همشهری - نیما شایان: کوچه و خیابان‌های منتهی به ۶هزار و ۷۰۰مدرسه در سراسر کشور دیروز دوشنبه، ۲۷اردیبهشت‌ماه نخستین حضور دانش‌آموزان را پس از حدود هفت‌ماه تجربه کردند؛ دانش‌آموزانی که طی هفته‌ها و روزهای اخیر صدای انتقاد بخشی از آنها و خانواده‌شان درباره حضوری بودن امتحانات نهایی در شرایط اوج‌گیری شیوع ویروس کرونا بارها شنیده شد و حتی منتخبی از آنها در مقابل ادارات آموزش‌وپرورش شهرهای مختلف جمع شدند تا شاید بتوانند با مسئولان دیدار و مجموعه آموزش‌وپرورش را برای غیرحضوری شدن امتحانات راضی کنند اما همه تلاش‌هایشان بی‌نتیجه ماند و اصرار آموزش‌وپرورش برای حضوری شدن امتحانات پایه‌های نهم و دوازدهم به کرسی نشست. همزمان با نخستین روز برگزاری امتحانات نهایی؛ دبیرستان قدیمی و ماندگار البرز، یکی از هزاران حوزه آزمون امتحانات نهایی پایه‌های نهم و دوازدهم و میزبان دانش‌آموزان چندین مدرسه شهر تهران مانند علامه حلی، جاویدان، مبشر، اندیشمند، خاتم نوین و... بود. از ساعت ۷:۳۰صبح کوچه البرز منتهی به خیابان‌های حافظ و انقلاب در محدوده چهارراه کالج تهران مملو از حضور دانش‌آموزان و ترافیک خودروهای همراه‌شان بود که با وجود همه دور ماندن از فضای مدرسه و نگرانی‌ها بابت ابتلا به کرونا، در حال حرکت به سمت حوزه آزمون بودند.
تازگی بازگشت به مدرسه را می‌شد در همراهی پدر و مادرها با فرزندشان مشاهده کرد؛ همراهیای که در قبل از کرونا، آن هم برای دانش‌آموزان به سن‌وسال پایه دوازدهمی‌ها کمتر رایج بود. اما زمانه فرق کرده و دوران کرونا و اضطراب‌هایش را می‌گذرانیم. دانش‌آموزان در بدو ورود از سوی ۳نفر مورد استقبال قرار می‌گرفتند یک نفر که مجهز به لباس فضایی محافظ کروناست، بچه‌ها را به روی موکتی که بر کف زمین انداخته بودند هدایت می‌کرد و کفش‌هایشان را با مه‌پاش ضدعفونی می‌کرد. موکت هم آغشته به مواد ضدعفونی بود تا کف کفش هم گندزدایی شود. در مرحله بعد، ۲نفر با روپوش سفید که مسئولیت تب‌سنجی دانش‌آموزان را برعهده داشتند، دمای بدن دانش‌آموزان را اندازه‌گیری می‌کردند. هرچند بچه‌ها کم‌کم وارد حوزه آزمون می‌شدند و ازدحام آنچنانی در صف تب‌سنجی نبود اما گاهی هم شاهد ایجاد صف برای تب‌سنجی بودیم تاجایی که برخی والدین با صدای بلند، فرزندان‌شان را به رعایت فاصله در صف هشدار داده و تشویق می‌کردند. علاوه بر آنچه برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جلوی در دبیرستان پیش‌بینی شده بود، دانش‌آموزان با دستگاه راکت مانندی چک می‌شدند تا مبادا با گوشی موبایل وارد حوزه آزمون شوند. بالاخره حساسیت‌ها روی سلامت امتحانات نهایی پایه دوازدهم بیشتر است چون ۲۵درصد اثر نمره کنکور۱۴۰۰ به نمرات این پایه اختصاص پیدا می‌کند و براساس پیش‌بینی‌ها ممکن است این تأثیر نمرات پایه دوازدهم در کنکور۱۴۰۱ به ۴۰درصد هم برسد.
دانش‌آموزانی که پس از ۷ماه دوباره به هم رسیدند
اما پس از گندزدایی، تب‌سنجی و موبایل‌یابی دانش‌آموزان، اجتماع آنها که چندماه است همدیگر را ندیده ولی به بهانه امتحان فرصت تجدید دیدار پیدا کرده بودند، خود ماجرایی بود که مکررا با تذکر مسئولان انتظامات و بهداشت مدرسه روبه‌رو می‌شد؛ آنها از دانش‌آموزان می‌خواستند تا بدون اجتماع، به سمت سالن‌های آزمون بروند اما گاه گاه اشتیاق دانش‌آموزان به دیدار دوستان مانع از این اتفاق می‌شد.
چند دقیقه به ساعت ۸صبح مانده و دانش‌آموزان سر صندلی‌های خود که به فاصله حدود ۲متر از همدیگر چیده شده بودند، در سالن شهید مطهری و سالن ورزش دبیرستان البرز مستقر شده‌اند. نوبت به پخش سؤالات می‌رسد، امسال دیگر مانند گذشته نیست که سؤالات در پاکت مهر و موم شده با ماشین حفاظت‌شده از اداره آموزش‌وپرورش بین مدارس توزیع شود. سیدمصطفی عمرانی‌زاده، معاون آموزشی دبیرستان البرز در سالن اعلام می‌کند که سؤالات امتحان در ۲صفحه در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد؛ آنها در ابتدا فقط صفحه اول را دریافت می‌کنند و صفحه دوم با فاصله از صفحه اول بین دانش‌آموزان توزیع می‌شود.
عمرانی‌زاده، معاون مدرسه درباره اینکه چرا ۲صفحه سؤالات به‌صورت مجزا پخش می‌شود، می‌گوید: «اینها تمهیداتی است که اداره آموزش‌وپرورش برای حفاظت بیشتر از آزمون و جلوگیری از لو رفتن سؤالات پیش‌بینی کرده است. آموزش‌وپرورش مرکز، ۱۰دقیقه قبل از ساعت ۸صبح، صفحه اول سؤال‌ها را روی سامانه قرار می‌دهد و به هر مدرسه‌ای هم یک رمز اختصاصی می‌دهند تا برگه سؤال را دریافت و در خود مدرسه تکثیر شود. اول برگه نخست بین دانش‌آموزان توزیع و امتحان شروع می‌شود. ۱۰دقیقه بعد از شروع امتحان، صفحه دوم هم در همان سامانه قرار می‌گیرد و هر مدرسه با رمز اختصاصی جدیدی که اعلام می‌شود، می‌تواند صفحه دوم را هم دریافت، تکثیر و بین دانش‌آموزان توزیع کند.»
چک‌کردن هویت شرکت‌کنندگان با ماسک
چند نفر از مسئولان حوزه آزمون، آلبوم به‌دست در سالن می‌چرخند و یک‌به‌یک چهره شرکت‌کننده در آزمون را با عکس پرسنلی‌اش در آلبوم تطبیق می‌دهند. این مرحله در شرایط کرونایی که دانش‌آموزان همه ماسک بر صورت دارند، برای خود ماجرایی دارد. مسئولان سعی می‌کنند از روی فرم پیشانی و شکل چشم دانش‌آموزان، آنها را مجبور به درآوردن ماسک نکنند اما در برخی موارد دانش‌آموز مجبور می‌شود برای چند لحظه ماسک خود را بردارد.
کلیت سالن را که زیرنظر بگیرید، صندلی خالی پیدا نمی‌کنید، اکثر دانش‌آموزان با وجود انتقادهایی که به برگزاری حضوری امتحانات پایه دوازدهم وجود داشت، آمده‌اند؛ خوب بخشی از سرنوشت‌شان در کنکور به نمرات این امتحانات نهایی گره خورده است. طبق اعلام آموزش و پرورش قرار بود دانش‌آموزان مشکوک به کرونا، از سایر دانش‌آموزان جدا شوند. محمد محمدی، رئیس دبیرستان البرز درباره اینکه چه تعداد دانش‌آموز مشکوک به کرونا پیش از امتحان در این مدرسه شناسایی شده‌اند، می‌گوید: «افراد با دمای بالای۳۷.۳ را باید مشکوک درنظر بگیریم که خوشبختانه از حدود ۵۵۰دانش‌آموزی که تب‌سنجی شدند، هیچ‌کدام از آنها تب نداشتند. از روز قبل آزمون و صبح آزمون قبل از ورود دانش‌آموزان، عملیات سم‌زدایی کل محوطه و گندزدایی سرویس‌های بهداشتی با مواد ضدعفونی انجام شد و همه آبسردکن‌ها را هم بستیم.» با وجود همه اینها، در طبقه فوقانی سالن ورزش دبیرستان البرز یک اتاق ویژه برای دانش‌آموزان مشکوک به کرونا درنظر گرفته شده که در نخستین روز برگزاری امتحانات پایه دوازدهم، صندلی‌های این اتاق خالی بود؛ باشد که تا پایان امتحانات حتی پای یک دانش‌آموز هم به این اتاق ویژه نرسد.
دانش‌آموزانی که از ترس کرونا، ۳۰دقیقه‌ای برگه را پر کردند
۳۰دقیقه از شروع نخستین امتحان نهایی دانش‌آموزان پایه دوازدهمی گذشته و بچه‌ها کم‌کم در حال بلند شدن از سر جای خود و تحویل برگه و خروج از سالن امتحان هستند. بیشترشان همچنان منتقد برگزاری امتحانات حضوری هستند. بهنام می‌گوید: «مخصوصا تند تند جواب‌ها را نوشتم تا بیشتر از ۳۰دقیقه در سالن نمانم. کروناست آقاجان، کرونا...» سینا هم می‌گوید: «اینکه مسئولان آموزش‌وپرورش فکر می‌کنند با تب‌سنجی و ضدعفونی، می‌توانند جلوی خطر را بگیرند، اشتباه است. چون ممکن است یکی از بچه‌ها مبتلای بدون‌علامت باشد، شناسایی نشود و در سالن سربسته هم حضور پیدا کند. وقتی باید ساعتی را حتی با رعایت فاصله‌گذاری و زدن ماسک کنار هم باشیم، باز هم احتمال ابتلا هست. خوشبختانه در این مدرسه فضای سالن امتحانات بزرگ بود ولی بسیاری از مدارس چنین فضایی ندارند.»
وعده حذف ۳۰درصد محتوای کتاب‌های درسی برای امتحانات نهایی اعمال شد؟
البته دانش‌آموزان در شرایطی همچنان نگران ابتلا به کرونا در زمان امتحان نهایی هستند که بیشترشان معتقدند سؤالات سخت نبود و امتحان را آسان توصیف می‌کنند. یکی از دانش‌آموزان می‌گوید: «حتی اگر امتحان سخت هم بود، عین خیال‌مان نیست چون همه قبولن...» او درباره چرایی تصورش درباره قبولی همه دانش‌آموزان می‌گوید: «وقتی می‌تونیم ۴تا تک ماده کنیم و نمره۷ به بالا هم قبوله، خوب همه قبول میشن دیگه...» جواد نظریان، مدیر آموزش و پرورش منطقه۶ تهران در حاشیه بازدید از حوزه‌های امتحانی درباره تصور برخی دانش‌آموزان که می‌گویند همه قبول می‌شوند، به همشهری می‌گوید:« دانش‌آموزان پایه دوازدهم وقتی در یک درس قبول می‌شوند که ۲شرط داشته باشد. نخستین شرط این است که نمره برگه از ۲۰نمره، بیشتر از ۷شود و نمره کل آن درس بالای ۱۰باشد. نمره نهایی هر درس شامل نمره برگه با ضریب۴ و نمره مستمر کلاس در طول سال است. هر دانش‌آموزی حداکثر این فرصت را دارد که اگر در ۲درس نهایی و ۲درس داخلی یا باقیمانده از پایه دهم و یازدهم، شرایط قبولی را کسب نکند، درس را تک‌ماده کند؛ البته به شرط اینکه همه درس‌های دیگرش پاس شود. در این صورت، سیستم خودبه‌خود این دانش‌آموزان را فارغ‌التحصیل می‌کند.» مسئولان آموزش‌وپرورش در روزهای اخیر قول داده بودند برای کاهش آثار روانی و اجتماعی ایجادشده و دل‌نگرانی‌ها درباره کرونا از ۳۰درصد محتوای کتاب‌های درسی برای امتحانات نهایی سؤال طراحی نمی‌شود. علیرضا دانش‌آموز مدرسه علامه حلی درباره اجرا شدن این وعده می‌گوید: «تمام سؤالات از کتاب و سطح سؤالات هم متوسط بود؛ یعنی نه سخت بود و نه آسان. در مجموع ۱۰درس دینی داشتیم که تقریبا از همه دروس آمده بود و هیچ درسی حذف نشده بود.»
ورودی حوزه امتحان نهایی؛ یادآور روز کنکور
تعدادی از والدین که فرزندان خود را تا ورودی مدرسه همراهی کرده‌اند، پشت میله‌های در ورودی دبیرستان منتظر ایستاده‌اند؛ فضایی مانند سنت روزهای کنکور که پشت در حوزه آزمون مملو از جمعیت پدرها و مادرهاست تا فرزندان‌شان را تحویل بگیرند. دانش‌آموزان به‌تدریج در حال خروج از مدرسه هستند. با والدین‌شان گپ‌وگفتی می‌کنیم. دلیل اصلی اینکه آنها حتی برای یک امتحان معمولی، فرزندشان را مانند روز کنکور همراهی کرده‌اند، بیشتر روی اضطراب ناشی از کرونا متمرکز است. پدر یکی از دانش‌آموزان که حوزه امتحان نهایی او در دبیرستان البرز است، می‌گوید همراه فرزندش در تجمع اعتراضی چند روز قبل مقابل وزارت آموزش‌وپرورش برای غیرحضوری شدن امتحانات پایه دوازدهم هم شرکت کرده بوده اما اعتراضات‌شان راه به جایی نبرده و مجبور شده که پسرش را برای شرکت در امتحان بیاورد. او می‌گوید: «بیشتر از پسرم اضطراب دارم که خدای نکرده در اثر همین رفت‌وآمدها و شرکت در جلسه امتحان که صدها دانش‌آموزان یک تا ۱.۵ساعت در یک فضای سربسته اجتماع می‌کنند، به کرونا مبتلا شود.» مادر یک دانش‌آموز اما نظر دیگری دارد و درباره اینکه آیا نگران برگزاری امتحانات حضوری است، می‌گوید: «نگران که هستم ولی باید بپذیریم که زندگی جریان دارد. چه کار می‌شود کرد؟ وقتی دورهمی‌ها و سفرها و خریدها به راه هستند، نمی‌توان گفت که فقط امتحانات می‌تواند باعث شیوع کرونا شود. ضمن اینکه با حضوری شدن امتحانات، نمره‌های آنها در کنکور تأثیر خواهد داشت و به هرحال رقابت برای ورود دانشگاه عادلانه‌تر می‌شود.» البته در این بین تجمع دانش‌آموزانی که از حوزه آزمون خارج می‌شوند و در مقابل دبیرستان باهم گفت‌وگو می‌کنند به قدری ترس‌آور است که نمی‌دانی چگونه چشم بر پرسه زدن احتمالی کرونا بین آنها ببندی.
امتحان در کلاس درس
دبیرستان دخترانه فرزانگان هم حوزه آزمون دانش‌آموزان دیگر مدارس دخترانه سطح منطقه۶ است. مدرسه فرزانگان، سالن برگزاری جلسه آزمون ندارد و امتحان در کلاس‌ها برگزار می‌شود. طاهره کردی، رئیس این دبیرستان می‌گوید: «در هر کلاس که در دوران قبل از کرونا ۱۵دانش‌آموز امتحان می‌دادند، الآن ۶تا ۸دانش‌آموز حضور پیدا می‌کنند و کولرها را روشن و پنجره‌ها را باز گذاشته‌ایم تا تهویه به خوبی انجام شود.» همان پروتکل‌هایی که درباره ضدعفونی، تب‌سنج، موبایل‌یابی و... در دبیرستان البرز انجام می‌شد، در فرزانگان هم اجرا می‌شود. در این مدرسه هم یک کلاس ویژه به دانش‌آموزان مشکوک به کرونا اختصاص پیدا کرده است. البته این کلاس ویژه در فرزانگان هم مانند البرز خالی از دانش‌آموز است و در این مدرسه هم هیچ‌یک از دانش‌آموزان تب‌سنجی شده، مشکوک به کرونا نبوده‌اند. علاوه بر آن، یک کلاس ویژه دانش‌آموزان دارای بیماری خاص و زمینه‌ای هم پیش‌بینی شده است تا آنها که می‌توانند آسیب‌پذیرتر در مقابل بیماری باشند، از بقیه دانش‌آموزان جدا شوند. دختر دانش‌آموز دیگری هم که اضطراب دارد، با اشاره به نخستین امتحان که دینی بود، می‌گوید:«امتحان امروز رو می‌شد زود بنویسیم و بیرون بیاییم اما برای امتحاناتی که جنبه محاسباتی دارند مثل ریاضی، فیزیک و... حتی در وضعی که استرس هم نداریم، وقت کم می‌آریم. خدا رحم کنه سر اون امتحانات که قراره تا آخر بشینیم.»
حال‌های خراب شب کنکور که به شب هر امتحان نهایی منتقل شده است
فضای جلوی دبیرستان فرزانگان هم مانند البرز است؛ والدین منتظرند؛ پدر و مادر یکی از دانش‌آموزان همراهش، آمده‌اند. پدر و مادر باهم حرف می‌زنند و می‌گویند دخترشان تا ۴صبح نخوابیده است. پدر ادامه می‌دهد: «دخترم به‌خاطر کرونا هیچ خروج غیرضروری از منزل ندارد و دیشب را از استرس حضورش در سر جلسه امتحان در شرایط کرونایی، نخوابیدیم.»
روایت مادر یکی از دیگر از دانش‌آموزان تلخ‌تر است: «دخترم سابقه بیماری گوارشی دارد. شب گذشته نخستین بار پس از چند سال بود که حالتی به دخترم دست داد که مجبور شدیم او را به بیمارستان منتقل کنیم تا دارو بگیرد.»
دختر دانش‌آموزی که از حوزه آزمون دخترانه فرزانگان خارج می‌شود و ۳ماسک بر صورت دارد، می‌گوید: «متأسفانه دانش‌آموزی که نزدیک من نشسته بود، مرتب ماسک خود را درمی‌آورد که البته مراقب هم چندبار به او تذکر داد. به هرحال هر چقدر هم فاصله و مسائل ضدعفونی هم رعایت بشه اما باز هم به‌خاطر سهل‌انگاری‌های اینطوری، خطر ما را تهدید می‌کنه.»
نظر شما