بنا به گفته کارشناسان، دولت در سالجاری برای تامین نیاز داخل باید حداقل 5 میلیون تن گندم وارد کند. در سال بهطور متوسط 12 میلیون تن گندم در کشور مصرف میشود که میزان تولید داخلی گندم در سالجاری حداکثر 7 میلیون تن خواهد بود. مرتضوی دبیر انجمن آردسازان ایران علاوه بر این اضافه میکند که در این شرایط، دولت گندمهای تولید داخل را برای تامین مصارف نانواییها خریداری و انبارسازی میکند و با تدابیر اندیشیده شده مشکلی برای تامین آرد مصرفی نانواییها ایجاد نخواهد شد اما برخی صنایع از هم اکنون برای تامین آرد مصرفی خود در سالجاری دچار مشکل شدهاند.
سوءمدیریت در تامین گندم مورد نیاز سبب شد تا وزیر بازرگانی در روزهای پایانی خرداد و تنها 4 هفته پس از اینکه طرح استیضاح او در مجلس هفتم با شکست مواجه شد به میان نمایندگان مجلس هشتم برود تا بر سر واردات گندم با نمایندگان مردم چانه زنی کند. میر کاظمی پس از آنکه یک فوریت لایحه دوفوریتی خشکسالی در صحن علنی مجلس رای آورد با قاطعیت اعلام کرد که در سالجاری با کمبود گندم مواجه هستیم و بدون واردات گندم نیاز مردم در سالجاری بر طرف نخواهد شد؛ « ما در مورد گندم باید خرید خارجی داشته باشیم، زیرا گندم داخل برای امسال کفایت نمیکند. در مورد برنج نیز هر سال از خارج بین یک تا یک میلیون و 200هزار تن واردات داشتیم و چیز جدیدی نیست.»
سه سال پس از آنکه دولت هشتم اعلام کرد که در تولید گندم بهخود کفایی رسیده است، دولت نهم بدین طریق قصد دارد تا در آمدهای نفتی خود را برای واردات گندم هزینه کند تا شاید بدین طریق مشکلاتی که در رابطه با کمبود گندم به وجود آمده است را از بین ببرد. البته تمایل وارداتی دولت نهم تنها به واردات گندم ارتباط پیدا نمیکند و این تمایل دولت به واردات را در کالاهای مصرفی دیگر نیز میتوان مشاهده کرد. افزایش درآمدهای نفتی در طول یک سال گذشته زمینه را برای واردات گسترده به داخل کشور فراهم کرده است بهطوری که منفعت اقتصادی در آمدهای نفتی صرف واردات کالاهای متنوعی میشود.
واردات گندم مورد نیاز صنایع از خارج از کشور
قرار شده است که گندم مصرفی صنایع را در سالجاری کارخانههای آرد از خارج وارد کنند اما دولت هنوز نقدینگی لازم را در اختیار آنها قرار نداده است. دبیر انجمن آردسازان با بیان این جمله از عدمتامین گندم مصرفی صنایع ابراز نگرانی میکند. مرتضوی افزود: درصورت عدمتامین اعتبار واردات گندم برای سالجاری، صنایع از نیمه دوم سال دچار مشکل خواهند شد.
در این وضعیت صنایعی چون نشاستهسازی و گلوکز، شیرینی و شکلات، ماکارونی و برخی دیگر از صنایع از هم اکنون در هول و ولای تامین آرد مصرفی خود در سالجاری هستند.
در همین رابطه یکی از اعضای انجمن نشاسته و گلوکز میگوید: دولت از ابتدای سال سهمیه آرد صنعت را قطع کرد و به همه صنایع اعلام کرده است که گندم مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنید. به گفته وی این در حالی است که بهدلیل خشکسالی رخ داده در سالجاری، وضعیت گندم در بازار نیز مناسب نبوده و گندم به نرخهای متفاوتی به فروش میرسد، البته درصورتی که بتوان گندم مورد نیاز را در بازار یافت!
قیمت ماکارونی افزایش مییابد؟
شاید یکی از مهمترین صنایعی که از گندم بهعنوان مواداولیه خود استفاده میکند، صنعت ماکارونیسازی باشد. انگیزه شهروندان برای مصرف ماکارونی در حالی افزایش پیدا کرده است که در ماههای گذشته قیمت برنج به شدت افزایش یافته و به این ترتیب ماکارونی به یکی از مواد غذایی اصلی مردم تبدیل شده است.
در این میان کارخانههای ماکارونی هم از معضل خشکسالی و کمبود گندم در امان نمانده و نگرانی برای تامین مواداولیه، کارخانههای ماکارونیسازی را با مشکلات جدی مواجه کرده است. مهدی آثاریان رئیس هیأتمدیره انجمن صنعت ماکارونی ایران، کمبود گندم برای کارخانههای ماکارونیسازی را اینگونه روایت میکند: کارخانهها برای تامین گندم مورد نیاز خود دچار مشکل شده و به همین دلیل برخی از کارخانههای تولیدکننده ماکارونی ظرفیت تولید خود را کاهش داده اند.
به گفته رئیس هیأتمدیره انجمن صنعت ماکارونی ایران، قیمت گندم در بازار حدود 25درصد افزایش یافته و کارخانهها به شدت دچار مشکل شدهاند به همین دلیل مجبور به افزایش قیمت تولیدات خود هستند. وی در پاسخ به این سؤال که در این شرایط قیمت ماکارونی چند درصد افزایش خواهد یافت، میگوید: در حال حاضر منتظر تثبیت قیمت گندم در بازار هستیم تا بتوان قیمتهای جدید را مشخص کرد. وی تاکید میکند که قیمت ماکارونی مطمئنا افزایش یافته و کارخانهها با قیمتهای فعلی قادر به تولید نخواهند بود.
برخی کارخانههای شیرینی و شکلات تعطیل شده اند
تامین گندم تنها صنعت ماکارونی را با مشکل مواجه نکرده است و کارخانههای شیرینی و شکلات نیز با معضل تامین گندم مصرفی مواجه شدهاند. جمشید مغازهای، دبیر انجمن شیرینی و شکلات در رابطه با مشکلات کارخانههای شیرینی و شکلات به لحاظ کمبود گندم مصرفی میگوید: در دو ماه اخیر 35 کارخانه تولیدکننده شیرینی و شکلات بهدلیل افزایش بیش از حد قیمت مواداولیه تعطیل شدهاند. البته به گفته مغازهای تعطیلی کارخانههای شیرینی و شکلات تنها به تامین آرد ختم نمیشود و مواداولیه نیز به شدت افزایش پیدا کرده است. قیمت مواداولیه حیاتی این صنعت مانند آرد، روغن و شکر به شدت افزایش یافته و باقی کارخانهها نیز در معرض تعطیلی قرار دارند.
دبیر انجمن شیرینی و شکلات تاکید میکند که در حال حاضر کارخانهها گندم مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه میکنند در شرایطی که این گندم نرخ مشخصی نداشته و بهدلیل کمبود آن، با قیمتهای مختلفی عرضه میشود.
نانواییها از کمبود آرد در امانند
اگرچه صنایع برای تامین آرد مصرفی خود دچار مشکل شدهاند اما تدابیر دولت موجب شده تا نانواییها برای تامین آرد مورد نیاز خود دچار مشکل نشوند. دبیر انجمن آردسازان ایران تدابیر دولت را اینگونه روایت میکند: دولت برای تامین آرد مورد نیاز نانواییها، تمام گندم داخلی را خریداری و انبار کرده و مقداری را نیز وارد خواهد کرد. وی اگرچه تاکید میکند که مشکلی برای تامین گندم مورد نیاز نانواییها وجود ندارد اما در عین حال میگوید که دولت باید فکری به حال گندم مورد نیاز صنعت نیز بکند. مرتضوی میگوید: درصورتی که دولت نقدینگی لازم را برای واردات آرد مورد نیاز صنایع تامین نکند از نیمه دوم سال برای تامین گندم مورد نیاز صنعت دچار مشکل خواهیم شد.