این اقدام، بزرگترین حرکتی است که از زمان واگذاری قدرت پینوشه در سال 1990 صورت پذیرفته است. همچنین این حرکت از جانب گروه‌های فعالی که به‌دنبال اجرای عدالت درخصوص جنایت‌های دوران حکومت 17 ساله پینوشه هستند هم با استقبال گرمی مواجه شد.
ماه گذشته 98 مظنون متهم به نقض حقوق بشر در دوران حکومت نظامی ژنرال آگوستو پینوشته، در شیلی دستگیر شدند. این بازداشت‌ها برای برخی از افراد در شیلی بسیار سخت به‌نظر می‌رسد. آنها دادگاه قضائی و دولت چپ گرا را که در تعقیب نیروهای نظامی دست داشته‌اند متهم کردند. در این اقدام تلافی‌جویانه، هر شخصی که در طول دوران حکومت پینوشه با دولت همکاری داشته، به پشت میز محاکمه کشیده می‌شود. با مرگ پینوشه و برقراری دمکراسی در شیلی، بسیاری از مردم این کشور تقاضای پیگرد قانونی جنایت‌هایی که در طول دوران ریاست او اتفاق افتاده است را مطرح کردند.
سربازان رده پائین
اتهامات مقامات دولت دوران پینوشه از سال 1990، دزدی کودکان، شکنجه، قتل و دیگر جنایت‌های است که در حال بررسی است. براساس منابع مطلع در دادگاه، تعداد 120 مورد پیگیری و بازجویی قضائی علنی از افرادی صورت گرفته که در زمان دیکتاتوری پینوشه در نقض حقوق بشر دست داشته‌اند. اما در حال حاضر، بیشترین افراد زنده متهم به نقض حقوق بشر در آن دوران سربازان رده پائین ارتش است که در زمان کودتا حضور داشتند. در همین ارتباط برخی از افراد اعتقاد دارند که وجود فشار تحقیقات و تحت تعقیب قرار گرفتن این افراد، کاملا ناعادلانه است. گویلرمر گارمن، ژنرال بازنشسته ارتش و سخنگوی سابق دولت پینوشه که خود نیز تحت تعقیب است، این سؤال را مطرح کرده: قدرت برای هر کدام از این مردان در زمان کودتای 1973 چه کرده است؟
نداشتن حق انتخاب
یکی از سربازان آن زمان ژنرال گونزالو سنتلیسز است که در ماه فوریه سال‌جاری پس از 34 سال از ارتش شیلی استعفا کرد. ژنرال گونزالو سنتلیسز، افسر سابق ارتش شیلی می‌گوید: عدم‌اجرای دستورات در آن زمان برابر با اعدام بود. چندی پیش مطبوعات شیلی نقش او را در قتل عام 14 زندانی چپ گرا که بلافاصله پس از کودتای نظامی پینوشه کشته شدند افشا کرد. ژنرال سنتلیسز جزئیات این گزارش را تائید کرد. او همچنین در دفاع از خود گفت: چاره دیگری نداشتم و باید در این آدم کشی شرکت می‌کردم. من هیچ گونه حق انتخابی نداشتم.
حتی جوآن گارمن - یکی از وکلای بسیار مطرح حقوق بشر شیلی - تا حدودی با وی احساس همدردی کرد و گفت: افرادی نظیر سنتلیسز مانند تفاله باقیمانده یک فنجان چای هستند. شخصیت حقیر او نباید به حساب آورده شود. گارمن معتقد است که کلیه افراد ارتش نباید مورد محاکمه قرار گیرند.
خودکشی
تحقیقات مداوم برای قضاوت درخصوص جنایت‌هایی که در گذشته صورت گرفته بدون شک روی تعداد زیادی از سربازان و ماموران پلیسی انجام می‌شود که در آن زمان بسیار جوان بوده‌اند. برخی از آنان فرار کرده و هم‌اکنون مخفی شده‌اند. در ماه ژانویه سال‌جاری، پلیس ایوان کویروز، مامور سابق اطلاعات را که هم اکنون به اتهام قتل 7 فعال چپ گرا در سال1987در زندان به سر می‌برد را تحت تعقیب قرار داد و سپس بازداشت کرد.
او به‌مدت 4 ماه فراری بود. کویروز که در زمان دستگیری بسیار عصبی به‌نظر می‌رسید، با موهایی بلند و ریش سفید پرپشت و عینکی که به چشم داشت، تغییر شکل داده بود. یکی دیگر از مقامات ارتش شیلی نیز قبل از دستگیری اقدام به‌خودکشی کرد. در ژانویه سال 2005 نیز سرباز جرمن باریگا که تحت تعقیب بود، قبل از دستگیری خود را از طبقه هیجدهم یک آپارتمان در سنتیگو به پایین انداخت. او متهم به دست داشتن در یکی از مراسم فیونا بود. مبارزان حقوق بشر از این تعبیر برای نامیدن و شرمنده ساختن اعضای حکومت پینوشه استفاده می‌کردند. این افراد جنایتکاران را در ساختمانی محبوس می‌کنند و خود در خارج آن محل جمع شده و با فریاد زدن، آواز خواندن و پرتاب کردن اشیا و هرکار دیگری، زندگی را برای آنها به جهنم تبدیل می‌کنند.
سال گذشته کلونل لوئیس الجاندرینو هیدالگو پس از اینکه متهم به دزدی کودکان در سال 1973شده بود، دست به‌خودکشی زد. کارلوس مونوز افسر بازنشسته ارتش نیز پس از متهم شدن به نقض حقوق بشر، اقدام به‌خودکشی کرد. ژنرال گارین در این رابطه می‌گوید: فشار روانی زیادی روی این افراد وجود دارد و من این فشار را روی دوستانم نیز می‌بینم. آنها نگران فرزندان خود - در راه بازگشت به منزل - هستند. زندگی خصوصی آنها از هم پاشیده شده است.
گذشته سیاه
یک سیاستمدار حزب راستگرا اخیرا درخصوص چنین مظنونانی پیشنهاد داده است که برای این افراد حداقل باید 10 سال محکومیت زندان در نظر گرفته شود. البته دادگاه عالی شیلی این پیشنهاد را رد کرد و گفت که کلیه افراد در برابر قانون با هم برابرند. بسیاری از مردم شیلی معتقدند که محاکمه سربازان دوره پینوشه کاملا عادلانه است. خانم گابریلا زونیگا که همسرش یکی از 3 هزار نفری است که در دوران حکومت پینوشه کشته و یا مفقود شده، می‌گوید: مسئله سن و از دست دادن زمان به هیچ وجه توجیه پذیر نیست.
خانم زونگیا رئیس گروه حمایت از افرادی که بستگان خود را در طول حکومت پینوشه از داده اند، همچنین می‌گوید: این مردان حق انتخاب دارند و این تحقیقات باید هر چه سریعتر به نتیجه برسد. 98 مظنونی که در ماه گذشته دستگیر شده‌اند از گذشته سیاه کشور شیلی حکایت دارد. آنها باید مطمئن باشند که مردم شیلی تحقیقات خود را برای اجرای عدالت و یا سازش، مجازات و یا بخشش برای ماه‌ها و یا سال‌ها ادامه خواهند داد.
بی‌بی‌سی- 25 ژوئن
