همشهریآنلاین - هدا عربشاهی: اولین حضور زنان در مقام رئیس دولت انتخابی و غیرسلطنتی، به آغاز نیمه دوم قرن بیستم بازمیگردد. بهطوریکه از سال۱۹۵۰ تاکنون ۸۱ کشور دارای نخستوزیر یا رئیسجمهوری زن بودهاند و در حال حاضر ۲۹ کشور رئیس دولت زن دارند و بهنظر میرسد که جهان از این نظر درحال برداشتن گامهای رو به جلویی است. سیاستهای موفق تسای اینگ-ون، رئیسجمهور تایوان و جاسیندا آردرن، نخستوزیر نیوزلند در مهار و کنترل سریع عالمگیری کووید-۱۹ باعث شد این دو رئیس دولت زن در سال ۲۰۲۰ بار دیگر در انتخابات پیروز میدان شوند.
- مشهورترین رهبران زن در جهان
سیریماو راتواته دیاس بندارانایکه
کشور: سریلانکا (سیلان)
سمت: نخستوزیر (اولین نخستوزیر زن در جهان)
دوره خدمت: سه دوره
۱۹۶۰ تا ۱۹۶۵/ ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۷/ ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۰
در دورهای از تاریخ که تصور رهبری زنان بر کشورها تقریباً غیرقابل باور بود بندارانایکه به درک جهانی از تواناییهای زنان کمک کرد. علاوهبر مشارکتهای شخصی او در سریلانکا، فرزندانش هم در توسعه کشور مشارکت داشتند. بهطوریکه سومین دوره نخستوزیری او با ریاستجمهوری دخترش همراه شد. در طول سهدوره نخستوزیری، بندارنایکه کشور را از گذشته استعمارزدهاش دور کرد و آن را بهعنوان جمهوری به استقلال سیاسی رساند و توانست بخشهای اصلی اقتصادی را ملی کند و همچنین باهدف بهرهوری مردم محلی از زمینهای کشاورزی، طرح اصلاحات ارضی را پیاده کرد.
ایندیرا پریادارشینی گاندی
کشور: هندوستان
سمت: نخستوزیر
دوره خدمت: دو دوره
۱۹۶۶ تا ۱۹۷۷/ ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۴ (مرگ بر اثر ترور)
ایندیرا دختر جواهر لعلنهرو که بهدلیل علاقه به ماهاتما گاندی، پس از ازدواج با فیروز گاندی از پارسیان زرتشتی هند نام خانوادگی گاندی را برای خودش برگزید بهدلیل تلاشهایی که در مقام نخستوزیر در راه تمرکز بیسابقه دولت مرکزی و صلح سیاسی برداشت شهرت دارد. او در حمایت از جنبش استقلالطلبی پاکستان شرقی به جنگ پاکستان رفت که به پیروزی هند و تشکیل کشور بنگلادش و همچنین تبدیلشدن هند به تنها قدرت جنوب آسیا منجر شد. ایندیرا گاندی در ۳۱ اکتبر ۱۹۸۴ بهدست ملیگرایان سیک ترور شد. سال ۱۹۹۹، درنظرسنجی شبکه بیبیسی، گاندی «زن هزاره» نامیده شد و در سال ۲۰۲۰ ازسوی مجله تایم در فهرست ۱۰۰ زن قدرتمند جهان در قرن بیستم جای گرفت.
ایزابل مارتینز دو پرون
کشور: آرژانتین
سمت: رئیسجمهور (اولین رئیسجمهور زن در جهان)
دوره خدمت: کمتر از یکدوره
۱۹۷۴ تا ۱۹۷۶
ایزابل پرون که در دوره ریاستجمهوری شوهرش، خوآن پرون، همزمان هم معاون اول و هم بانوی اول آرژانتین بود پس از مرگ همسر تا زمان برگزاری دور جدید انتخابات بهعنوان رئیسجمهور این کشور انتخاب شد، اما پساز نزدیک به دو سال از ریاستجمهوریاش و پیش از برگزاری انتخابات طی کودتای نظامی از کار برکنار شد.
مارگارت تاچر
کشور: انگلستان
سمت: نخستوزیر (اولین نخستوزیر زن و طولانیترین رئیس دولت در انگلیس)
دوره خدمت: یک دوره بیش از ۱۱ سال
۱۹۷۹ تا ۱۹۹۰
تاچر یکی از معروفترین زنان رئیس دولت در قرن بیستم جهان است که بهخصوص بهدلیل سیاستهای حامی آمریکا در قبال ایران، در کشورمان بهعنوان یکی از شناختهشدهترین رؤسای دولتهای اروپایی بهشمار میرود. هرچند دولت تاچر با شروع جنگ تحمیلی اعلام بیطرفی کرد اما طبق اسناد محرمانهای که بعدها منتشر شد، این دولت بین سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰ قراردادهای تسلیحاتی بزرگی با دولت صدام به امضا رسانده بود. بهدلیل شیوه رهبری سازشناپذیری که تاچر در پی گرفته بود و همچنین بهدلیل قدرتگرفتن اتحادیههای کارگری در دوره نخستوزیری او، یک روزنامهنگار اهل اتحادجماهیرشوروی به او لقب «بانوی آهنین» داد. حزب محافظهکار انگلیس به رهبری تاچر از اواخر دهه ۷۰ میلادی، ایدئولوژی خاصی را درپیش گرفت که به «تاچریسم» شهرت یافت. تاچریسم نمایانگر رد سیستماتیک، قاطع و معکوس نظریه «اجماع پساجنگ» بود.
بینظیر بوتو
کشور: پاکستان
سمت: نخستوزیر (اولین زن مسلمان در تاریخ که در یک کشور اسلامی به ریاست دولت رسید)
دوره خدمت: دو دوره
۱۹۸۸ تا ۱۹۹۰/ ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۶ (قتل در اثر ترور؛ ۲۰۰۷)
بوتو در دوره دوم نخستوزیریاش تلاشهایی را برای خصوصیسازی اقتصادی و پیشبرد حقوق زنان انجام داد. او بهعنوان شخصیتی جنجالی شناخته میشد و اغلب بهدلیل بیتجربگی سیاسی مورد انتقاد قرار میگرفت. در سال ۱۹۹۶ به اتهام فساد مالی از کار برکنار شد و به تبعید خودخواسته به دبی رفت. بوتو در سالهای اولیه نخستوزیری علاوه بر محبوبیت داخلی مورد حمایتهای دولتهای غربی هم بهعنوان قهرمان دمکراسی قرار داشت. پساز ترور، بهدلیل موفقیتهای سیاسی که در جامعهای مردسالار بهدست آورده بود بهعنوان نمادی برای حقوق زنان معرفی شد.
آنگلا مرکل
کشور: آلمان
سمت: صدراعظم (قدرتمندترین زن جهان)
دوره خدمت: یک دوره بیش از ۱۵ سال
۲۰۰۵ تاکنون
در سیاست خارجی، مرکل همواره بر همکاری بینالمللی، هم در چارچوب اتحادیه اروپا و ناتو و هم در تقویت روابط اقتصادی فرامنطقهای تأکید کرده است. سال ۲۰۰۷، مرکل بهعنوان رئیس شورای اروپا نقش اصلی را در مذاکرات معاهده لیسبون و بیانیه برلین ایفا کرد. همچنین در سال ۲۰۰۸ نقش مهمی در مدیریت بحران مالی جهانی و بحران بدهی اروپا بهعهده داشت. او یکی از حامیان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بهشمار میرود.
جاسیندا آردرن
کشور: نیوزلند
سمت: نخستوزیر
دوره خدمت: تاکنون یک دوره
از ۲۰۱۷ تاکنون
آردرن، نخستوزیر چهلساله و جوان نیوزلند از سال ۲۰۱۹ با هدف کاهش فقر کودکان، برنامه ناهار رایگان در مدارس و همچنین افزایش مزایای اصلی رفاهی، گسترش معاینات رایگان پزشکی و تهیه محصولات بهداشتی قاعدگی رایگان در مدارس را آغاز کرد. همان سال، او تیراندازی به دو مسجد در شهر کرایستچرچ را محکوم کرد و آن را واقعه تروریسی نامید. بهدلیل سیاستهای سختگیرانهای که دولت آردرن از ابتدای عالمگیری کووید-۱۹ پیش گرفت این کشور توانست بهخوبی این بیماری را مهار کند. بهطوریکه درحال حاضر متوسط تعداد مبتلایان به این بیماری در نیوزلند حدود یک مورد در هفته و تعداد مرگ صفر است.
سانا مارین
کشور: فنلاند
سمت: نخستوزیر (جوانترین رئیس دولت زن در جهان و جوانترین نخستوزیر فنلاند تاکنون)
دوره خدمت: بیش از یک سال تاکنون
از ۲۰۱۹ تاکنون
مارین سی و پنج ساله در ۹ دسامبر سال ۲۰۲۰ ازسوی مجله فوربس در رتبه ۸۵ در فهرست ۱۰۰ زن قدرتمند جهان انتخاب شد و همان سال بهعنوان جوانترین رهبر جهان در مجمع جهانی اقتصاد شرکت کرد.
نظر شما