همشهری آنلاین - محمد بلبلی: «کرنی» یا «کرنا» مرکب از دو لغت کر و نای است که کر به معنی جنگ و نای همان نی است که این معنا خود خبر از نوعی کاربرد ساز کنای در هنگام جنگ را دارد.
کرنای لاهیجان جزو فرهنگ موسیقایی استان گیلان و شهر لاهیجان است. در اصطلاح محلی نوازنده کرنای را «کرناچی» می‌گویند.
این ساز شباهت بسیار کمی با کرنای دیگر مناطق ایران دارد و منحصر به شهر لاهیجان است. جنس این ساز به طور کامل از گیاه نی و طولش بین ۳ تا ۴ متر است.
در انتهای دهانه خروجی کرنای یک کدوی توخالی عصایی‌شکل نصب می‌شود، که یک حالت دهانه شیپوری را رو به روی نوازنده ایجاد می‌کند.
این ساز قادر به نواختن ملودی نیست چراکه وسعت کرنای لاهیجان تنها دو نت است.
کرنای لاهیجان یک ساز آیینی است که صرفاً برای برگزاری برخی آیین‌های قومی و مذهبی مخصوصا عزدادری ماه محرم در لاهیجان به کار می‌رود. این سازهمیشه به صورت گروهی نواخته می‌شود.
نوازندگان کرنای گاه ممکن است بین ۸ تا ۱۴ نفر باشند، که انتهای کرناهای خود را در یک نقطه به صورت نیم‌دایره قرار می‌دهند و با اشاره و هماهنگی رهبر گروه (سرکرناچی) شروع به نواختن می‌کنند.
کرنای لاهیجان در آیین محرم
کرنانوازی همواره در آیین ماه محرم از قسمت‌های پرشور این آیین محسوب می‌شود. کرناچیان با دمیدن در کرنای سعی در ادای کلماتی خاص را دارند که معمولا در آیین محرم به کار می‌روند.
تک نواز گروه، در اصطلاح مصیبتی از امام حسین(ع) را در داخل کر(نی) دمیده و پس ازآن صدای «وای وای» از کرنای وی به گوش می‌رسد در این لحظه گروه، نوای «حسین وای» را در کرنا می‌دمند، بدین ترتیب شنوندگان «وای وای، حسین وای» را از تک نواز و گروه او می‌شنوند.
صدای حاصل از این ساز، بسیار رسا و بلند است. چنانکه افراد محلی می‌گویند در گذشته‌های دور برای ترساندن مهاجمان نیز به کار می‌رفته است.
نظر شما