عوارض جانبی واکسن‌های کرونا چه هستند و علت بروزشان چیست؟

به گزارش همشهری آنلاین عوارض جانبی گذرای واکسن‌های کرونا شامل سردرد، خستگی و تب نشانه‌های فعال شدن دستگاه ایمنی بدن هستند- یعنی پاسخی طبیعی به واکسن‌ها.

این گونه عوارض جانبی واکسن شایع هستند و بهتر است روز بعد از زدن واکسن را در صورت امکان به استراحت اختصاص دهید و از فعالیت جسمی شدید خودداری کنید.

اما علت بروز این عوارض جانبی چیست؟

دستگاه ایمنی ما دارای دو بخش عمده است: بخش اول به محض اینکه بدن با یک عامل مهاجم بیگانه روبرو می‌شود، فعال می‌شود. سلول‌های سفید خون به محل هجوم می‌آورند و باعث بروز التهاب می‌شوند و به همین علت است که شما دچار لرز، بدن‌درد، خستگی و سایر عوارض جانبی می‌شوید.

این پاسخ سریع دستگاه ایمنی با افزایش سن کاهش می‌یابد و برای همین است که افراد جوان‌تر نسبت به افراد سالمندتر بیشتر دچار عوارض جانبی واکسن می‌شوند. همچنین نوع واکسن هم مهم است و برخی واکسن‌ها باعث ایجاد واکنش بیشتری و عوارض جانبی شدیدتری می‌شوند.

البته باید توجه داشته باشید که بدن هر فردی متفاوت با بدن‌های افراد دیگر کار می‌کند. بنابراین اگر در یکی دو روز پس از دریافت هر یکی از دوزهای واکسن دچار عارضه جانبی نشدید، به معنای آن نیست که واکسن موثر نبوده است.

واکسن‌ها همچنین بخش دوم دستگاه ایمنی شما را هم فعال می‌کنند که با تولید آنتی‌بادی‌ها یا پادتن‌ها باعث محافظت شما در برابر ویروس می‌شوند.

یک عارضه جانبی آزارنده دیگر هم ممکن است پس از تزریق واکسن‌ها رخ دهد: هنگامی که دستگاه ایمنی در پاسخ به تزریق واکسن فعال می‌شود، گاهی باعث تورم موقتی گره‌های لنفاوی مانند گره‌های لنفاوی زیر بغل می‌شود. زنان بهتر است ماموگرافی معمول‌شان را پیش از واکسیناسیون کرونا انجا دهند تا تورم احتمالی گره‌های لنفاوی با سرطان پستان اشتباه نشود.

در برخی از انواع واکسن‌های کرونا عوارض جانبی نادری هم رخ داده است. پس از تزریق صدها میلیون‌ دوز واکسن کرونا در سراسر جهان- پایش دقیق آنها از نظر بی‌خطر بودن-  موارد معدودی از عوارض جانبی خطرناک هم شناسایی شده است. شمار بسیار اندکی از افرادی که واکسن کرونای آسترازنکا و جانسون اند جانسون را دریافت کرده‌اند، دچار یک نوع غیر معمول لخته شدن خون شده‌اند. از آنجایی که این عارضه در اغلب موارد در افراد جوانتر رخ داده است، برخی از کشورها استفاده از این واکسن‌ها را به افراد سالمندتر اختصاص داده‌اند. با این وجود سازمان‌های ناظر دارویی در جهان می‌گویند سودمندی‌های این واکسن‌ها هنوز بسیار بیشتر از خطرات احتمالی آنها است.

افراد همچنین ممکن است گاهی واکنش‌های آلرژی شدید و وخیمی نسبت به واکسن‌ها نشان دهند. برای همین است که از افراد خواسته می‌شود پس از تزریق واکسن کرونا از هر نوعی حدود ۱۵ دقیقه در محل واکسیناسیون باقی بمانند- تا در صورت بروز احتمال واکنش آلرژی درمان فوری انجام شود.

بالاخره یک عارضه جانبی بسیار نادر دیگر که در واکسن‌های کرونای از نوع  mRNA یعنی واکسن‌های شرکت‌های فایزر و مدرنا گزارش شده است، التهاب گذرای قلب یا «میوکاردیت» است. هنوز معلوم نیست که آیا این واکسن‌ها واقعا علت این عارضه هستند یا نه. اما پایش موارد بسیار اندکی از این عارضه که عمدتا در مردان جوان و پسران نوجوان رخ داده است، با دقت ادامه دارد.