینه های تخصصی هم خیلی در سطح بالا قرار دارند.

یک زن خبرنگار، یک دبیر در بخش خبرگزاری، یک کارگردان سینما، یک عکاس زن ایرانی معمولا در خارج با عرضه کارهای خود خیلی مورد توجه قرار می گیرند.

به گفته وی گرچه حضور زنان ایرانی در عرصه رسانه ها کم است، اما خیلی مثبت، مطلوب و با کیفیت است و ما این را نمی توانیم کتمان کنیم که زنان ایرانی یک سر و گردن بالاتر از زنان دیگر کشور ها هستند و می توانند الگوی آن ها باشند.

پوریامین در انتها می افزاید:‌ زنان ایرانی پس از انقلاب خوش درخشیدند و ثابت کردند که "می توانند". ما باید قدر وضیت و موقعیت کنونی خودمان را بدانیم و آن راحفظ کنیم و زنان دیگر هم در آینده می باید این روند را دنبال کنند