وی میگوید بهدنبال صلح است و مردم دنیا تا همدیگر را نشناسند و درک نکنند نمیتوان انتظار داشت که صلحی ایجاد و پایدار شود.
به همین دلیل میخواهد فیلمی سه بعدی از تهران بسازد و به قول خودش آن را به کشورهای اروپایی و آمریکایی ببرد تا مردم این کشورها بفهمند ایران با آنچه آنها تصور میکنند، فاصله بسیاری دارد. چرا که به اعتقاد اومردم سایر کشورها حتی باورشان نمیشود که تهران تا این میزان پیشرفته است و به همین دلیل بخش وسیعی از فیلم را در پایتخت ایران گرفته و حتی به دیدار شهردار شهر هم رفته تا با قرار دادن تمام اینها در کنار هم تنها یک پیغام را به آن سوی مرزها مخابره کند؛ تصویری که رسانهها از ایران ساختهاند به قول شماایرانیها از زمین تا آسمان با واقعیتی که من میبینم تفاوت دارد.
- شما به فیلمسازی معروف هستید که در سالهای اخیر فیلمهای متعددی را بهصورت سه بعدی از بسیاری از شهرهای جهان تهیه کرده است. چطور شد که امسال تهران را بهعنوان گزینه تهیه این نوع فیلم انتخاب کردید؟
تهیه فیلمهایم را با هدف ترویج صلح در جهان آغاز کردهام. فیلم سه بعدی ا ین امکان را به تماشاگر میدهد که احساس کند خودش در شهر حضور دارد. به عبارتی با دیدن فیلم سهبعدی شما بیشتر آن فضا را درک میکنید؛ تهیه این نوع فیلم را هم با این هدف شروع کردم که به مردم جهان نشان دهم تصویری که از بسیاری از شهرهای دنیا در ذهن دارند با واقعیت متفاوت است. بهترین راه هم این بود که به آنها تصویری واقعی از حقایق هر یک از این شهرها ارائه دهم ؛ آنهم با فیلم سه بعدی.این کار را هم قبلا در برخی دیگر از کشورهای خاورمیانه و آفریقایی انجام دادم.
- یعنی انتخاب تهران هم به این خاطر بوده که تصور میکنید تصویری که از پایتخت ما در اذهان مردم سایر کشورها وجود دارد، با آنچه شما در این شهر دیدید، تفاوت دارد؟
هدفم این است که به مردم جهان به ویژه به مردم محل زندگی خودم، نشان دهم که ایران امروز چگونه است و مردم ایران چگونه زندگی میکنند. زیرا من فکر میکنم تصویری که از ایران در ذهن بسیاری از مردم دنیاست بسیار با واقعیت متفاوت است.این هم به خاطر نقش رسانههاست. میتوانم بهعنوان یک فیلمساز ادعا کنم که رسانههای دنیا مهمترین عاملی هستند که نقش بسزایی در ایجاد این تصویر اشتباه در اذهان عمومی داشتهاند. این در حالی است که من بارها به تهران آمدهام و میبینم که مردم اروپا و آمریکا اشتباه میکنند و تهران شهری بسیار متفاوت است.
به همین دلیل تصمیم گرفتم این بار پایتخت شما را به تصویر بکشم ؛ بهخصوص دراین روزها و نشان دهم که تهران و به تبع آن ایران فرهنگ ارزشمند و قابل احترامی دارد.
- از نگاه شما فاصله این تصویر با واقعیت زندگی مردم تهران چقدر است ؟
تصویری که رسانهها از ایران ساختهاند به قول شماایرانیها از زمین تا آسمان با واقعیتی که من میبینم تفاوت دارد. تهران شهری بسیار پیشرفته است. در چند روزی که در اینجا مستقر شدهام از جنوب تا شمال شهر را دیدهام. میتوانم ادعا کنم که تهران از بسیاری از کلانشهرهای دنیا برتر است. خیابانها و بزرگراهها، ساختمانها و فضاهای سبز خوب، حتی نظافت شهر هم برایم قابل توجه بود. حتی مردم شهر من تصور نمیکنند که تهران تا این میزان تمیز باشد. سیستم مترو، تاکسیهای فراوان و اتوبوسهای خارجی را در خیابانهای این شهر دیدم که مطمئن هستم اگر بسیاری از مردم جهان آنها را در فیلم سه بعدی من ببینند، تعجب خواهند کرد.
جدا از شهر که فضای بسیار جالب و حتی در برخی مناطق بسیار شیکی دارد، مردم هم با آنچه تصورعام جهان است، بسیار متفاوت هستند.
می خواهم به مردم جهان بگویم که مردم ایران، دارای فرهنگ غنی، سطح تحصیلات بالا و بسیار مهربان و خونگرم هستند و این موارد بسیار مهم است. من به تمام دنیا سفر کردهام. اگر ایران را با بسیاری از کشورها مقایسه کنم، ایرانیها از نظر سطح تحصیلات و درک مردم بسیار قابل توجهی هستند. این مورد جزء مواردی است که دوست دارم مردم دنیا در مورد ایرانیان بدانند. زیرا فکر میکنم اگر مردم دنیا بدانند که ایرانیها تا چه اندازه فهیم و تحصیلکرده و دارای فرهنگ غنی هستند بیشتر به آنها احترام خواهند گذاشت. این همان چیزی است که امیدوارم این فیلم مستند به تصویر بکشد یا حداقل تصویری متفاوت با آنچه مردم قبلاً میدیدند یا میشنیدند را ارائه دهد.
- و جایگاه صلح در این فیلم؟
می خواهم مانند سایر فیلمهایی که ساختهام در این فیلم هم روی صلح و راه حلهایی برای برقراری صلح تاکید کنم. فکر میکنم با توجه به تنش موجود در جهان تلاش برای برقراری صلح بسیار ارزشمند است و فرصت خوبی برای ایجاد درک متقابل مردم دنیا از مردم ایران و کشور ایران است و این هدف از اهداف اصلی سفرم به تهران به شمار میآید.
شما در صحبتهایتان اشاره کردید که این ذهنیت را رسانههای جمعی دنیا ایجاد کردهاند.
- ممکن است بگویید که بین هنر و مسائل سیاسی چه رابطهای وجود دارد؟ هنر شما بهعنوان یک هنرمند تا چه اندازه مسائل سیاسی را تحتتأثیر قرار میدهد و چگونه روی تصویر منفی ایجاد شده از ایران تاثیر خواهد گذاشت؟
رویکرد فرهنگی و استفاده از روشهای فرهنگی بهعنوان ابزاری برای ایجاد زمینه درک بهتر مردم از هم جایگاه ویژهای دارد.وقتی مردم از همدیگر درک واقعی به دست بیاورند، بسیار راحت میتوانند با هم کنار بیایند.فهم این موضوع که هر ملتی دارای فرهنگ مختص خود است و این فرهنگ را از سالیان دور با خود به امروز آورده کار آسانی است. همه این را میدانند. برای درک متقابل در مسائل ریزتر باید از بزرگترین رویکردهایی که در آنها تفاهم و درک متقابل بیشتر است آغاز کرد. از نظرمن فرهنگ کشورها بسیار حائز اهمیت است زیرا با شناخت فرهنگ کشورها احترام و درک متقابل بین افراد بهوجود میآید.
- یعنی معتقدید اول از همه باید فرهنگ ایرانیان را منتقل کنید تا دنیا درکی جدید از ایران پیدا کند؟
زمانی که من در کشور شما هستم به فرهنگ و آداب و رسوم و عادتهای کشور خود نیز احترام گذاشته و آن را فراموش نمیکنم اما متوجه میشوم که نمیتوانم به مردمی با این فرهنگ عظیم هم بیتوجه باشم یا حتی به مقابله با آن بپردازم. به همین دلیل است که در فیلمم بهدنبال انتقال همین مفاهیم هستم. بهعنوان نمونه حتی وقتی مردم آمریکا با دیدن این فیلم متوجه شوند که ایرانیها و تهرانیها چه کسانی هستند آیا تصویری را که الان از کشور شما دارند، همچنان در ذهن خواهند داشت؟
- مسلما قبل از شما هم هنرمندانی بودند که تصویر واقعی از ایران ترسیم کردهاند، پس چرا آنها موفق نشدند؟
باید به فیلم شما اعتماد کنند. شما هم به من اعتماد کنید. متأسفانه تا این رابطه شکل نگیرد ساخت هر فیلمی نتیجه نمیدهد.من به اینجا نیامدهام که یک ایرانی شوم، بلکه اینجا هستم که فرهنگ شما را یاد گرفته و به آنچه ایرانیان هستند و میخواهند باشند، احترام بگذارم. دیدگاه من دیدگاه فرهنگی است و بهدنبال گفتوگو و برقراری ارتباط و ایجاد احترام است که از نظر من این رویکرد به درک متقابل بیشتر و برقراری صلح میانجامد.
- در مورد فیلمتان هم توضیحی بدهید؟
برای تهیه این فیلم از فیلمهای سه بعدی استفاده میکنیم. از مشخصات منحصر به فرد این فیلمها این است که بیننده این نوع فیلم برای لحظهای احساس میکند که خود درایران بوده و این شگفتی این نوع فیلم است. هنگامی که از سطح به عمق حرکت میکند غنای بیشتری به نگاه داده میشود که از دیدگاه من بعد روحانی به تصویر میدهد. لازم به ذکر است که برای تصویربرداری از مکانهای زیبا و فرهنگی و تاریخی دنیا از این تکنیک بهره گرفته ام، برای مثال تصاویری از یونان و مکانهای تاریخی این کشور و کشور مصر و همچنین پرسپولیس ایران که تهیه تصاویری از این مکان باارزش تاریخی بسیار باعث مسرت است. همه این مکانها گنجینههای تاریخ بشر به شمار میآیند که باید در اذهان مردم دنیا حفظ شده و باقی بمانند.
- چه چیزی در سفرتان به تهران برایتان جالبتر بود؟
اولین چیزی که میتوانم در مورد مردم ایران بگویم مهربانی و محبت آنها و لطافت آنهاست. بهعنوان فردی که به بسیاری از کشورهای دنیا سفر کردهام میتوانم بگویم در مقایسه با سایر کشورها ایران تعجب برانگیز است. برای من خیلی جالب توجه است که مردم در پارکها شعر میخوانند. از نظر من اینکه افراد در پارکها آوازهای قدیمی ایران را میخوانند بسیار تاثیرگذار است. مردم ایران دارای روحیه لطیف و شاعرانهای هستند و این همان چیزی است که من در مورد ایران بسیار دوست دارم. من فکر میکنم شعرو شاعری درمیان مردم ایران بسیار زنده است که امیدوارم همیشه همینگونه باشد. بسیاری از کشورهای دنیا این روحیه را از دست دادهاند اما من فکر میکنم ایرانیان هنوز این روحیه را در خود
حفظ کردهاند.
- شما از شهرهای اصفهان وشیراز بهعنوان پایتختهای تاریخی ایران تصویر برداری کرده اید. نظرتان در مورد تمدنی که این شهرها درمقایسه با سایر شهرهای تاریخی دنیا به تصویر میکشند چیست؟
این شهرها نماینده تمدن بسیار با قدمت و باورنکردنی پارس هستند. دیدن ارتباطات ملل مختلف دنیا روی دیوارهای پرسپولیس بسیار جالب است. با توجه به اینکه بار پنجم است که به ایران سفر میکنم این موضوع برایم جدید نیست، اما قرار گرفتن در مقابل تصاویر نقش بسته روی دیوارهای این بنا همواره مرا تحتتأثیر قرار میدهد. شما تصورش را بکنید وارد کشوری میشوید که بسیاری در مورد تمدنش شک دارند. اما در یکی از قدیمیترین آثار تاریخی آن دیوارهایی وجود دارد که بر روی آن تصاویر ملل مختلف نقش بسته است. مللی از مصر تا یونان که با هدایایی گرانبها به حضور پادشاه ایران آمدهاند. این همان فرهنگ غنی است که من میخواهم به تصویر بکشم.ما درمورد تمدن مصر و یونان میدانیم و اینکه تصویر تمامی این ملتها را در ارتباط با هم بر روی دیوارهای این بنای تاریخی میتوان دید. بسیار شگفت انگیز است. اینکه ما قصه داریوش را میدانیم و میدانیم یونانیان درمورد ایران چه نوشتهاند دیدن دوباره آنچه که ایرانیان به نمایش گذاشتهاند بسیار جالب توجه است. پرسپولیس نشان دهنده تمدن بسیار کهن و دیرینه ایران است. در اصفهان میدان نقش جهان، مسجد شیخ لطفالله و مسجد امام بسیار چشمگیر و قابل توجهاند.
- به نظرشما دلیل اصلی اینکه این روزها این ارتباطات تیره و تارشده، چیست ؟ به نظر شما سیاستهای اشتباه برخی از کشورها سبب ایجاد روابط این چنینی شده است؟
نمی توانم بگویم که علت قطعی اینگونه روابط چیست. دیدگاه من دیدگاه فرهنگی است، من تحلیلگرسیاسی نیستم. من از نقطه نظر فرهنگی میتوانم پاسخ این سؤال را بدهم و در غیراین صورت پاسخ من غیرواقعی و اشتباه خواهد بود. اما میدانم که رویکرد فرهنگی بر امور سیاسی تاثیر میگذارد. در نتیجه نمیتوانم بگویم رویکرد من کاملاً از سیاست جداست.
اما به تحلیل مسائلی که از آنها سررشتهای ندارم علاقه نشان نمیدهم. اما ازنقطه نظر خودم معتقدم هرقدرکه مردم دنیا بیشتر فرهنگ ایرانی را بشناسند به همان اندازه آن را تحسین کرده و به آن احترام میگذارند و این امر ازتنشهای حاکم بر منطقه میکاهد. من در جایگاهی نیستم که قضاوت کنم حق با چه کسی است. زمانی که شما با مشکلی مواجه میشوید فکر میکنید چگونه میتوانید با ابزار و وسایلی که در دست دارید آن مشکل را حل کنید. من به صلح علاقهمندم و مطمئن هستم که با فیلمهایم میتوانم به شکل گرفتن صلح در این منطقه کمک کنم.
می خواهم که مردم دنیا به هم احترام بگذارند، بنابراین بهدنبال شناساندن ایران به دنیا هستم. هنگامی که این فیلم مستند را برای مردم کشورم و مردم دنیا به نمایش بگذارم میدانم که آنها با سطح زندگی مدرن مردم تهران و با غنای فرهنگی مردم آشنا خواهند شد و درک بهتری از ایران پیدا خواهند کرد.
- تصور میکنید که حتی دانستن اینکه مردم عراق هم مردم با تمدنی هستند کفایت میکرد تا آمریکا به این کشور حمله نکند و صلح این منطقه را به چالش نکشد؟
از دیدگاه من این حرکت فاجعه آمیز است. قبل ازحمله آمریکا به عراق، وقتی که هنوز امیدوار بودم که این اتفاق نیفتد، به همراه خانوادهام در یک تظاهرات ضدجنگ شرکت کردم و برای شرکت در این اعتراض به شهر برن پایتخت سوئیس رفتیم. میدانم که شاید حتی اگر فیلمی در مورد این کشور میساختم و در کشورآمریکا به نمایش میگذاشتم، ممکن بود تاثیری در نظر دولتمردانش نداشته باشد اما مطمئن باشید در ذهن مردم تاثیر خودش را خواهد داشت.