آیا این کشور هم در صدد دستیابی به سلاح هستهای برخواهد آمد؟
آزمایش بمب هستهای در کرهشمالی برای نظم امنیتی منطقه ضربهای بزرگ بود. این اتفاق برنامهریزی امنیتی و ملی ژاپن را برهم زد، به ناامنی عمومی در کشورهای منطقه دامن زد و بهانه خوبی برای محافظهکاران و ملیگرایانی ایجاد کرد که خواستار تقویت نظام دفاعی کشور هستند. یک دهه پیش «هاتا سوتومو» نخست وزیر وقت ژاپن گفته بود که، «ژاپن توانایی و قابلیت داشتن سلاح هستهای را دارد.»
اما توانایی و قابلیت به تنهایی سیاست امنیتی یک کشور را مشخص نمیکند. ژاپن هنوز اراده لازم برای تولید سلاح هستهای را ندارد و این عدم وجود اراده دلایل زیادی دارد. مهمترین دلیل این است که تابوی هستهای هنوز در ژاپن شکسته نشده است. تجربه جنگ جهانی دوم هنوز در ذهن ژاپنیها زنده است و افکار عمومی این کشور به شدت نسبت به این موضوع حساسیت دارند. برنامهریزان امنیتی ژاپن میدانند که وجود یک زرادخانه هستهای امنیت این کشور را با بیثباتی روبهرو میکند و بیشتر از اینکه برای توکیو مفید باشد زیانآوراست.
«ناکاسون یاسوهیرو» نخست وزیر سابق ژاپن اخیراً خواستار مطالعه گزینه هستهای در سطح ملی شده است. اما حتی او هم قبل از طرح پیشنهادیش گفت: «اولویت اول این است که کشوری غیرهستهای باشیم اما در مرحله دوم باید نظام دفاعی را در چارچوب پیمان عدم تکثیر هستهای تقویت کنیم.«
بحث درباره این موضوع در سطح ملی در شکستن تابوی این موضوع در ژاپن موثر است. به هر حال ژاپنیها باید به این پرسش پاسخ دهند که کرهشمالی مسلح به بمب هستهای چگونه فضای امنیتی منطقه را تغییر میدهد. ژاپن هنوز از چتر امنیتی هستهای آمریکا برخوردار است. اما حتی این هم از نگرانیهای ژاپن کم نمیکند.
حقیقت این است که در ژاپن پیش از این هم درباره گزینه هستهای بحث شده بود. در دهه 1960 کابینه ژاپن احتمال هستهای شدن را بررسی کرد اما این ابزاری بود برای تضمین جایگاهی زیرپوشش چتر هستهای آمریکا. سه دهه بعد یعنی در دهه 1990 و بعد از اولین بحران هستهای کره به درخواست وزارت دفاع ژاپن تحقیقی در اینباره صورت گرفت که نتیجهگیری این تحقیق آن بود که هستهای شدن منافع استراتژیک چندانی برای ژاپن ندارد. مهمترین نکته برای ژاپن این است که داشتن سلاح هستهای رابطه این کشور با آمریکا را به خطر میاندازد.
تنها عاملی که میتواند سیاست ژاپن را تغییر دهد، تغییر تعهد آمریکا نسبت به امنیت ژاپن است. اگر توکیو احساس کند که واشنگتن شانه خالی میکند آن وقت نیاز به بمب هستهای به یک ضرورت تبدیل میشود.
گروه بین الملل: ساعتی بعد از انجام آزمایش هستهای کره شمالی، اولین پرسشی که در منطقه و جهان مطرح شد این بود که واکنش ژاین چه خواهد بود؟
کد خبر 6202