انضباط به معنای محدودیت و کنترل
که با توجه به این مفهوم، آزادی و استقلال فرد از میان می‌رود، چرا که در چنین وضعی برای هر موردی باید اجازه بگیرد وگرنه بازخواست خواهد شد. بعضی انضباط را به معنی تنبیه تلقی و آن را وسیله استقرار نظم می‌دانند و آن را مانع از این می‌دانند که فرد به انجام کاری که خلاف مقررات است اقدام کند.
تنبیه اثر کمی دارد و فاقد ارزش تربیتی است و اگر بدنی باشد ممکن است سبب نقص اعضا شود و اگر روانی باشد آثار سوئی در شخصیت فرد باقی می‌گذارد، چون موقتی است در وقت معین شخص را از انجام کاری باز می‌دارد و چون فرد متوجه نتایج وخیم کار نمی‌شود مجدداً به انجام آن مبادرت می‌ورزد. تنبیه رابطه را به صورت تخاصم‌آمیز درمی‌آورد و فرد خاطی طرف مقابل را دشمن می‌پندارد و از تماس با ایشان احتراز می‌کند. تنبیه گاه سبب مقاومت گروهی می‌شود.
مقررات گروهی
انضباط در این شکل به معنای مقرراتی است که از طرف گروه وضع شده است. فرد به عنوان عضوی از گروه برای نیل به هدف‌ها با دیگران همکاری می‌کند. در هر مرحله از رشد، افراد با گروه هم‌سن ارتباط دارند. گاهی ارتباط محکم و گاهی متزلزل می‌شود. اگر میزان‌های گروهی توسط سرپرست تهیه شود کار تحت نظم و قاعده معینی در می‌آید و هریک از آنها متوجه وظیفه و تکلیف خود می‌شوند.
عدم دخالت
افراد آزاد هستند اما در کارها دخالتی نمی‌کنند؛ چنین جوی افراد را تسلیم هوی و هوس‌های خویشتن کرده و برده‌وار برای ارضای تمایلات به هر کاری تن درمی‌دهند.
دیکتاتوری
آنچه مافوق می‌گوید صحیح است و اظهارات دیگران غلط و بی‌پایه تلقی می‌شود و شخصیت دیگران مورد احترام نیست. غالباً در چنین وضعی دیگران ظاهراً ساکت و آرام هستند ولی در واقع در هیجان و اضطراب به سر می‌برند و به صور مختلف ایجاد ناراحتی می‌کنند.
روش‌های حل مسائل انضباطی
در برخورد با مسائل انضباطی افراد روش‌های گوناگون را به کار می‌برند؛ بعضی تنبیه بدنی، دسته‌ای کلمات رکیک، پاره‌ای ایجاد محرومیت و... یا سرزنش در انظار دیگران را در پیش می‌گیرند و غالباً دچار خشم می‌شوند که همین، آنها را به حل مسائل از روش‌های فوق تحریک می‌کند.
در برخورد با مسائل انضباطی باید عوامل مؤثر در پیدایش را بررسی و با خونسردی برای کشف علت اقدام کرد که چرا و در چه شرایطی تخلف صورت می‌گیرد تا فرد رفتار خود را تحت قاعده و قانون درآورد. در ادامه به 3 مورد روش‌های حل مسائل انضباطی اشاره می‌شود:
1 - تشویق رفتارهای خوب و قابل تمجید از عیب‌جویی، سرزنش و تنبیه موثرتر است.
2 - تنبیه همه افراد یک گروه به خاطر رفتار بد یک نفر عقلایی نیست.
3 - حتی‌المقدور از طعنه زدن خودداری کنید؛ افراد سخت آزرده می‌شوند.
مقررات شخصی
انضباط به معنی صحیح یعنی فرد شخصاً اعمال و رفتار خود را تحت نظم و قاعده درآورد، خویشتن را کنترل و هدایت کرده و با توجه به آثار و نتایج اعمال خویش اقدام کند و در هر دوره از زندگی مسئول کار خود باشد.
فرد باید در هر دوره از زندگی عاقلانه رفتار کند و از روی سنجش و تدبیر اعمال خود را اداره کند. درست فکر کرده و عواطف و احساسات خویش را کنترل کند.
دمکراسی
در محیط دمکراتیک افراد عاقلانه‌ترین راه را برای انجام امور انتخاب و با هم در تهیه و تدوین هدف‌ها مشارکت و مشورت می‌کنند، روش‌های گوناگون به کار گرفته می‌شود، افکار و عقاید مورد احترام است و کارها بر اساس استعداد، تمایلات و تفاهم مشترک پیش می‌روند؛ همچنین می‌توان به افراد آموخت اعمال و رفتار خود را کنترل و در ارتباط با دیگران عاقلانه عمل کنند.
