روز گذشته مدیر گروه معارف شبکه یک سیما با اشاره به ضعف‌های عمده در 5 قسمت پخش‌شده این مجموعه، به مهر گفت: «بسیاری از ایرادها پیش از تولید به سازندگان گفته شده و این مجموعه در شکل فعلی نمی‌تواند پاسخگوی پرسش‌های مخاطبان باشد.»
حسین رحیم‌زاده که درواقع قصد داشت درباره انتقادهای آیت‌الله سبحانی توضیح دهد، ادامه داد: «من هنگام نگارش فیلمنامه، مدیر کل خدمات رسانه‌ای مرکز پژوهش‌های صدا و سیما بودم، اما فرج‌الله سلحشور برای فیلمنامه مجموعه رفت و آمدی به مرکز پژوهش‌ها نداشت و تنها فیلمنامه از سوی دفتر رئیس وقت سازمان (دکتر لاریجانی) به مرکز ارسال شد.»
رحیم‌زاده افزود: «این مرکز هم مواردی را به صورت کلی به عنوان نقد فیلمنامه اعلام کرده و آقای سلحشور بعد از مطالعه گفته بود این ایرادها 3 دسته هستند؛
یک دسته که اعمال می‌شود که متاسفانه در حال حاضر با پخش 5 قسمت چند ایراد اساسی وجود دارد که رفع نشده است. البته باید مجموعه به طور کامل پخش شود تا ببینیم چند درصد ایرادها رفع شده است.»
به گفته مدیر گروه معارف شبکه یک، سلحشور اصلاح 2 دسته دیگر ایرادها را نپذیرفته است: «به نظر او دسته دوم این بود که تحقیقات او بهتر است و در دسته سوم اعلام کرد الان فرصت نیست.
از ضعف‌های عمده این 5 قسمت می‌توان زنان حضرت یعقوب را مثال زد که نباید این‌گونه نشان داده می‌شد و مرکز پژوهش‌ها هم این مسئله را تذکر داده بود. البته نمی‌دانم این مورد در کدام دسته طبقه‌بندی می‌شود.»
ابتدای راه و این همه اشکال
این نکته با حجم بالایی که هنوز از مجموعه یوسف پیامبر باقی مانده است، اهمیت بیشتری می‌یابد. این مجموعه در 50 قسمت 60 دقیقه‌ای تولید شده و هنوز 45 قسمت دیگر از آن پخش نشده است، اما حجم بالای انتقادها، متناسب با آنچه تاکنون پخش شده به نظر نمی‌رسد.
درواقع، شاید این نخستین مجموعه تاریخی_مذهبی تلویزیون باشد که به این سرعت، با این حجم از ایراد و انتقاد روبه‌رو می‌شود. پیش از این، آیت‌الله سبحانی نیز با انتقاد از بخش‌هایی از مجموعه تلویزیونی یوسف پیامبر برخی مسائل تصویر شده در آن را از اسرائیلیات و نامتناسب با شرایط امروز دانسته بود.
آیت‌الله سبحانی در دیدار با عوامل تولید فیلم سینمایی ملک سلیمان درباره این مجموعه گفته بود: «گرچه ازدواج یک مرد با 2 خواهر در دوران رسالت حضرت یعقوب ع حرام نبوده، ولی دلیلی نداشت این مسئله در سریال گنجانده شود، زیرا بیننده در شرایط امروز از آن برداشت غیرصحیح دارد.»
آیت‌الله سبحانی در بخشی دیگر از این دیدار افزوده بود: «مقام بشری انبیا قابل تصویر است، ولی مقام معنوی بالای آنها که وحی باشد قابل تصویر و ریختن در قالب تجربه و فیلم نیست.
باید مسائل معنوی حضرت سلیمان ع در فیلم با تمام ظرافت رعایت شود و مبدأ مسائل وحی به صورت مسائل عادی و ابتدایی درآید.»
اشکال‌ها وارد است یا نه؟
با این حال، کارگردان یوسف پیامبر روز گذشته در گفت‌وگو با مهر، بخش عمده ایرادهای مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما را به فیلمنامه مجموعه بی‌اساس یا نظر شخصی دانست و منبع تحقیقات خود را المیزان و تفاسیر شیعه عنوان کرد.
فرج‌الله سلحشور در این باره گفت: «من نمی‌دانم چرا همه دنبال ایرادهای یوسف هستند و این برای من سؤال است که چرا خبرگزاری‌ها در پی اشکال‌های مجموعه و یافتن افرادی هستند که از آنها سؤال خود را بپرسند.
آیا یوسف پیامبر محسناتی ندارد و مردم از آن استقبال نکرده‌اند؟»سلحشور درباره انتقادهای آیت‌الله سبحانی از جمله سندیت نداشتن خواب حضرت یعقوب نیز افزود: «آیت‌الله سبحانی این مسئله را رد نکردند، بلکه گفتند بهتر بود مسئله زنان یعقوب مطرح نمی‌شد.
من هم دوست داشتم قصه‌ای را می‌ساختم که در کارهای تاریخی دیگر همچون امام حسن ع و امام رضا ع آمده است.»
وی که تهیه‌کنندگی یوسف پیامبر را نیز برعهده دارد، ادامه داد: «کسانی که این مسائل را مطرح کرده‌اند اگر مطالعه کرده بودند نمی‌گفتند این خواب سندیت ندارد.
در قرآن یک‌هزارم ماجراهای یوسف نیامده و تنها منبع ما قرآن نبود. من حاضرم ایرادها را با سند در مطبوعات درج کنم تا مردم خود قضاوت کنند ایرادها تا چه حد باربط یا بی‌ربط بوده است.»
از فرصت‌ها استفاده نشد
سلحشور در پایان اظهار داشت: «ای کاش کسانی که الان احساس تکلیف می‌کنند با یک اثر مذهبی این‌طور خصمانه برخورد کنند، تکلیف و تعهد خود را در این 30 سال در مورد هزاران فیلم ضداسلامی و ضداخلاقی که از سینما و تلویزیون ساخته و پخش شد، می‌دانستند و واکنش نشان می‌دادند.»
اما مدیر کل سابق خدمات رسانه‌ای مرکز پژوهش‌های صدا و سیما که ماجرا را جور دیگری می‌بیند، درباره نظارت بر مجموعه یوسف پیامبر نیز تصریح کرد: «بارها معاون سیما را دیده‌ام که جلسه‌هایی با مراجع و بزرگان همراه با سازندگان اثر داشته، اما گروه باید نهایت تلاش خود را بکند و سلحشور می‌بایست از فرصت‌ها استفاده می‌کرد.
صدا و سیما به لحاظ تحقیقات، زمان و بودجه برای یوسف پیامبر کم نگذاشت و 4 سال برای نگارش صبر کرد.
من شهادت می‌دهم سازمان تلاش‌های زیادی در این باره داشت و خیلی حساس بود. اما گروه سازنده نتوانسته از فرصت‌ها استفاده کند و آقای سلحشور احساس کرده تحقیقاتش کامل است.»
خوابی که سندیت ندارد
رحیم‌زاده یکی از ایرادهای کار را فضای حسادت فرزندان حضرت یعقوب نام برد و گفت: «در قسمت پنجم دیدیم آن حضرت، یوسف را بیشتر نوازش می‌کند تا دو فرزند دیگرش را.
در این قسمت خواب حضرت یعقوب هم نشان داده شد که ایشان در خواب گرگ‌هایی را می‌بیند که در پی کودکی هستند، اما این خواب سندیت ندارد.
ما این نکته را گفته بودیم که ضرورتی ندارد این خواب باشد و بهتر است به خواب حضرت یوسف که در قرآن آمده اکتفا شود. فکر نمی‌‌کنم این مجموعه با این شروعی که داشته بتواند پاسخگوی خیلی از پرسش‌های مخاطبان باشد.
گرچه قضاوت کردن هنوز زود است و نباید به این فضا دامن زد. شاید اگر مجموعه جلوتر برود، ویژگی‌هایی داشته باشد.»
