محمد بلبلی-همشهری آنلاین:
خراسان جنوبی همواره به عنوان قطب معدنی کشور مطرح بوده، اما با معضل بیکاری دست‌به‌گریبان است. نبود صنایع تبدیلی و خام‌فروشی از معضلات بزرگ معادن این استان محسوب می‌شود. مشکلات این استان در دولت‌های مختلف مطرح شده و همچنان حل نشده باقی مانده است.از سوی دیگر خراسان جنوبی با داشتن خاک کویری، محصولات بی‌نظیر کشاورزی دارد که در سراسر جهان به فروش می‌رسند، اما نامی از خراسان جنوبی بر روی آنان درج نشده است. خام‌فروشی و عدم برندسازی، بزرگترین معضل کشاورزی این منطقه است.
خراسان جنوبی با داشتن ۹۸ درصد سطح زیر کشت عناب، رتبه نخست تولید این محصول در جهان را دارد؛ چنانکه می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح برای این محصول در زمینه توسعه اقتصادی استان گام برداشت. همچنین این استان تنها تولیدکننده زرشک بی‌دانه در جهان است. ۹۸ درصد زرشک کشور در این استان تولید می‌شود. زعفران نیز یکی از محصولات کشاورزی ارزشمند صادراتی ایران است که بخش اعظمی از آن در زمین‌های خشک و نیمه‌خشک خراسان جنوبی کشت می‌شود.
دغدغه‌های کشاورزان استان
«عنایت احتشامی» یکی از کشاورزان استان درباره مشکلات استان و انتظار حل آنها در دولت بعدی به همشهری می‌گوید: یکی از مشکلات بزرگی که در سال‌های اخیر گرفتار آن شدیم خشکسالی است، اگر با این وضعیت پیش برویم در بخش کشاورزی با آینده نامعلومی روبرو خواهیم شد. دولت باید این مساله را به شکل جدی مدیریت کند.
این کشاورز ادامه می‌دهد: زرشک استان مرغوب‌ترین نوع این محصول در جهان است و می‌تواند تاثیر بسزایی در وضعیت اقتصادی کشاورزان داشته باشد، اما وجود دلال‌ها و همچنین خام‌فروشی، موانع و معضلات اصلی در این زمینه هستند.
«حجتی» دیگر کشاورز خراسان جنوبی اظهار می‌کند: توجه به تجارت کشاورزی به دلیل ارزآوری بالای این بخش، حائز اهمیت است. اما لازمه شکل‌گیری این بخش، اتخاذ سیاست‌های مناسب است. مسئولان دولت سیزدهم باید با در نظر گرفتن اصول علمی و بهره بردن از بحث‌های کارشناسی در زمینه برندسازی محصولات کشاورزی استان و سپس صادرات آن گام بردارند.
وی می‌افزاید: محصول عناب که یکی از بهترین انواع آن در خراسان جنوبی است در چین به عنوان یک محصول استراتژیک و گیاه دارویی به سراسر جهان صادر می‌شود. این محصول نیز نیاز به معرفی بیشتر دارد و باید از سوی دولت حمایت شود.
معضلات استان از نگاه مردم
یکی از معلمان خراسان جنوبی نیز درباره مشکلات استان به همشهری می‌گوید: در شهر بیرجند تنها خیابان‌ها و محله‌های اصلی و با جمعیت بیشتر ساماندهی می‌شود، اما در محله‌های حاشیه‌ای دچار معضلات بسیاری هستیم. همچنین جاده‌های استان وضعیت مناسبی ندارند به طور مثال می‌توان به جاده سربیشه به نهبندان اشاره کرد.
این معلم اظهار می‌کند: با این‌که بیشتر از یک سال از شیوع ویروس کرونا می‌گذرد و تدریس دانش‌آموزان به صورت آنلاین انجام می‌شود، اما همچنان مشکلات بسیاری در زمینه اینترنت در استان وجود دارد.
«سیدمجید طباطبایی» شهروند ساکن بیرجند نیز با بیان این که خشکسالی و کم‌آبی معضل بزرگ استان به شمار می‌رود و کشاورزی و بافت گیاهی کل منطقه را تحت تاثیر قرار داده است به همشهری می‌گوید: با این وضعیت صنایع پرآب‌بری مثل فولاد در شهرهای خوسف و قائن فعالیت می‌کنند که به مشکل کم‌آبی دامن می‌زنند. شاید این صنایع ارزش افزوده بیشتری از کشاورزی داشته باشد، اما کشاورزان استان را با مشکلات فراوانی مواجه می‌کنند.
وی یکی درگیر از معضلات خراسان جنوبی را استفاده نکردن از ظرفیت‌ها و نیروی انسانی استان عنوان و اظهار می‌کند: با وجود معادن بسیاری که در استان فعال هستند، اما بیکاری بیداد می‌کند. دولت باید برای استفاده از نیروهای بومی در صنایع و معادن یک قانون مدون طرح و اجرا کند.
طباطبایی ادامه می‌دهد: بازارچه‌های مرزی با توجه به همسایگی با کشور افغانستان می‌توانند یک منبع بزرگ صادراتی و اقتصادی باشند، اما نبود زیرساخت‌های لازم این بازارچه‌ها را بسیار کم رونق کرده است.
«حسین مقصودیان» یکی دیگر از اهالی خراسان جنوبی به همشهری می‌گوید: هرچه به سمت شرق کشور پیش می‌رویم با استان‌های محروم‌تری روبرو می‌شویم، از جمله سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی که امید است دولت سیزدهم نگاه دقیق‌تری به مسائل و معضلات این استان‌ها داشته باشد.
وی می‌افزاید: بودجه مناسبی به خراسان جنوبی تعلق نمی‌گیرد درحالی که امکانات ملی و حقوق شهروندی بین یک شهروند نهبندانی و یک شهروند ساکن پایتخت باید یکسان باشد، اما اینگونه نیست.
مقصودیان درباره قیمت سرسام‌آور مسکن نیز می‌گوید: قیمت آپارتمان در شهر بیرجند تا متری ۳۰ میلیون تومان هم می‌رسد که هم‌قیمت مناطق ۷ یا ۸ در شهر تهران است. اگر بازار مسکن با دخالت مستقیم دولت کنترل نشود دیگر هیچ امیدی به صاحبخانه شدن جوانان نیست.
بررسی مشکلات استان از نگاه کارشناس
بعد از طرح دغدغه‌ها و معضلات از سوی شهروندان، مشکلات و مطالبات استان از دولت سیزدهم را در گفت‌وگو با «همایون نخعی‌نژاد» شهردار اسبق بیرجند و معاون عمرانی استاندار خراسان جنوبی در دوره قبل جویا شدیم.
نبود اشتغال و مهاجرت
این مدیر اسبق خراسان جنوبی با اشاره به این‌که بزرگترین معضل استان مهاجرت است به همشهری می‌گوید: خراسان جنوبی با مهاجرت گسترده مردم مواجه است. خشکسالی و عدم سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و معدن از مهم‌ترین دلایل مهاجرت بوده و این روند باعث کاهش جمعیت مخصوصا در مرکز استان شده است. این یک خطر ملی برای کشور محسوب می‌شود و ضروری است که دولت‌ها به این مساله توجه ویژه‌ای داشته باشند.
نخعی‌نژاد اضافه می‌کند: برای جلوگیری از مهاجرت باید ابتدا زیرساخت‌های استان تقویت و توسط دولت سرمایه‌گذاری انجام شود. با توجه به این‌که شهرهای سربیشه و نهبندان غنی‌ترین معادن کشور را دارند، دولت باید زیرساخت‌های این معادن را با ایجاد کارخانه‌های فرآوری و تقویت بخش حمل‌ونقل گسترش دهد تا ایجاد اشتغال شود. سربیشه و نهبندان دو شهر مرزی هستند که اگر از جمعیت خالی شوند کشور را با خطر ملی روبرو می‌کند.
توسعه راه‌آهن شرق
این مدیر اسبق خراسان جنوبی با اشاره به پیشروی کُند راه‌آهن شرق اظهار می‌کند: همه دولت‌ها بر راه‌اندازی این راه‌آهن تأکید داشتند، اما عملا کار خاصی انجام نشد. راه‌اندازی به موقع راه‌آهن شرق می‌تواند از مهاجرت مردم استان جلوگیری کند.
وی می‌افزاید: گسترش راه‌آهن و راه‌های استان می‌تواند ترانزیت کشور را به افغانستان تسریع کند و باعث ایجاد اشتغال شود. در بخش راه‌های خراسان جنوبی نیز احتیاج به توسعه و دوبانده‌سازی وجود دارد.
ظرفیت‌های کشاورزی
نخعی‌نژاد درباره وضعیت کشاورزی استان نیز می‌گوید: محصولات زعفران، زرشک و عناب نیاز به سرمایه‌گذاری دولت دارد تا به این وسیله جمعیت روستایی استان تثبیت شود. تعدادی از روستاهای خراسان جنوبی با وجود امکانات کافی از جمله، برق، آب، مدرسه و درمانگاه از سکنه خالی شده‌اند. با ایجاد کارخانه‌های فرآوری محصولات، تامین آب، جلوگیری از خام‌فروشی و همچنین توسعه صادرات، دولت می‌تواند زمینه‌ساز توسعه کشاورزی باشد.
این کارشناس مسائل استان با اشاره به این‌که خراسان جنوبی به مرکز کارآموزی مدیران کشوری تبدیل شده است، می‌افزاید: اگر دولت قصد محرومیت‌زدایی در استان را دارد باید مدیران باتجربه و کارآمد برای آن انتخاب کند. مسئولان در این استان همواره نگاه کوتاه مدت دارند و مسائل را به شکل موقت حل می‌کنند، در صورتی که بدون برنامه‌ریزی بلند مدت هیچگاه به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید.
بحران کم‌آبی
نخعی‌نژاد با اعلام وضعیت بحرانی کم‌آبی در استان می‌گوید: درصد بالایی از روستاهای استان به وسیله تانکرهای سیار آب‌رسانی می‌شوند و با تداوم این وضعیت نمی‌توان از مهاجرت مردم جلوگیری کرد. طرح تامین آب شیرین استان از خلیج‌فارس یک اولویت بسیار مهم است که این طرح با توجه ویژه دولت می‌تواند با سرعت بیشتری به ثمر برسد.
|
چالش‌های خراسان جنوبی از نگاه مردم |
راهکارهای پیشنهادی |
چالش‌های خراسان جنوبی از نگاه کارشناس |
راهکارهای پیشنهادی |
|
تاثیر خشکسالی در کشاورزی |
مدیریت آب و انتقال آب خلیج‌فارس به استان |
مهاجرت به دلیل نبودن اشتغال |
ایجاد اشتغال و توسعه معادن و صنایع |
|
خام‌فروشی محصولات کشاورزی |
ایجاد صنایع تبدیلی و فرآوری |
روند کند پیشرفت راه‌آهن شرق |
توجه و تامین اعتبار از سوی دولت |
|
وضعیت بد جاده‌ها |
ترمیم و رسیدگی |
ظرفیت‌های مغفول کشاورزی |
تامین آب و توسعه صادرات |
|
محرومیت استان‌های شرقی |
نگاه عادلانه دولت |
مسئولان کم‌تجربه |
انتخاب مدیران کارآمد |
|
وجود صنایع پرآب‌بر و از بین رفتن کشاورزی |
کشت گلخانه‌ای |
بحران کم‌آبی |
تسریع در انتقال آب از خلیج‌فارس |
نظر شما