خبر این بود: مردی که مسئول مرگ همسر و پسر نورا است، سرانجام پس از 13 سال دستگیر شده است. نورا بگوویچ در این باره می‌گوید: «امیدم را برای دستگیری رادوان کارادزیچ یا رانکو ملادیچ به کلی از دست داده بودم. اما حالا که کارادزیچ دستگیر شده است، احساس آسودگی بسیاری دارم. گرچه دستگیری او موجب نشده است تا از آلام و دردهایم کاسته شود.»
خانم بگوویچ با موهای یک دست نقره‌ای رنگ خود، یکی از رهبران پیشروی زنان سربرنیتسا است؛گروهی از بازماندگان فاجعه نسل‌کشی سال 1995 که تلاش می‌کنند یاد این فاجعه را زنده نگه دارند، فاجعه‌ای که یادآوری آن، بی‌درنگ نام رادوان کارادزیچ را به ذهن متبادر می‌کند. نورا بگوویچ پشت به دیواری ایستاده که با عکس قربانیان سربرنیتسا پوشانده شده است.حدود 300 قطعه عکس روی دیوار نصب شده است. در عین حال وی و سایر زنان بازمانده فاجعه، عکس‌های 3 هزار نفر از قربانیان را در پرونده‌های آنان نگه داشته‌اند. اما چنین تصاویری با این تعداد، باز هم نمی‌تواند عمق فاجعه هولناکی را که تابستان چند سال پیش رخ داد، نشان دهد.
بر آورد می‌شود که در فاجعه نسل‌کشی جولای سال 1995 در سربرنیتسا، 8 هزار نفر که بیشتر آنها را مردان و پسران تشکیل می‌دادند، به قتل رسیدند. واژه نسل کشی چندان گویای آنچه در این شهر واقع در بوسنی و هرزگوین رخ داد، نیست. صرب‌ها در واقع مرتکب قتل عامی بسیار وحشتناک و گسترده شدند.مسلمانان که بسیاری از آنها از سایر نقاط بوسنی به سربرنیتسا پناه آورده بودند، در روستاها و جاده‌های کوهستانی اطراف شهر مورد حمله قرار گرفتند و به‌صورت گروهی اعدام شدند. دادگاه جرائم جنگی سازمان ملل در بیانیه‌ای در زمان وقوع فاجعه، درباره آنچه در سربرنیتسا گذشت، چنین نوشت: «صحنه‌هایی از جهنم که در تاریکترین صفحات تاریخ بشریت نوشته شد.»
یک پیرمرد را با میخ به درختی بستند و او را وادار کردند تا امعا و احشای شکم نوه‌اش را بخورد.این فاجعه همچنین یکی از شرم‌آورترین فصول تاریخ سازمان ملل محسوب می‌شود، چرا که فجایع در حضور صلح‌بانان این سازمان در منطقه رخ داد.بازماندگان سربرنیتسا با این واقعیت زندگی می‌کنند که سایر مسببان فاجعه نسل‌کشی ممکن است هیچ گاه دستگیر نشوند. نورا بگوویچ می‌گوید: «ما می‌دانیم که 810 نفر از کسانی که در فاجعه نسل‌کشی دخالت داشته‌اند، اینک به راحتی در خیابان‌های جمهوری صربسکا (منطقه صرب‌نشین بوسنی) قدم می‌زنند. برخی از آنها در نیروی پلیس مشغول به کارند (33 نفر). بقیه آنها نیز جزو مقامات شهری هستند. برخی از آنها مدارک مربوط به‌خود را از بین برده‌اند. آنها هنوز آزادند.»
به گفته نورا بگوویچ، از میان بازماندگان قتل عام سربرنیتسا که رادوان کارادزیچ متهم به طراحی و اجرای آن است، حدود 3 هزار و 500 نفر طی سال‌های گذشته به منطقه بازگشته‌اند؛ منطقه‌ای که بستگانشان در گور‌های دسته‌جمعی در آن خفته‌اند. سربرنیتسا پیش از شروع جنگ داخلی، حدود 37 هزار نفر سکنه داشت. این در حالی است که اینک در این منطقه، مسلمانان اکثریت خود را از دست داده‌اند. نورا می‌گوید: «بیشتر بازماندگان فاجعه هرگز باز نخواهند گشت. خانه‌های آنان طعمه حریق و نابودی شده است و یا سرپرست‌های خانواده‌هایشان کشته شده‌اند.»
به گفته نوهانوویچ، بیشتر بازماندگان قتل عام سربرنیتسا اینک در ایالات متحده و کشورهای اروپایی زندگی می‌کنند. وی می‌گوید: «می‌توان گفت که برنامه کارادزیچ یعنی پاکسازی منطقه از غیرصرب‌ها، در عمل تحقق یافته است. در واقع پاکسازی منطقه از غیرصرب‌ها پیش از آنکه کارادزیچ پنهان شود، تحقق یافته بود و جانشینان او به خوبی توانسته‌اند منطقه را به لحاظ قومی، یک دست و همگن نگه دارند. آمار دقیقی در این باره وجود ندارد، اما براساس برآوردها، جمعیت غیرصرب‌ها در سربرنیتسا و حومه آن بیشتر از 5 درصد نیست، حال آنکه جمعیت آنها تا پیش از نسل‌کشی بالغ بر 50 درصد بود.»
گاردین 23 جولای 2008
