در جشنواره امسال که برای اولین بار پس از 11 دوره به شکل رقابتی برگزار میشود، 11 داور ایرانی، 38 نمایش صحنهای را محک میزنند.
یوسف صدیق که بازبین صحنهای و داور بخش بینالملل و هیات انتخاب آثار بخش بینالملل است نظر مثبتی به رقابتی شدن جشنواره دارد. او رقابتی شدن جشنواره را حمایت از هنرمندان عروسکی میداند.
داوود کیانیان داور بخش مسابقه ایران نیز نظر مساعدی به رقابتی شدن جشنواره دارد. او در این رابطه میگوید: «این رقابتهای سالم باعث رشد، خلاقیت هنرمندان عروسکی میشود.»
بهنظر صدیق هم رقابت، مقایسه را بین گروههای نمایشی ایجاد کرده و درنهایت رشد کارها را در پی خواهد داشت.
بنا به گفته رحمتالله محرابی، دبیر جشنواره یکی از جایزههایی که به گروه برتر اهدا خواهد شد، امکان اجرا و حمایت از تولید بعدی گروه است. صدیق در این باره میگوید: «جایزه چه معنوی و چه مادی برای هنرمندان ایجاد انگیزه میکند.»
چرا این قدر دیر؟
اما سؤال اینجاست که اگر رقابتی شدن جشنواره تا این اندازه برای رشد نمایش عروسکی مفید بوده، چرا پس از گذشت 22 سال این اتفاق افتاده است؟
صدیق که در بیشتر جشنوارههای عروسکی مبارک چه بهعنوان داور و چه بهعنوان کارگردان یا نمایشنامه نویس شرکت داشته، دلیل رقابتی نبودن آن را طی این 11 دوره، مسائل مختلفی از جمله کمبود بودجه میداند و ویژگی دبیر امسال جشنواره را ابتکار او در رقابتی کردن جشنواره ذکر میکند.
در جشنواره امسال 11داور به داوری نمایشها میپردازند که این اتفاق حتی در جشنواره تئاتر فجر هم بیسابقه است.
کیانیان که علاوه بر بازخوانی متون صحنهای و بازبینی صحنهای، یکی از 11 داور بخش مسابقه ایران است، حضور این تعداد داور را از نقاط مثبت جشنواره میداند و اضافه میکند:« این کار باعث میشود که اشتباهات تقلیل پیدا کند. از همه مهمتر ایناست که کارها از زاویههای گوناگون بررسی میشود.»
از گذشته تا امروز
کیانیان اعتقادی به افت کیفی جشنواره عروسکی نسبت به گذشته ندارد. بنا بهنظر این
نمایشنامه نویس و کارگردان عروسکی، درمیان کارهایی که در جشنواره امسال به روی صحنه رفته است خلاقیت خوبی دیده میشود.
او افت کارها را اجرا نشدن در طول سال میداند و میافزاید: «این کارها نیاز به فرصت و تمرین دارند تا به کیفیت برسند.»صدیق بحث جشنواره را از نمایش عروسکی جدا میداند.
بهنظر این استاد دانشگاه، نمایش عروسکی رشد نکرده است و دلیل آن ساده است چرا که بهدلیل اجرا نشدن کارها در طول، دوسالانه بودن جشنواره عروسکی و عدمحمایت معنوی و مادی از گروهها باعث شده که گروههای نمایش عروسکی انگیزه کار کردن را از دست بدهند.
شاید به همین دلیل است که گروههای جوان و دانشجویان به جشنواره عروسکی راه پیدا میکنند و حرفهایها از دور خارج میشوند و هر سال با نامهای جدیدی روبهرو میشویم اما چند نام حرفهای نمایش عروسکی در کنار جوانان باعث شده که صدیق جشنواره امسال را متفاوت از سالهای گذشته ارزیابی کند.
او میگوید: «گروههایی که سال گذشته در جشنواره نبودند، امسال حضور دارند و از طرف دیگر، جو جشنواره امسال، مزیتی برای جشنواره امسال خواهد بود.»
تاثیر داوری بر نمایش عروسکی
داوود کیانیان معیارهای داوری امسال را متفاوت میداند: «نظر، سلیقه و ذوق داوران با یکدیگر متفاوت است، اما در برخی موارد، اتفاق نظر داریم.»
او نقاط مشترک را، وجوه ایرانی نمایشها، خلاقیت و جوهره نمایش عروسکی ارزیابی میکند.
صدیق جایزه را، هم حق گروههای جوان میداند و هم حق گروههای حرفهای. او میگوید: «گروههای جوان حق دارند که وارد کار حرفهای بشوند، به همین دلیل باید به کارشان به اغماض نگاه شود. از طرف دیگر، باید گروههای باسابقه را هم ارتقا بدهیم تا گروههای جوان در کنارشان رشد کنند.»