به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایبنا، ماریانا یراسیموس سال ۱۹۴۷ در استانبول به دنیا آمد. وی از دانشکده ادبیات، گروه روانشناسی فارغ التحصیل شد و در زمینه آموزش کودک تخصص داشت. در سال‌های ۱۹۷۳-۱۹۸۴ یکی از بنیانگذاران انتشارات گوزلم بود و به ویژه در زمینه آموزش و کتاب‌های کودک ویراستار انتشارات را به عهده داشت.
وی ۱۹۸۸-۲۰۰۶ گالری آلفا، اولین گالری تخصصی حکاکی در استانبول را تأسیس کرد و تحصیلات خود را در زمینه حکاکی‌های زندگی روزمره جامعه عثمانی ادامه داد. در سال ۲۰۰۲، او کتاب ۵۰۰ سال غذاهای عثمانی را نوشت، که روند توسعه و تغییر غذاهای عثمانی را بررسی می‌کند و شامل ۹۹ دستورالعمل برگرفته از اسناد عثمانی و متناسب با غذاهای معاصر است. این کتاب به زبان‌های ترکی، انگلیسی و یونانی منتشر شده است. همچنین در ژوئن ۲۰۰۷ تحت عنوان «غذای کاخ استانبول» به عنوان مکمل روزنامه یونان «Ta Nea» توزیع شد.
یراسیموس در کتاب «پانصد سال آشپزی عثمانی» بر اساس مطالعات تاریخ اجتماعی ۹۹ خوراک رایج در دوره حکومت عثمانی را بازآفرینی و امتحان کرده و برای هر یک به شیوه کتاب‌های آشپزی امروزین دستور تهیه فراهم ساخته است. یکی از امتیازات کاربردی دانش تاریخ اجتماعی، امکانی است که برای بازسازی میراث تاریخی فرهنگی مردمان در زمینه زندگی روزانه فراهم می‌سازد. از چنین رویکردی، پژوهش نویسنده این کتاب در باب خوراک را می‌توان دریچه‌ای به محیط زیست، اوضاع اقتصادی و چه‌بسا مناسبات اجتماعی جامعه افسانه‌ای عثمانی دانست.
این کتاب به سبک و سیاق تاریخ اجتماعی نزدیک است و به قول مؤلفش به جای تمرکز مستقیم بر فرهنگ پخت‌وپز عثمانی، به سراغ پژوهش‌هایی از آشپزی عثمانی (بین سال‌های ۱۴۵۳ ـ ۱۹۲۳ میلادی) رفته که در حوزه‌های تاریخ اقتصادی، تاریخ اجتماعی، تاریخ اجتماعی زندگی روزانه و تاریخ پزشکی صورت گرفته است.
اصل کتاب به زبان ترکی استانبولی در سال ۲۰۰۲ برای نخستین بار منتشر شده و در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ نیز تجدید چاپ شده است. همچنین در سال ۲۰۰۵ ترجمه انگلیسی آن در استانبول به چاپ رسیده و ترجمه فارسی حاضر نیز از همین ترجمه انگلیسی انجام شده است. نویسنده کتاب ماریانا پراسیموس (متولد ۱۹۴۷ در استانبول) که فارغ‌التحصیل از دانشگاه استانبول است و در حوزه تاریخ عثمانی پژوهش‌هایی انجام داده، در سال ۲۰۰۲ شروع به بررسی آشپزی عثمانی و تألیف این کتاب کرده و ۹۹ دستور از غذاهای عثمانی را در کتاب گنجانده است.
آشپزی عثمانی مربوط به فرهنگ پخت‌وپزی است که از سده پانزدهم به بعد رشد کرد و از سوی طبقه‌ای ممتاز شکل گرفت که در کاخ استانبول و در حوالی آن زندگی و از خوردن غذاهای خوب کیف می‌کردند. این فرهنگ شامل هر چیزی می‌شد؛ از مواد به کاررفته در انواع آشپزی و انواع غذاهایی که خورده می‌شد تا عادت‌های خوردن، آداب سفره و نوع آشپزخانه‌هایی که غذا در آنها تهیه می‌شد. بخش نخست کتاب به عناصری از آشپزی عثمانی توجه دارد و در بخش دوم گزیده‌ای از دستورالعمل‌های پخت آورده شده است.
نویسنده در این کتاب برای ارائه دستور پخت غذاهای ۵۰۰ سال از آشپزی عثمانی آنها را به این ترتیب دسته‌بندی کرده و دستورالعمل ۹۹ خوراک را ذیل هر یک از بخش‌ها آورده است: سوپ‌ها؛ گوشت و ماکیان؛ برنج و پلو؛ غذاهای تهیه‌شده از خمیر و بورک‌ها؛ ماهی؛ سبزیجات و دلمه؛ خوراک‌های تخم‌مرغ‌دار؛ سالادها، مزه‌ها و ترشی‌ها؛ دسرها، شربت‌ها و شیرینی‌ها.
منابع مربوط به آشپزی عثمانی، آشپزخانه‌های کاخ عثمانی، عادت‌های غذایی عثمانیان، مقدمه‌ای مختصر بر دستورالعمل‌های غذایی، ادویه‌ها و دیگر چاشنی‌ها، سوپ‌ها، گوشت‌ها و ماکیان، برنج و پلو، غذاهای تهیه‌شده از خمیر و بورک‌ها، ماهی، سبزیجات و دلمه‌ها، خوراک‌های تخم‌مرغ‌دار، سالادها، مزه‌ها و ترشی‌ها، دسرها، شربت‌ها و شیرینی‌ها فصل‌های کتاب را شامل می‌شود و در پایان نیز واژه‌نامه و کتاب‌شناسی آمده است.
در این کتاب افزون بر مقدمه‌ای مفصل درباره آشپزی عثمانی، در آغاز هر فصل نیز به صورت جداگانه توضیحاتی درباره هر یک از بخش غذاها و پیش از هر دستورالعمل نیز به صورت جداگانه، اطلاعاتی درباره هر یک از خوراک‌ها در اختیار خواننده قرار داده شده است. نویسنده همان‌طور که خود اشاره می‌کند برای ارائه دستورالعمل غذاها به سراغ خوراک‌های آشنای مردم ترکیه نرفته است، بلکه طرز تهیه خوراک‌هایی را داده که امروزه یا کمتر پخته می‌شوند یا کاملاً از فرهنگ غذایی ترکی پاک شده‌اند و دیگر کسی آنها را نمی‌پزد.
استفاده نویسنده از تصاویر و نقاشی‌های تاریخی در سراسر کتاب، به عنوان داده‌هایی بصری و تحلیل آنها، یکی از ویژگی‌های ارزشمند این پژوهش است. با این حال با وجود اینکه نویسنده از منابع ارزشمندی در تدوین این کتاب استفاده کرده و در جای‌جای کتاب به آنها اشاره می‌کند، عدم ارجاع دقیق به برخی منابع یکی از نقص‌های پژوهش به شمار می‌رود.
کتاب «پانصد سال آشپزی عثمانی» نوشته ماریانا یراسیموس با ترجمه ندا خوشقانی در ۳۸۲ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه و بهای ۵۵ هزار تومان از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شد.
نظر شما