تعدادی از اهالی خانه سینما صبح روز چهارشنبه ۱۲ تیر ماه همزمان با سالروز حمله ناو وینسنس به هواپیمای ایرانی ایرباس، خاطره ۲۹۰ شهید ایرباس را گرامی میدارند.
ساعاتی بعد از برپایی این مراسم، یک گروه ضدجنگ آمریکایی نیز در یکی از کلیساهای شهر ریچموند ایالت کالیفرنیا به یاد شهدای ایرباس گردهم میآیند و بیانیه خانه سینما را قرائت میکنند.این برنامه بهصورت مستقیم از طریق شبکه پرس تیوی پخش میشود.
پرویز پرستویی یکی از بانیان برگزاری این مراسم، در نشستی به بیان جزئیات این برنامه پرداخت. وی گفت: «برای برگزاری این مراسم ۵۵ نفر از هنرمندان در بندرعباس سوار بر کشتی میشوند تا در ساعت ۱۰:۲۹ دقیقه به محل سقوط هواپیما برسند. این مراسم بهطور مستقیم توسط یکی از شبکههای سیما نیز پخش میشود.»
ناو آمریکایی وینسنس در سال ۶۷ هواپیمای ایرانی را با تصور اینکه یک جنگنده اف۱۴ است هدف حمله قرار داد، اما بعد از آن ناخدای این ناو مدال افتخار گرفت و تقدیر شد.
۱۲ تیر ماه ۱۳۶۷، هواپیمای ایرانی ایرباس با ۲۷دقیقه تأخیر از فرودگاه بندرعباس بلند شد. ۲۴ دقیقه پس از ساعت ۱۰ هواپیما سطح پروازی خود را ۱۲ هزار پا گزارش داد.
دقیقاً در همین لحظه و در دقیقه هشتم پرواز، هواپیما مورد اصابت ۲ فروند موشک زمین به هوای ناو وینسنس آمریکا قرار گرفت و در نزدیکی هرمز بین شارجه و بندرعباس منفجر شد.
هیچ کدام از ۲۹۰ مسافر و خدمه این هواپیما زنده نماندند. ۶۶ کودک زیر ۱۲ سال، ۵۲ زن و ۳۶ تبعه غیرایرانی در این هواپیما بودند.
در مراسم یادبود روز چهارشنبه، ۶۶ کودک به یاد شهیدان همسال خود، ۶۶ کبوتر را در آسمان آبی خلیجفارس پرواز میدهند.
واقعه سقوط ایرباس، دنیا را بهت زده و ایران را وادار به شکایت از آمریکا در دادگاه لاهه کرد. هر چند که آمریکا در نهایت با پرداخت غرامت و بدون هیچ عذرخواهی رسمی پرونده را مختومه اعلام کرد.
پرستویی در صحبتهایش به ویژه نامه نشریه « سوره» که به سقوط ایرباس اختصاص داشت، اشاره کرد و آن را یکی از دلایل شکلگیری این حرکت، از سوی هنرمندان دانست.
حبیب احمدزاده که این ویژهنامه به همت او منتشر شده است، از ۱۰ سال گذشته شروع به نامه نگاری با ویل راجرز، فرمانده ناو وینسنس کرده است.
این نویسنده در ادامه فعالیتهایش، یک گروه ضدجنگ آمریکایی را سال گذشته به ایران دعوت کرد تا آنها از نزدیک با ابعاد این فاجعه آشنا شوند.
آنها بعد از بازگشت به آمریکا با تعریف از ایرانیها اعلام کردند که از این پس با برنامههای ضدجنگ کشور ما همکاری میکنند و حالا امسال آنها در سحرگاه سوم جولای به یاد شهدای ایرباس شمع روشن میکنند.
پرستویی گفت: «انتشار این ویژه نامه توسط حبیب احمدزاده اتفاق بسیار زیبایی است. این مجله به چاپ دوم هم رسیده و قرار است در پروازهای خارجی در اختیار مسافرین قرار بگیرد تا آنها هم به عمق این فاجعه پی ببرند.»
پرستویی این حرکت هنرمندان را ادای دینی به شهدای این حمله هوایی دانست؛ « درست است که ما دیر اقدام کردیم اما افتخار ما به این است که یک حرکت خودجوش انجام دادهایم، ما به دولتها کاری نداریم و میخواهیم بهطور مستقیم با مردم در ارتباط باشیم.»
پرستویی پیش از این نیز با بازی در «موج مرده» به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا سهمی در یادآوری این فاجعه داشت؛ سردار راشدی که به تجاوز ناوهای آمریکایی به آبهای خلیج فارس معترض بود.
اما پرستویی امروز معتقد است تا به حال آن قدر که باید در این زمینه فیلمی ساخته نشده، هر چند که اخیرا تعدادی از سینماگران تصمیم گرفتهاند در فیلمهایشان به این موضوع بپردازند.
علی نصیریان، مازیار میری، مینو فرشچی، سیروس الوند، مهتاب کرامتی، پوران درخشنده، کیانوش عیاری، اکبر عالمی و همایون اسعدیان از جمله هنرمندان شرکتکننده در این مراسم هستند.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، هواپیمایی هما، کشتیرانی والفجر، استانداری هرمزگان و شهرداری نیزدر کنار خانه سینما هر یک سهمی در برگزاری این مراسم دارند.
مظلومیت شهدای ایرباس
پرستویی معتقد است شهدای ایرباس چه در زمان شهادت و چه بعد از آن مظلوم واقع شدهاند؛ چون ما آنها را فراموش کردهایم.
وی اضافه کرد: «ما هر ساله مراسم مختلفی برای شهیدان دفاع مقدس برگزار میکنیم اما ظاهرا سقوط ایرباس از ذهنها رفته است. ما میخواهیم این مسئله را به گوش مردم جهان برسانیم. ما با آنها ارتباط برقرار میکنیم، چون زبانمان، زبان انساندوستی است.»