شرحی بر حدیث امام جواد(ع) | اعمالی که در کاهش و افزایش عمر تأثیر دارد

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم حجت‌الاسلام سیدعلیرضا حسینی، کارشناس و مبلغ دینی با اشاره به روایتی از امام جواد علیه‌السلام به برخی از آثار اعمال در سرنوشت انسان اشاره کرد و گفت: خداوند قانون عالم را به گونه‌ای قرارداده که انسان با اعمال و رفتار خود می‌تواند سرنوشت خود را تغییر دهد و یا اصلاح کند. در روایتی از وجود مقدس امام جواد علیه‌السلام آمده است «مَوْتُ الإنسانِ بِالذُّنُوبِ أکْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالْأجَلِ وَ حَیاتُهُ بِالْبِّرِ أکْثَرُ مِنْ حَیاتِهِ بِالْعُمْرِ؛ ‌ یعنی مرگ انسان به سبب گناه بیش از مرگ با اجل است و زنـدگی به خـاطر نیـکوکاری بیش از زندگی عُمر و سال است.»  دو نوع مرگ داریم: مرگ حتمی و اجل معلق که به زمان نامعین و تغییرپذیر مرگ انسان اشاره دارد.

وی افزود: مرگ حقیقتی است که دیر یا زود انسان را در بر می‌گیرد، اما برخی از مرگ‌های زودرس نتیجه اعمال و تبعه غفلت‌های فرد می‌تواند محسوب شود؛ مثلاً رعایت اصول بهداشتی و تغذیه، در سرنوشت فرد تأثیر دارد و ممکن است عمر او را افزایش دهد، اما عدم رعایت این موارد به طور حتم سرنوشت فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. انسانی که خود را در معرض آلودگی قرار دهد با تصور اینکه سرنوشت انسان و حیات و ممات او بر عهده خداست، تصور اشتباهی است.

حسینی با اشاره به اینکه در روایات متعددی درباره آثار گناهان صحبت به میان آمده است، گفت: امیرالمؤمنین علیه‌السلام در دعای مشهور کمیل به پنج نوع از آثار گناهان اشاره دارند؛ در این فرازها می‌خوانیم «اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ النِّقَمَ، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ الدُّعَاءَ، اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تُنْزِلُ الْبَلاَءَ.» یعنی برخی گناهان سبب نزول عذاب و نقمت، گاهی سبب تغییر نعمت، برخی گناهان سبب حبس دعا و نیز گناهانی هستند که سبب نزول بلا می‌شوند. در عین حال گناهانی داریم که در مرگ انسان تعجیل می‌کند.

وی افزود: مثلاً قطع رحم یکی از مواردی است که سبب تعجیل در مرگ انسان می‌شود. امیرالمؤمنین در دعایی فرمود أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ اَلذُّنُوبِ اَلَّتِی تُعَجِّلُ اَلْفَنَاءَ؛ ‌ یعنی پناه می‌برم به خداوند از گناهانی که مرگ و فناء را تعجیل می‌کنند. شخصی از ایشان سؤال کرد چه گناهی سبب این امر می‌شود؟ فرمود ترک صله رحم؛ برعکس آن هم صدق می‌کند؛ ‌ امام رضا فرمود «چه‌بسا مردی که سه سال از عمرش بیشتر نمانده، اما صله رحم به‌جا آورد و خدا به‌ خاطر این کار، عمرش را به 30 سال افزایش دهد و خدا آنچه را می‌خواهد انجام می‌دهد؛ یَکونُ الرّجل یَصِلُ رَحِمَهُ فیکونُ قَد بَقِیَ من عمرِهِ ثلاثُ سنین فَیُصَیِّرُها اللهُ ثَلاثینَ سَنَهً...» پیامبر فرمود صِلَةُ الرَّحِمِ تَعمُرُ الدِّیارَ و تَزیدُ فی الأعمارِ؛ صله رحم خانه‌ها را آباد و عمر را زیاد می‌کند. از دیگر مواردی که بر عمر انسان تأثیر دارد، ‌ دروغ یا عاق والدین است. جالب است که مؤمن و غیر مؤمن در این قضیه یکسان‌اند، ‌ چرا که قانون نظام عالم است.