جلسهای که نتیجه آن این شد که« جلیلی و سولانا توافق کردند مذاکرات را هفته آینده دنبال کنند.» یک مقام مسئول در پاسخ به این سؤال ایسنا که «پیگیری مذاکرات حضوری خواهد بود یا تلفنی» گفت: هنوز مشخص نیست که طرفین با یکدیگر ملاقات میکنند یا تلفنی گفتوگو میکنند.
وی همچنین گفت: در این مذاکرات هفت کشور شرکتکننده به همراه سولانا توافق کردهاند مسیر مذاکرات ادامه یابد. دبیر شورایعالی امنیت ملی کشورمان در این مذاکرات پیشنهاد داد مسئله هستهای از طریق مدل 1+6 دنبال شود، چرا که این مدل برای حل این مسئله و سایر موضوعات منطقه راهگشاتر خواهد بود.
نقشه راه جدید
سعید جلیلی معتقد است که باید به یک نقشه راه مشترک رسید. دبیرشورایعالی امنیت ملی در پاسخ به ایرنا درباره آخرین اظهارنظر خاویر سولانا مبنی براینکه هنوز پاسخ سؤال خود را نگرفتهایم، گفت: آنها یک مودالیته نقشه راه را برای چگونگی ادامه مذاکرات ارائه کردند. وی افزود: ما هم یک نقشه راه ارائه کرده بودیم که دارای نکات اشتراک و افتراق هستند، حال باید در گفتوگوهای بعدی به یک نقشه راه مشترک برسیم تا بتوانیم آن را مبنای مذاکرات قرار دهیم.
اما جلیلی پاسخی ظریفتر و صریحتر نیز درباره مذاکرات دیروز داشت؛ او در گفتوگوی خود با خبرنگاران پس از این نشست در پاسخ به سؤال خبرنگار ایرانی صدای آمریکا که از وی پرسید «شما میگویید مذاکرات مثبت و سازنده بود، پس چرا نتیجهای تاکنون حاصل نشده؟» گفت: «شما ایرانی هستید. کار دیپلماسی مثل فرش ایرانی است که میلیمتری جلو میرود، دیپلماسی ما نیز ظریف و دقیق است و انشاءا... پایانی زیبا، ظریف و با دوام خواهد داشت.»
قرمز یا سبز
معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از نشست دیروز ژنو ابراز امیدواری کرد که ایران پس از دو هفته بتواند به پیشنهادات گروه 1+5 پاسخ دهد تا گفتوگو درباره برنامه هستهای ایران آغاز شود. سرگئی کیسلیاک، معاون وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه که از سوی این کشور در مذاکرات ژنو حضور داشت، به خبرگزاری نووستی گفت: ما بسیار امیدواریم که مدت دو هفتهای که درباره آن با طرف ایرانی توافق نمودیم، در ایران برای بررسی نهایی پیشنهادات ما مفید باشد.
کیسلیاک همچنین ابراز امیدواری کرد که در این مدت بتوان به شرایطی قابلقبول برای طرفین جهت آغاز گفتوگو دست یافته و کار روی پیشنهادات 1+5 و ایران را برای حل جامع مسئله هستهای این کشور بهطور جدی آغاز نمود. وی خاطر نشان داشت: ما در انتظار پاسخ همکاران ایرانی درباره این خواهیم بود که آیا آماده اتخاذ تدابیری هستند که دست کم سبب تامین ثبات سیاسی پیرامون این اوضاع شوند یا خیر. وی افزود که این میتواند امکان ادامه گفتوگو را فراهم کند. نماینده روسیه اظهار داشت که گروه 1+5 موضع ایران را درک میکند، چرا که دیپلماسی، روندی دشوار و پیچیده است و گاهی اعلام پاسخ مشخص «آری» یا «خیر»، «قرمز» یا «سبز» دشوار است.
معاون وزیر خارجه روسیه اطلاع داد که طی دیدار روز شنبه، نمایندگان 1+5 تمامی جزئیات و ظرافتهای روش پیشنهادی برای حل مشکلات موجود را برای طرف ایرانی مفصلا تشریح کردند. به گفته وی، برای تنظیم این پیشنهادات روسیه تلاش بسیاری کرده است. کیسلیاک خاطر نشان ساخت که دیدار در فضایی جدی و با حسن نیت و احترام از سوی تمامی شرکتکنندگان برگزار شد
هشدار آمریکا به ایران پس از مذاکرات
اما آمریکا ساعاتی پس از پایان مذاکرات هستهای در شهر ژنو سوئیس اعلام کرد که تهران باید بین همکاری یا مناقشه دست به انتخاب بزند و مذاکرات با واشنگتن زمانی آغاز خواهد شد که فعالیت هستهای ایران متوقف شود. شان مک کورمک، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پس از مذاکرات ژنو که ویلیام برنز، معاون وزیر امور خارجه نیز برای اولین بار در این مذاکرات حاضر شد، در بیانیهای کتبی اعلام کرد: امیدواریم مردم ایران متوجه شوند که مقامات کشورشان باید بین همکاری، که به نفع همه خواهد بود، یا رویارویی، که فقط به انزوای بیشتر منجر خواهد شد، دست به انتخاب بزنند.
وی گفت که برنز با هیچیک از اعضای هیات ایرانی بهطور جداگانه ملاقات نکرده است و خاویر سولانا، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا پیامی روشن را به ایرانیها ارائه کرده اما در عوض پاسخ صریحی را از ایران دریافت نکرده است.
پیروزی بزرگ
پرویز سروری، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار همشهری عصر اینگونه مذاکرات را که بدون پیش شرط و براساس دو بسته انجام میشود پیروزی بزرگی برای ملت ایران عنوان کرد و ادامه داد: اینکه طرفین پذیرفتند براساس مشترکات دو بسته عمل کنند برون رفتی از بن بست مذاکرات هستهای ایران و 1+5 و حاوی تغییر بزرگ در روند مذاکرات هستهای است.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: تاکنون مذاکرات براساس اختلافات آغاز میشد و امروز براساس موضوعات مشترکات بین دو بسته پیشنهادی انجام میشود که موجبات تفاهم میان دو طرف شده و دیوارعمیق و بزرگ بیاعتمادی را از بین برد.
وی افزود: خط قرمزی که آمریکاییها تا دیروز بهعنوان تعلیق مطرح میکردند و اذعان داشتند که هیچ مذاکرهای صورت نمیگیرد مگر اینکه تعلیق انجام شود و اکنون بدون این پیش شرط مذاکره صورت میگیرد، نمایانگر نکته حساس و مفیدی است که از این منظر میتوان امیدوار بود که مذاکرات در یک بستر مناسبتر و منطقیتری نسبت به گذشته انجام شود؛ هرچند که ملاحظه رفتار غیرمنطقی در فرایند مذاکرات داشته باشیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس در ادامه گفت: اگر آمریکاییها مواضع گذشته خود را اتخاذ میکردند تقریبا در دنیا تنها میشدند و شاید آمریکاییها با این همنوایی بخواهند درمذاکرات باقی بمانند و به نوعی سنگ اندازی کنند.
وی اظهارامیدواری کرد که فرایند موضوع هستهای ایران به سوی غیرسیاسی شدن و کارشناسی شدن و انتقال پرونده از شورای امنیت به آژانس و علنی شدن پرونده ایران پیش رود و دیپلماسی هستهای ایران با تیز بینی و درایت موضوع را تعقیب کند و دسیسههای احتمالی آمریکاییها با تدبیر خنثی شود. وی در عین حال یادآور شد: از همین امرو ز نباید بهدنبال نتایج بود و روند مذاکرات روندی طولانی و در عین حال امیدوارکننده است که باید تا انتها طی شود.
آمریکا بهدنبال جایگاه از دست رفته
نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی معتقد است: آمریکاییها با حضور در نشست ایران وگروه 1+5 قصد به اثبات رساندن خود را دارند. جواد جهانگیرزاده نیز در گفتوگو با خبرنگار همشهری عصر گفت: تیم مذاکرهکننده ایران باید منافع ملی را در نظر داشته باشند و در جهت تامین آن بکوشند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس ادامه داد: باید این فرصت را مغتنم شمرد و درمورد تحریمهایی که بدون توجیه منطقی صورت گرفته است به نتیجه مناسبی رسید.
جهانگیرزاده اثرات مثبت این مذاکره را بیش از مذاکرات دیگر دانست و اذعان داشت: امید است روند مذاکرات طرفین به سمت حل مشکل پیش برود نه تحمیل دیدگاهها.
وی خاطر نشان کرد: آمریکاییها با حضور خود درنشست ایران با گروه پارلمانی 1+ 5 قصد به اثبات رساندن خود را دارند و تلاش میکنند از فرصت به وجود آمده در جهت تقویت جایگاه سیاسی خود در جهان استفاده کنند. وی اضافه کرد: آمریکاییها در دورههای پیشین سعی میکردند سایه نبود خود یا عدمتوفیق و نبود پیشرفت فیزیکیشان را در مذاکرات با ایجاد موانع نشان دهند و درحال حاضر به نتیجه نرسیدن مذاکرات یک رکورد برای آنها محسوب میشود. وی ادامه داد: محور مذاکرات تاکید بر حقوق جمهوری اسلامی ایران و بحث روی بستههای پیشنهادی ایران و گروه 1+5 است و حضور آمریکا میتواند به مذاکرات فی مابین آنان قوت بیشتری بخشد.
موفقیت در مذاکرات بدون پیششرط
عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز به همشهری عصر گفت: اروپاییها قصد نقشآفرینی دارند و این نقشآفرینی عقب نشینی از موضع آمریکاست.حمیدرضا حاجی بابایی ایران را پیروزآغاز مذاکرات با 1+5 میداند و معتقد است: با توجه به اینکه آمریکاییها اعلام کرده بودند که بدون پیش شرط (تعلیق غنیسازی ) مذاکره نمیکنند، اکنون پای میز مذاکره حضور دارند و این امرنشان دهنده موفقیت ما در دو امر است؛ اول اینکه مذاکراتی که ایران بر آن تاکید میکرد شروع شده و دوم آنکه مذاکرات بدون پیش شرط انجام میپذیرد و در این حال ما یک قدم به جلو رفتیم و آمریکا یک قدم به عقب رانده شده است.
نماینده همدان درمجلس شورای اسلامی تصریح کرد: حضور نماینده آمریکا در نشست ایران و 1+5 از نظر ایران فرقی نمیکند، زیرا که حضور وی یک نوع نگاه بدبینانه به سولانا و نظارت براعمال اوست. وی با بیان اینکه نفس مذاکرات مثبت است، گفت:همه چیز به نفع ایران است زیرا که مذاکرهای بدون پیش شرط انجام میشود و زمان برای مذاکره دراختیارما قرار میگیرد و بهدلیل اینکه نظر آمریکا اعمال نمیشود این امر نیز مثبت تلقی میشود.
حاجی بابایی با اشاره به نقش دیپلماسی پارلمانی در پرونده هستهای گفت: مجلس در این مسئله اقتدار خود را به نمایش گذاشت و اکنون ما شاهد اینگونه موفقیتها هستیم و مجلس نیز میتواند دیپلماسی قوی خود را ازطریق گروههای پارلمانی و حمایت ازدولت و بیانیهها و تصویب قانون در حمایت از پرونده هستهای ایفا کند.
کاظم جلالی مخبرکمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در مورد مذاکرات ایران و 1+5 اظهار داشت: مجموعه مذاکرات انجام شده نشان از این دارد که مذاکرات در فضای مناسبی انجام گرفته است و مجموعا طرفین ازمذاکرات انجام شده راضی بودند؛ اگرچه سولانا اظهارداشت که همچنان منتظر پاسخ به سؤالات و بسته پیشنهادیشان هستند. وی با بیان اینکه فضای مذاکرات مطلوب بوده است ادامه داد: نباید شتابزده قضاوت کرد و باید منتظر عکس العمل و انعکاسی درخصوص مذاکرات طی ساعتهای آینده از جانب کشورهای مختلف حاضر در مذاکره بمانیم.
نماینده شاهرود در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه مذاکرات قبلی ما نیز مثبت بود اما آمریکاییها کارشکنی میکردند افزود: باید منتظربمانیم و بنگریم که آیا کشورهایی همچون آمریکا بازهم موضع کارشکنی و سنگاندازی در پیش دارند و یا میخواهند نقش سازندهای را در مذاکرات ایفا کنند.
وی اظهار امیدواری کرد میتوان به یک چارچوب و مدالیته برای استمرار مذاکرات رسید و اضافه کرد: نمیتوان سقفی را برای مذاکرات تعیین کنیم زیرا که کار ظریف و دقیقی است و بهنظر میرسد برای رسیدن به یک تفاهم جامع زمانبر است. مخبر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی گفت: کشورهای دیگری که خود را درگیر مذاکره نکردند مشکلی با ایران ندارند؛ همچنان که در بیانیه 118 کشور غیرمتعهد مشاهده کردید که از برنامههای هستهای ایران حمایت صورت میگیرد.
وی ادامه داد: کشورهای مذاکرهکننده با ایران از قبیل کشورهایی هستند که با برنامههای هستهای ایران و یا فراتر از آن با ایران مشکل دارند و به سرانجام رسیدن مذاکره با این کشورها میتواند مسائل را حل و فصل کند.