به‌نظر می‌رسد که پاکستان در شرف یک شکاف سیاسی قرار دارد. فرماندهان طالبان قدرت را در اغلب مناطق شمال شرق این کشور به دست گرفته‌اند. از زمان آغاز دوباره جنگ توسط طالبان، تعداد بسیاری از سربازان ناتو و افغان به دست این گروه کشته شده‌اند. آمریکا – که تا به امروز هم پیمان مطمئن پاکستان در منطقه محسوب می‌شد – به‌طور کاملا محسوسی شریک خود را فراموش کرده و اعتقاد دارد وقت آن رسیده که دستگاه امنیتی پاکستان، به نیروهای درگیر در افغانستان کمک کند.
در همین ارتباط کشور هند نیز موضع مشابهی اتخاذ کرده است. در شرایط کنونی، تنش‌ها بین رقبای هسته‌ای جنوب غرب آسیا، رو به افزایش است. به‌دنبال حملات انتحاری ماه گذشته به سفارت هند در کابل، دهلی‌نو هشدار داد که کشورش این حمله را بدون پاسخ نخواهد گذاشت. اقتصاد پاکستان در شرایط بسیار ناپایداری قرار دارد. تورم در طول یک سال تا 25 درصد افزایش پیدا کرده است. بازار سهام کراچی در مقایسه با ماه آوریل با کاهش 35 درصدی ارزش سهام مواجه شده است. در شرایط نابسامان فعلی، استفاده از ذخایر ارزی به سختی می‌تواند جوابگوی نیازهای وارداتی کشور - تنها برای مدت 3 ماه - باشد.
دولت ائتلافی که توسط حزب مردم پاکستان رهبری می‌شود، از زمان تشکیل خود در ماه فوریه، در اجرای وظایف خود ناکارآمد بوده است. دولت هیچ گونه برنامه‌ای برای اوضاع منطقه شمال غرب کشور نداشته و به‌نظر می‌رسد که برای بهبود اقتصاد نیز طرح مناسبی ندارد. در ماه می وزیر اقتصاد به همراه نیمی از همکارانش به حمایت هم پیمان حزب مردم پاکستان یعنی حزب نواز شریف، از سمتشان کناره‌گیری کردند. این اقدام در واکنش به اقدام پرویز مشرف در برکناری 60 قاضی در نوامبر گذشته، صورت پذیرفت.
مشرف از بیم اعتراض قضات به انتخاب مجدد خود در انتخابات، اقدام به برکناری آنها کرد. نواز شریف معتقد است درصورتی که قضات به فعالیت خود ادامه می‌دادند، پرویز مشرف را وادار به کناره‌گیری از قدرت می‌کردند. علاوه بر این، شریف طی تقاضایی، خواستار استیضاح رئیس‌جمهور توسط مجلس شده‌است. پس از مذاکرات ششم و هفتم آگوست، نواز شریف و آصف زرداری -رهبر حزب مردم پاکستان- به توافق موقت درخصوص استیضاح رئیس‌جمهور و بازگشت قضات دست یافتند.
به‌نظر می‌رسد که انتشار اخباری مبنی بر کناره گیری پرویز مشرف ازقدرت – که به‌دنبال حضور و یا عدم‌حضور او در افتتاحیه بازیهای المپیک پکن، تقویت شده – ابهام برانگیز باشد. اما اوضاع کشور پاکستان بحرانی است.
درصورت افزایش کسری بودجه به بیش از 7 درصد، این کشور نیازمند جذب کمک‌های مالی خواهد بود. کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در 29 جولای، تخصیص کمک غیرنظامی معادل 5/1 میلیارد دلار در سال را از تصویب گذراند. پیش‌بینی می‌شود که عربستان سعودی پرداخت 9/5 میلیارد دلار حواله نفت را به تعویق بیندازد. اما این کمک‌ها کافی نیست.
پس از 18 ماه آشفتگی سیاسی و تشدید تروریسم، به‌نظر می‌رسد که پاکستان نیازمند برقراری ثبات جهت جلب اعتماد سرمایه‌گذاران خارجی است. اوضاع در مناطق مرزی پاکستان هم بحرانی است. ارتش که کم و بیش در مرزها به‌صورت آزاد عمل می‌کند، برای برقراری ارتباط با بیت‌الله مسعود که یکی از قدرتمندترین فرماندهان طالبان محسوب می‌شود، تمایلی ندارد.
با توجه به اینکه شبه نظامیان مجهز و بمب‌گذاران انتحاری در خدمت بیت‌الله مسعود هستند، او یک دشمن خطرناک محسوب می‌شود. مسعود همچنین حدود 100 سرباز و غیرنظامی را گروگان گرفته است.
اکونومیست – 7 آگوست 2008
