همین موضوع باعث شده تا تعریف شورایاری و وظایف شورایاران را به نقل از احمد مسجد جامعی در پی بیاوریم.
به گفته رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و زیست شهری شورای شهر تهران، شورایار کسی است که با حضور مستمر در منطقه، مشکلات را شناسایی میکند و به جهت ارتباط چهره به چهره با مردم، فضایی صمیمی در محله ایجاد میکند و ارتباطات مطلوبی را پدید میآورد. شورایارها با هم نشستهایی دارند و این مسائل و مشکلات در آن نشستها سبک و سنگین شده و اولویتها تعیین میشود و از دل آن، هم دیدگاههای مردم درباره نهادهای مربوطه بیرون میآید و هم راهی برای نظارت بر شهرداری و دیگر نهادهای مرتبط است و هم فهرستی جامع از مطالبات مردم از مدیریت شهری تعیین میشود و مدیریت شهری خود را موظف میداند که آنها را حل کند.
او سپس درباره وجه دیگر فعالیت شورایاران میگوید: جنبه دیگرش، جنبه فرهنگی آن است. تا وقتی افراد احساس نکنند که در تصمیمگیریها و تصمیمسازیها مشارکت دارند، شهروند به حساب نمیآیند. اما وقتی مردم ببینند که این تشکیلات با حضور و شراکت خودشان راهاندازی میشود، در قبالش احساس مسئولیت میکنند. احساس مسئولیت مردمی همان چیزی است که هنوز در ما کمرنگ است.
و اما وظایف شورایاران؛ بهنظر مسجد جامعی امروزه تصمیمگیری با مردم و برای مردم مدنظر است و این مردم هستند که در تصمیمسازی مشارکت میکنند. مشارکت واقعی مردم در ایدهسازی، نظارت، بررسی و ارزیابی وجود دارد. او میافزاید: شاید لفظ وظیفه برای شورایارها که یک نهاد غیردولتی و داوطلبانه است، لفظ خوبی نباشد، اما میتوانیم بگوییم شورایاران چه کارهایی میتوانند انجام دهند. بهنظر من، شورایاریها نهادهایی هستند که درون یک چارچوب کلی با حوزه فعالیت مشخص میتوانند کارهایی مناسب منطقه و محلهشان را تعریف کنند، اما آنچه مهمتر از همه است، مرکز ثقل است. در واقع نظارت بر عملکرد مدیران شهری است که باید به روندی منتهی شود که به جای اینکه تصمیمات از بالا گرفته شود، با آرای مردم و از میان مردم اتخاذ شود.
مسجد جامعی معتقد است که تشکیل شورایاریها در یک دوره 4ساله چارچوبی برای حضور افراد محله در تصمیمسازی و نظارت بر عملکرد مدیران شهری است. شورایاران بازوان توانمند مدیریت شهریاند که مشارکت در تصمیمسازیها از سطوح پایین به بالا را میسر میکنند؛ فرایندی که میتواند به تدوین سندهای راهبردی ختم شود. در واقع روح شورایاری استمرار این موضوع است که با کمک یکدیگر شرایط بهتری را برای زندگی ایجاد کرده، به حل مشکلات پرداخته و به مدیریت شهری کمک کنیم.
این عضو شورای شهر تهران بهترین مدل برای ایجاد رابطه میان مدیریت شهری و مردم را همین شورایاریها میداند. مسجد جامعی خاطرنشان میکند: به اعتقاد من قطعا دورنمای این حرکت روشن است و دوستان دیگری هم که در این زمینه همراهی نکردند بعد از اینکه برکتهای این حرکت را دیدند و اعتماد پیدا کردند که این حرکت یک حرکت کاملا غیرسیاسی و محلهای دارد، قطعا به حمایت از آن خواهند پرداخت.