آنچه از گردشگری و صنعت اصفهان می‌شناسیم، شمایل آن را در کسوت استانی برخوردار نشان می‌دهد. با وجود این، اصفهان سال‌هاست در تأمین اصل نخست آبادانی و توسعه یعنی آب، مانده است. گرچه ماجرای خشکی زاینده‌رود دیگر بر کمتر شهروندی در ایران پنهان مانده، اما عمق خشکسالی در این استان فراتر از مرگ رودخانه پیش رفته است.
تنش آبی در ۳۰۰روستا
بنابر اعلام شرکت آب و فاضلاب این استان بیش از ۳۰۰روستا در کنار همه شهرهای اصفهان با تنش و بحران آب مواجه هستند و بنابر آنچه سازمان جهادکشاورزی استان نیز تأیید می‌کند خشکسالی فزاینده حتی به اراضی و باغات کشاورزی نیز خسارت وارد کرده است.
در بخش آب آشامیدنی استان نیز هم‌اکنون ۱۸۵روستا در نائین، ۱۶۱روستا در اردستان، ۸۵روستا در کوهپایه، ۶۳روستا در چادگان، ۶۰روستا در براآن و کراج، ۶۴روستا در نطنز، ۳۳روستا در بویین و میاندشت، ۲۸روستا در فریدن، ۲۳روستا در شهررضا، ۲۱روستا در خور و بیابانک، ۷روستا در شاهین‌شهر و ۲۱روستا در جرقویه دچار مشکلات گسترده در حوزه آبرسانی هستند که آبرسانی ۳۰۶روستا از این تعداد سیار است.
کوچ روستاییان
مهدی از اهالی روستای انالوجه چادگان می‌گوید: آبرسانی به روستای ما با تانکر و کاملا منظم است، اما دیگر از این روال خسته شده‌ایم. اگر مردها در روستا نباشند زنان و کودکان باید ظرف‌های آب را حمل کنند. واقعا شانه‌هایشان توان هر روزه این کار را ندارد. خسته‌ایم. متأسفانه امیدی هم نداریم چون می‌دانیم پاییز و زمستان هم اوضاع اینطور خواهد بود.
زهرا یکی از اهالی روستای چیمه است؛ جایی در دامنه کوه کرکس نطنز. زهرا می‌گوید: بسیاری از روزها همسایه مانند ما لوله‌کشی دارند، اما آب در آنها جریان ندارد.
او با بیان اینکه چاه‌ها و قنات‌ها خشک هستند و بنابراین ناچارند برای ما آب با تانکر بیاورند، می‌گوید: نمی‌دانم تا کی اوضاع اینطور می‌ماند. هر سال شرایط سخت‌تر از قبل می‌شود. خیلی از مردم ترجیح می‌دهند به شهر کوچ کنند، اما فامیل‌های ما که در شهر هستند می‌گویند شهرها هم تعریفی ندارند و مدام با قطعی آب مواجه می‌شوند. اما من فکر می‌کنم باز هم بهتر از این است که هر روز دبه دبه آب حمل کنیم.
تنها راه نجات
مدیرکل بحران استانداری اصفهان وضعیت تامین آب این استان در همه حوزه‌های آشامیدنی، کشاورزی، صنعت و حتی محیط‌زیست را بحرانی می‌داند. منصور شیشه‌فروش می‌گوید: با کاهش ۵۰درصدی بارش‌ها نسبت به بلندمدت مواجه هستیم و خشکسالی بر ۸۵درصد مساحت استان اثر منفی گذاشته است.
او با بیان اینکه ۲درجه افزایش دما و اثرات تبخیری آن نیز بر منابع آبی استان مؤثر بوده است، می‌افزاید: سد زاینده‌رود فقط ۲۰درصد ذخیره دارد و رودخانه کاملا خشک است. در این شرایط ۵۷شهر و ۳۰۶روستا در شرایط آبی بدی هستند که برای این تعداد روستا و مناطق حفاظت شده و ۲۰هزار هکتار از باغات با ۳۲۶تانکر آبرسانی سیار انجام می‌شود. در حوزه‌های منابع طبیعی نیز متحمل خسارت و دچار خزان زودتر و برگریز پیش از موعد شده‌ایم. آبرسانی به ۴۴هزار گونه جانوری مانند قوچ و میش در ۲میلیون هکتار مناطق حفاظت شده نیز ضروری بوده و هست که نمی‌توانستیم از آن چشم‌پوشی کنیم. شیشه‌فروش می‌گوید: در کنار همه این مشکلات، تشدید کانون گردوغبار در ۱۰۰هزار هکتار اراضی‌ای که به‌دلیل بی‌آبی زیرکشت نرفتند، فرونشست زمین در دشت‌های استان، افزایش آفات مانند حمله ملخ‌ها که تابستان آن را تجربه کردیم و بسیاری مشکلات دیگر که پیامد این خشکسالی‌هاست را هم درنظر بگیرید. آلودگی هوا یکی دیگر از این پیامدهاست و امسال ما ۴۵روز آلودگی را ثبت کرده‌ایم. او تنها راه نجات اصفهان از این شرایط را بازگشت زندگی به زاینده‌رود و گاوخونی می‌داند و می‌گوید: به آسمان که نمی‌توان چشم امید داشت، اما باید اقدام عاجلی برای احیای زاینده‌رود و گاوخونی انجام شود تا اثرات این خشکی‌ها کاهش یابد. این اوجب واجبات است.
مسئله خشکی زاینده‌رود و روش‌های احیای آن به‌عنوان یکی از شریان‌های حیاتی مرکز کشور در حالی چند سالی است به محل بحث کارشناسان و مسئولان بدل شده است که سال ۱۳۹۸شرکت آب منطقه‌ای اصفهان رسما اعلام کرد بخش اندکی از خشکی زاینده‌رود و چالش‌هایی که برای این حوضه آبریز رخ داده به عوامل اقلیمی مانند تغییر در الگوی زمان و نوع بارش‌ها بازمی‌گردد و عمده آن متوجه عوامل انسانی است؛ بارگذاری غیراصولی و بیش از اندازه بر این رودخانه و طرح‌های انتقال آب به یزد، کاشان و مانند آن. از سوی دیگر، برداشت بی‌رویه سالانه آب در بالادست رودخانه در محدوده سد تا پل کله توسط پمپاژ، استقرار صنایع بزرگ، پالایشگاه، نیروگاه‌ها در کنار رودخانه از دیگر عواملی است که بنا به گفته کارشناسان و مسئولان محلی بر شرایط بحرانی زاینده‌رود دامن زده است.
نظر شما