محمد بیاتی - همشهری‌آنلاین: فایل صوتی گفت و گوی محمدجواد ظریف و سعید لیلاز که قرار بود به عنوان سندی برای آینده بماند و منتشر نشود، روز گذشته به طور غیر منتظره‌ای منتشر شد. مصاحبه لیلاز با وزیر خارجه جمهوری اسلامی در روز ششم اسفند سال ۱۳۹۹ و در قالب برنامه‌ای با عنوان «تاریخ شفاهی دولت تدبیر و امید» ضبط شده است.
این فایل روز یکشنبه، پنجم اردیبهشت ۱۴۰۰، برای نخستین بار توسط یک شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای منتشر شده است.
در این فایل صوتی درباره نقش شهید سرلشکر قاسم سلیمانی در دیپلماسی مطالبی مطرح شده است. ظریف در این فایل درباره کارشکنی روسیه در برجام نیز سخن گفته است.
ظریف در بخش دیگری از این فایل صوتی که به صورت تقطیع‌شده منتشر شده است، گفته در تمام این سال‌ها «ما هزینه میدان کردیم، میدان هزینه ما نکرد».
در بخشی از این فایل ظریف عنوان می‌کند در جلساتی که داشتیم دائماً شهید سلیمانی به من میگفت که فلان موضوع را به فلان شخصیت فلان کشور بگو و مسائل را پیگیری کن و همیشه فرماندهان میدان بودند که مسائل خود را پیگیری می‌کردند و اینگونه نبود که من از آنها بخواهم فلان کار را بکنند که از جمله آن می‌توان به بحث سوریه اشاره کرد که البته این مسئله موضع نظام بود.
آیا تهیه اسناد تاریخ شفاهی، در دولت‌های گذشته سابقه دارد؟
۳ ساعت از این گفت‌وگوی ۷ ساعته سعید لیلاز، تحلیلگر سیاسی - اقتصادی، با ظریف در شبکه‌های اجتماعی در حال انتشار است و واکنش‌های متعددی را به همراه داشته است. از مسئولان دولت و وزارت خارجه تا تحلیلگران سیاسی و مردم عادی. سخنگوی وزارت خارجه نیز گفته اگر مسئولان امنیتی اجازه دهند همه ۷ ساعت گفت‌وگو را منتشر می‌کنیم چراکه معتقدیم حرف‌های ظزیف تقطیع شده است.
پیش از هر چیز سوالی که ذهن خوانندگان را به خود مشغول می‌کند این است که اگر قرار نبوده این مصاحبه منتشر شود اصلا چرا انجام شده است. در پاسخ به این سوال برخی می‌گویند این ایده توسط مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در دولت یازدهم شکل گرفته و قرار است تاریخ شفاهی دولت‌ها را روایت کند. برخی دیگر از جمله عبدالرضا داوری، مشاور سابق محمود احمدی‌نژاد، می‌گوید چنین موضوعی در دولت‌های نهم و دهم وجود نداشت و ایده تازه‌ای است. از سوی دیگر محمدعلی ابطحی، رئیس دفتر محمد خاتمی در دوران ریاست جمهوری وی، در کلاب‌هاوس گفت در زمان دولت خاتمی هم اینگونه مصاحبه‌ها وجود داشته است. با این همه گویا چنین مصاحبه‌هایی که قرار نبوده به زودی منتشر شوند و به عنوان سند باقی بمانند، در دولت‌های قبل به صورت مولتی‌مدیا نبوده و صرفا به صورت مکتوب انجام می‌شده است.
هدف از انتشار این فایل چیست؟
موضوع مهم دیگری که ذهن‌ها را به خود مشغول کرده است این است که این فایل توسط چه کس یا کسانی و به چه علتی منتشر شده است؟
برخی تحلیلگران معتقدند این فایل توسط مخالفان ظریف منتشر شده و هدف آنها تخریب ظریف به عنوان گزینه احتمالی اصلاح‌طلبان برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ است. در بررسی سطحی در آمار انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌ها هم گویا نشان‌دهنده فزونی گرفتن وجهه منفی انتشار فایل برای وزیر امور خارجه است.
گروهی دیگر از تحلیلگران هم می‌گویند هدف از انتشار این گفت‌وگو بالا آوردن نام ظریف در نظرسنجی‌ها و در واقع نوعی تبلیغ برای وی به عنوان کاندیدای احتمالی ریاست جمهوری است.
برخی که عمدتا از طیف‌های اصلاح‌طلب هستند برآن‌اند که درست در روز اعلام کاندیداتوری مصطفی تاجزاده برای ریاست جمهوری، انتشار چنین فایلی به حاشیه بردن این اتفاق (به زعم آنها) مهم است. این بخش از تحلیل‌ها در ادامه دوگانه اصلاح‌طلب و اصولگرا و به دنبال نشان دادن تخریب‌ها و تبلیغ‌ها و توطئه برای تخریب اصلاح‌طلبان است.
آمدن نام سردار شهید حاج قاسم سلیمانی که ظریف بارها به رفاقت و دوستی صمیمی‌اش با وی تاکید کرده است در اثنای این مصاحبه، حساسیت‌ها را دوچندان کرده است و تندروهای هر دو طیف چپ و راست نگاه‌های کاملا متضادی به آمدن نام سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در این مصاحبه داشته‌اند.
عده‌ای معتقدند که هر چند انتشار این فایل برای تخریب ظریف انجام شده است اما نتیجه برعکسی خواهد داد و در نهایت این انتشار به نفع وزیر امور خارجه خواهد شد و مردم طرفدار ظریف به صداقت او بیشتر ایمان می‌آورند.
برخی نیز می‌گویند انتشار این فایل و اظهارات ظریف درباره تلاش روسیه برای عملی نشدن برجام می‌تواند در مذاکرات کنونی احیای برجام در وین تاثیر منفی بگذارد و باعث شکست احیای برجام شود.
گروهی نیز بر واژه «میدان» در میان صحبت‌های ظریف تمرکز کرده‌اند و درصدد تاویل و تفسیر آن برآمده‌اند و سخن سرایی‌ها کرده‌اند.
با این همه انتشار فایل صوتی گفت‌وگوی ظریف با سعید لیلاز همانطور که انتظارش می‌رفت سر و صدای زیادی در شبکه‌های اجتماعی بر‍پا کرد و شب گذشته موضوع داغ اتاق‌های گفت‌وگوی پلتفرم تازه آمده کلاب هاوس بود.
حال باید منتظر بمانیم و ببینیم آیا فایل کامل ۷ ساعته این گفت‌وگو منتشر می‌شود یا خیر؟ و اگر منتشر شد یا نشد چه واکنش‌هایی را برمی‌انگیزد و مهم‌تر از آن باید منتظر ماند تا شاید هویت منتشرکنندگان و هدف آنها روشن شود.
واکنش وزارت خارجه به فایل صوتی حاشیه‌ساز
سخنگوی وزارت خارجه در واکنش به انتشار یک فایل صوتی از سخنان وزیر امور خارجه گفت: دوستی دیرینه و قرابت‌های محمد جواد ظریف با شهید سردار سلیمانی بر کسی پوشیده نیست.
سعید خطیب زاده عصر یکشنبه در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص فایل صوتی منتشر شده در برخی رسانه‌ها با صدای وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص سردار سرافراز شهید قاسم سلیمانی اظهار کرد: فایل صوتی منتشر شده از دکتر ظریف یک فایل تقطیع شده و گزینشی از یک گفت وگوی داخلی هفت ساعته است که به هیچ وجه منعکس کننده میزان احترام، تعاریف مفصل و تقدیرهایی که ایشان در ادامه گفت وگو به تفصیل از تدبیر، خرد، رشادت و نقش منحصر بفرد سردار سلیمانی در توفیقات منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران دارند، نیست.
وی با بیان این‌نکته که دوستی دیرینه و قرابت‌های دکتر ظریف با سردار سلیمانی بر کسی پوشیده نیست، افزود: این گفت‌وگو صرفا برای ثبت در حافظه سازمانی دولت تدبیر و امید ضبط شده بود و قرار به انتشار آن نبوده است و معلوم نیست توسط چه افرادی و با چه اهداف و نیاتی به صورت گزینشی در فضای مجازی منتشر شده است.
سخنگوی وزارت خارجه در پایان با بیان اینکه متاسفانه با توجه به افزایش بی‌اخلاقی‌های سیاسی که این روزها به صورت فزاینده شاهد آن هستیم، یادآور شد: باید منتظر تقطیع و پخش بخش‌های گزینشی دیگری از این گفت‌وگو و یا موارد مشابه هم باشیم.
خطیب‌زاده تاکید کرد: در صورت موافقت نهادهای ذی‌ربط کل گفت‌وگوی هفت ساعته منتشر خواهد شد.
خطیب زاده امروز هم در نشست خبری خود گفت: آنچه که منتشر شده است مصاحبه نبوده است و قرار نبوده که مصاحبه باشد. گفت‌وگوی رسانه‌ای نبود، یک گفت‌وگو در چارچوب‌های معمول و محرمانه که در داخل دولت انجام می‌شود، بوده است.
وی ادامه داد: وزارت خارجه در هیچ کدام از فرایند این گفت‌وگو از جمله انتخاب تیم مصاحبه، نگهداری مصاحبه و... نقشی نداشته است و این که چه کسانی و چرا منتشر کرده‌اند را ما نمی‌دانیم.
خطیب‌زاده گفت: آنچه آقای ظریف در گفت‌وگو مطرح کردند را باید به صورت کلی نگاه کرد. دکتر ظریف، همواره اعلام کرده که نظرات کارشناسی خود را پشت درهای بسته، صریح و شفاف اعلام میکنند ولی آنچه که اجرا می شود سیاست‌های اجماعی نظام است.
واکنش نماینده مشهد در مجلس به فایل صوتی ظریف
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفت: آقای ظریف در مصاحبه‌ای که فایلش منتشر شده مطالبی را مطرح می‌کند که گویا فراموش کرده وزیر خارجه کشوری مثل جمهوری اسلامی ایران است.
حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با فارس با اشاره به فایل منتشر شده از مصاحبه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه گفت: آقای ظریف باید راجع‌به مطالبی که در این مصاحبه مطرح کرده توضیحات لازم را بدهد.
وی افزود: آقای ظریف در این مصاحبه مطالبی را مطرح می‌کند که گویا نمی‌داند وزیر خارجه کشوری مثل جمهوری اسلامی ایران است و مسائلی را به چالش می‌کشد که جزو خطوط قرمز جمهوری اسلامی است که وی در آن سمت وزارت امور خارجه را دارد.
رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس اظهار کرد: آقای ظریف پس از ۴۰ سال در حوزه دیپلماسی در جمهوری اسلامی ایران گویا هنوز متوجه خطوط قرمز نظام و خط مشی نظام در حوزه سیاست خارجی نیست.
پژمانفر خاطرنشان کرد: این قبیل افراد باید بدانند که جمهوری اسلامی ایران خط مشی‌اش مبارزه با استکبار و در رأس آنها آمریکای جهانخوار است و کار به گونه‌ای نیست که ما بخواهیم کشورمان را مثل کشورهای دیگر از جمله کشورهای غربی اداره کنیم.
واکنش حسام آشنا به فایل صوتی منتشرشده از ظریف
حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهور در توئیترش در واکنش به انتشار فایل صوتی ظریف نوشت: ان‌شاالله این سوء نیت و کید احتمالی، به خودشان برگردد.
واکنش متفاوت محمدعلی ابطحی
محمدعلی ابطحی در واکنش به انتشار یک فایل صوتی از ظریف، در حساب کاربری‌اش در توییتر نوشت: «انتشار فایل صحبت خصوصی ظریف کاری مثل دزدیدن اسناد هسته ای توسط اسراییل است.»
واکنش مهاجرانی به انتشار فایل صوتی ظریف
عطاءالله مهاجرانی، وزیر ارشاد دولت اصلاحات نیز به انتشار یک فایل صوتی از ظریف واکنش نشان داد. عطاءالله مهاجرانی در حساب کاربری‌اش در توییتر نوشت: «حالا دولت تدبیر و امید در فکر بقیه نوارهای گفتگو باشد. امیدوارم وزیر اطلاعات و دفاع و کشور و دبیر شورای عالی امنیت ملی اگر گفتگو کرده باشند جای نوارها امن باشد. پیداست موش تا انبار شما حفره زده است. وقتی ترتیب اینگونه مصاحبه ها را می دهید در فکر حفاظت اسناد هم باشید. تدبیر؟!»
واکنش محمد مهاجری / دنبال پرتقال فروش نگردید!
محمد مهاجری در یادداشتی در کانال تلگرامی اش نوشت: «افسران آگاهی هنگام مواجهه با یک جنایت، یک سوال راهبردی را مطرح می کنند:"چه کسی از این حادثه سود می برد؟" پاسخ درست به این سوال، راه را برای رسیدن به هدف به سرعت هموار می کند.
در ماجرای انتشار فایل صوتی آقای ظریف، صرفنظر از درست یا غلط بودن اظهارات او، این پرسش مهم است که چه کسانی و با چه هدفی سخنان ظریف را درز داده اند؟
۱- در داخل کشور جناح ضد برجام و مشخصا دلواپسان و پایداری‌چی ها از این اتفاق سود می برند. چون مرد اول برجام را می زنند و او را حتی از احتمال بسیار ضعیف نامزدی در انتخابات محروم می کنند.
۲- در خارج کشور، مشخصا اسرائیل علاوه بر آنکه به اهداف ضد برجامش می رسد، از شکرآب شدن روابط ایران و روسیه شاد می شود. اسرائیل که بارها جاسوسی و ترور و خرابکاری هسته ای را در داخل کشور با موفقیت انجام داده حالا در فرایند اخیر یک امتیاز بزرگ هم بدست آورده..
۳-جریان اپوزیسیون و براندازان از جمله سازمان منافقین به خاطر جنجال تازه، با دم شان گردو می شکنند.
سه جریان بالا از انتشار فایل سخنان وزیرخارجه منتفع شده اند. لازم نیست دنبال پرتقال فروش بگردیم.»
نظر شما