استفاده ازتلفن همراه ازیک سو و بهره‌بری ازخدمات ارزش افزوده آن ازسوی دیگر کاربران را بیش ازبیش به خود وابسته کرده است تا جایی که براساس آخرین آمارهای منتشرشده توسط شرکت ارتباطات سیار، روزانه بیش از40 میلیون پیام کوتاه بین کاربران تلفن همراه کشوررد وبدل می‌شود.
درحال حاضر استفاده سیستم پیام کوتاه نه تنها مورد توجه افراد کثیری ازجامعه و مخصوصا جوانان قرارگرفته است بلکه این سیستم ارتباطی هم اکنون به عنوان راهکارى تازه براى سرعت‌بخشیدن به امور روزمره و حتى انجام امور مالى و ادارى به طور جدى نظر کارشناسان را به خود جلب کرده است تا جایى که حالا دیگر بسیارى از آگهى‌هاى بازرگانى ، انجام عملیات بانکى و سایر امور ادارى ازاین طریق انجام می‌شود و می‌توان گفت استفاده ازاین سیستم ارتباطی، بسیاری ازکارها را تسهیل کرده است.
هرچند تکنولوژی پیام کوتاه مانند دیگر وسایل ارتباطی با چند سال تاخیر وارد کشور ما شد، اما در همین زمان کوتاه هم این وسیله ارتباطی توانست جای خود را در میان مخاطبان خود پیدا کند تا جایی که این وسیله درحالحاضر به یک رسانه قوی با میزان استفاده گسترده تبدیل شده است. استفاده از خدمات پیام‌کوتاه در ایران برای نخستین‌بار در سال 81 مورد بهره‌برداری قرار گرفت. از این سال به بعد استفاده از پیام کوتاه به تدریج در بین کاربران ایرانی تلفن‌همراه به شدت فراگیر شد.
در سال 85 در حدود 8میلیارد پیام‌کوتاه در ایران مبادله شد. در این سال روزانه 20میلیون پیام کوتاه توسط کاربران تلفن‌همراه رد و بدل شد که این رقم در روزهای خاص و اعیاد مختلف بیشتر هم می‌شد.
سرعت عمل، پیام‌رسانی، فراگیری مخاطبان، فردی بودن، خصوصی بودن، انتقال راحت‌تر پیام و... را می‌توان از ویژگی‌های بارز ارسال پیام‌کوتاه برشمرد. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان به کارگیری پیام‌کوتاه در کشور به راحتی می‌تواند بسیاری از مشکلات وقت‌گیر را کاهش داده و در عین حال می‌تواند به تعداد انبوهی از مخاطبان پاسخگو باشد وشاید ویژگی‌های منحصربه فرد این تکنولوژی باعث فراگیر شدن آن در میان مخاطبان و مخصوصا جوان‌ها شده است.
دکتر‌محمد‌علی الستی، جامعه‌شناس ارتباطات و استاد دانشگاه، در گفت و گو با خبرنگار همشهری ، جذابیت داشتن ارتباط از طریق تلفن‌همراه را دلیل اصلی علاقه افراد به این وسیله ارتباطی می‌داند و می‌گوید: « با توجه به اینکه افراد از طریق این وسیله دائما در دسترس همدیگر قرار می‌گیرند و اگر در دقایقی به دلیل شلوغ بودن خطوط نتوانند به طور شفاهی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، می‌توانند از طریق پیام کوتاه مشکل را حل و هر پیامی که دارند اعم از نکات ظریف، جملات کوتاه، تبریک، تسلیت و... را به یکدیگر منتقل کنند. در واقع ضمن اینکه استفاده از این وسیله ارتباطی افراد را به راحتی در دسترس قرار می‌دهد شرایطی را فراهم می‌کند تا پیام در نوبت قرار بگیرد تا فرد گیرنده در زمانی که فرصت پیدا کرد آن را مطالعه و پاسخ آن را بدهد.
در کل در دسترس بودن، قابلیت در نوبت ماندن، ذخیره‌ساز‌ی، انتقال دقیق پیام و... از علل اصلی شیوع استفاده از پیام کوتاه در میان جوامع مختلف است». براساس جدیدترین نتایج یک پژوهش، مهم‌ترین کاربرد سرویس پیام کوتاه در بین دانشجویان جنبه تفریحی و سرگرمی آن است و محتوای بیشتر پیام‌ها، مربوط به مطالب طنز است. براساس همین تحقیقات 78درصد افرادی که بیشتر از 10 پیام کوتاه در روز ارسال می‌کنند مجرد هستند.
به عبارتی مجردها بیشتر از متاهل‌ها از سرویس پیام کوتاه استفاده می‌کنند. در همین زمینه، گفته می‌شود یکی ازدلایل استفاده بیش از حد از این وسیله به خاطر خلأ موجود در ارتباطات میان افراد جامعه و مخصوصا جوان‌ها با یکدیگر است.
در این زمینه برخی روانشناسان اعتقاد دارند که یک علت اجتماعی اساسی در افزایش استفاده از پیام کوتاه در بین جوان‌ها و مخصوصا خانم‌ها نهفته است و آن هم مسدود بودن نحوه ارتباطات اجتماعی در بین آنها است. جوانان نیاز به ارتباطات اجتماعی گسترده دارند که در واقع ارتباطات آنها مخدوش و دچار ضربه شده است. جوان‌ها محیط مناسبی ندارند که گرد یکدیگر جمع و به بیان علایق، نیازها و تفکراتشان بپردازند و به همین دلیل از این وسیله ارتباطی برای انتقال افکار خود استفاده می‌کنند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان استفاده بی‌رویه در تبادل پیام کوتاه برای کاربران آن مشکلات بسیاری را سبب می‌شود که از آن جمله می‌توان به اعتیاد به ارسال و دریافت پیام کوتاه اشاره داشت؛ همان بحثی که این روزها به شدت از سوی مخالفین پیام‌کوتاه مطرح می‌شود؛ آنها به خانواده‌ها هشدار می‌دهند که نسبت به اعتیاد فرزندان خود نسبت به این وسیله ارتباطی آگاه باشند اما برای اکثریت این سؤال مطرح می‌شود که آیا همچون مواد مخدر افراد می‌توانند به یک وسیله ارتباطی اعتیاد پیدا کنند. در این خصوص روانشناسان اعتقاد دارند که استفاده از پیام کوتاه هیچ جنبه منفی برای کاربر خود به همراه ندارد.
در واقع به کار بردن کلمه اعتیاد برای این وسیله واژه چندان مناسبی نیست. اعتیاد یعنی وابستگی جسمی به یک ماده خارجی که باید وارد بدن شود و اگر این اتفاق نیفتد فرد دچار آسیب جسمی می‌شود. درحالی که اگر از پیام کوتاه برای مدتی استفاده نشود هیچ اتفاق فیزیکی برای کاربر رخ نمی‌دهد.
در کل این وسیله هیچ نوع اعتیادی ایجاد نمی‌کند چراکه به عنوان مثال وقتی کسی زیاد حرف می‌زند باید بگوییم او اعتیاد پیدا کرده است. در واقع نباید در تحلیل این نوع وسایل ارتباطی از لفظ اعتیاد استفاده کرد.
براساس آخرین آمارهای به دست آمده از روابط‌عمومی و امور بین‌الملل شرکت مخابرات ایران( تا اواخرسال گذشته) هر مشترک تلفن‌همراه اپراتور اول، ماهانه بیش از 89 پیام کوتاه، رد و بدل می‌کند. هرچند که این آماردرسال جدید و با افزایش کاربران تلفن همراه بخش دولتی بیشترهم شده وبراساس برآوردها روزانه بیش از40 میلیون پیام کوتاه بین کاربران همراه اول رد و بدل شده است که این حجم ارسال پیام کوتاه سود سرشاری را روانه شرکت مخابرات کشور کرده است.
با این حال طبق نظرسنجی صورت گرفته توسط این روابط‌عمومی، 68درصد پاسخگویان، به طور متوسط در طول روز، یک تا 10 پیام کوتاه ارسال و دریافت می‌کنند. این در حالی است که 51درصد استفاده‌کنندگان از سرویس پیام کوتاه را زنان و 49درصد را مردان شامل می‌شوند. به این ترتیب طبق آمار به دست آمده، زنان بیشتر از مردان در ایران پیام کوتاه ارسال و دریافت می‌کنند، اما از سویی حداکثر پیام رد و بدل شده در طول یک روز توسط زنان تنها تا 20 پیام است، در حالی که مردان که کمتر از زنان ارسال‌کننده پیام کوتاه هستند، تعداد پیام بیشتری (بیش از 50 پیام) را در طول روز، رد و بدل می‌کنند.
اکثر ما تمایل داریم که افتراق مابین زنان و مردان را اعلام کنیم؛ حتی در خصوص بهره‌وری از وسایل ارتباطی اما شاید برای بسیاری این سؤال مطرح شود که چگونه می‌توان این ادعا را مطرح کرد که زنان بیشتر از مردان تمایل به ارسال و دریافت پیام‌کوتاه دارند.
در این خصوص الستی (جامعه شناس) اعتقاد دارد:«به نظر من نباید در این گونه مسائل زنان و مردان را از یکدیگر جدا کرد؛ چرا که استفاده از این‌گونه وسایل کاملا سلیقه‌ای است و هرکس بنا به فراخور خود از یک وسیله استفاده می‌کند، اما در کل به دلیل اینکه به طور طبیعی پیام کوتاه بار عاطفی بیشتری دارد و از آنجایی که خانم‌ها احساسات قوی‌تری نسبت به آقایون دارند، بنابراین کاربران اصلی استفاده از پیام‌کوتاه را خانم‌های تشکیل می‌دهند. ضمن اینکه می‌توان گفت خانم‌ها با یک وسیله ارتباطی زودتر از آقایان ارتباط برقرار می‌کنند.»
در همین خصوص برخی روانشناسان اعتقاد دارندکه افزایش استفاده از پیام کوتاه در میان خانم‌ها به دلیل روابط محدودی است که آنها در جامعه در مقیاس با آقایان دارند. اگر خانم‌ها هم مثل آقایان فرصت داشتند آزادانه به خیابان بروند، بنویسند، وبلاگ داشته باشند، بیشتر ارتباط برقرار کنند و... به مراتب کمتر از این وسیله استفاده می‌کردند. هرچند که دراین آمار فاصله خیلی زیادی هم بین مردان وزنان دراستفاده ازپیام کوتاه وجود ندارد.»
علاقه‌مندی کاربران به پیام‌کوتاه به حدی افزایش یافته است که اکثر مردم به این وسیله ارتباطی به چشم یک وسیله سرگرم‌کننده نگاه می‌کنند در حالی که این وسیله ارتباطی مزایا و کاربردهای دیگری از جمله ارسال و دریافت پیام از طریق وب، دریافت EMAIL از طریق پیام کوتاه و... را نیز دراختیارکاربران قرارمی‌دهد. براساس آمارهای به دست آمده از روابط عمومی مخابرات هدف بیش از 43درصد از استفاده‌کنندگان از سرویس پیام کوتاه، پیام‌رسانی فردی یا شخصی است. این در حالی است که 15درصد از پاسخگویان اعلام کرده‌اند که از این سرویس برای ارسال مطالب سرگرمی و تفریحی استفاده می‌کنند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، مردم ایران به ویژه جوانان برای استفاده درست از پیام کوتاه باید آموزش ببینند. درحالحاضر فرهنگ استفاده مناسب از فناوری سرویس پیام کوتاه در کشور وجود ندارد و بیشتر پیام‌های ارسالی غیرضروری و سرگرم‌کننده هستند. گفته می‌شود وضع قوانین و مقررات مشخص برای استفاده مناسب از این تکنولوژی روز چه در زمینه محتوا و چه در خصوص شرایط استفاده آن در کشور امری ضروری و مهم است و باید تلاش کرد علاوه بر فراگیر شدن این وسیله، دیگر سرویس‌های ارزش افزوده تلفن همراه مانند MMS در کشور رشد و افزایش پیدا کند.
