این کار اگر چه خیلی متداول است اما به هیچ عنوان یک روش علمی نیست. این کار آنقدر شایع شده که متخصصان مجبور شده‌اند به‌تازگی دستورالعملی برای حل آن صادر کنند. شما هم اگر دوست دارید از دست این مشکل راحت شوید بخوانید.
بدن انسان ساختار شگفت انگیزی دارد که موم گوش یکی از پیش پاافتاده‌ترین آنهاست. بسیاری از افراد تلاش می‌کنند تا به هر شکلی شده، با پنبه یا چوب کبریت این موم را از گوش خود خارج کنند اما حتی همین ماده زرد‌رنگ و چسبناک به‌نظر بی‌اهمیت هم در بدن وظیفه‌ای دارد.
موم گوش، برخلاف نام غلط‌اندازش، از موم ساخته نشده بلکه ترکیبی از موادی است که از غدد عرق و سباسه پوشاننده مجرای گوش ترشح می‌شوند به اضافه لایه‌های کنده شده پوست و تکه‌های مو. این ماده که در یک سوم خارجی بخش غضروفی مجرای گوش ترشح می‌شود به‌عنوان یک پاک‌کننده و ضدعفونی‌کننده خودکار عمل کرده و علاوه بر این از قسمت‌های حساس مجرای گوش محافظت کرده و آن‌را چرب و نرم می‌کند.
معمولا موم اضافی گوش بدون نیاز به راهنمایی راه خود به بیرون گوش را پیدا کرده و با حرکات فک از جمله جویدن به سمت بیرون رانده شده و تمام گرد و غبار، اجسام خارجی و آلودگی‌ها را هم با خود خارج می‌کند. این ماده به تدریج از سوراخ خارجی گوش بیرون ریخته و خشک می‌شود. در این حالت پاک کردن این موم اضافی که از گوش خارج شده اشکالی ندارد اما نباید در داخل مجرا به‌دنبال این ماده بگردید بلکه توصیه می‌شود تنها وقتی آن‌را تمیز کنید که از گوشتان خارج شده است.
مومی علیه باکتری و قارچ
مطالعات نشان داده که سرومن بر بعضی از باکتری‌ها اثر باکتری‌کشی دارد. هموفیلوس آنفلوانزا، استافیلوکک اورئوس و اشرشیا کولی از این جمله‌اند. در ضمن محققان متوجه شده‌اند این ماده خاصیت ضد‌قارچی هم دارد. به‌نظر می‌رسد این خاصیت‌ها ناشی از وجود اسید‌های چرب اشباع، ایزوزیم و به‌خصوص خاصیت اسیدی سرومن باشد. با اینکه موم گوش که متخصصان به آن سرومن می‌گویند، مفید و لازم است اما زیادی آن هم مشکلاتی ایجاد می‌کند.
آمار اخیر محققان نشان داده حدود 12 میلیون نفر در سال در آمریکا به‌علت شکایت از تجمع موم اضافی در گوش تحت مراقبت پزشکی هستند. در سال حدود 8 میلیون بار شست‌وشوی گوش توسط متخصصان انجام می‌شود. اما «ضرر این کار باید نسبت به فواید آن سنجیده شود»؛ این دستورالعملی است که انجمن متخصصان گوش و حلق و بینی و جراحان سرو گردن آمریکا برای خارج کردن بی‌خطر سرومن گوش ارائه کرده‌اند و بهترین روش برای خلاصی افراد از این ماده اضافی را توضیح داده‌اند. البته این روش‌ها در افراد بیماری که در اثر وجود مشکلاتی مانند بیماری پوستی گوش دچار تجمع موم در گوششان شده‌اند نباید به کار رود. به‌طور خلاصه این دستورالعمل مشخص می‌کند کدام بیمار نیاز به درمان داشته و کدام روش برای او بهتر است.
دستکاری خطرناک
توصیه می‌شود اگر تجمع سرومن باعث ناراحتی شما شده و علائمی ایجاد کرده به جای اینکه خودتان با استفاده از پنبه و گوش پاک کن به جانش بیفتید، به پزشک مراجعه کنید. انباشته شدن این ماده در گوش می‌تواند باعث علائمی مثل درد، خارش، احساس پری گوش، کاهش شنوایی و حتی وزوز و صدای زنگ در آن بشود. اما دستکاری گوش با اجسام تیز و گوش پاککن هم نه تنها کمکی به حل مشکل نمی‌کند بلکه باعث تحریک گوش و ترشح بیشتر سرومن و حتی عوارض دیگری ازجمله عفونت و آسیب مجرای گوش می‌شود.
درمان راه دارد
درمان مؤثر با استفاده از مواد حلال سرومن و خیس‌کننده گوش انجام می‌شود. پس از اینکه به توصیه پزشک چند روزی از این مواد در گوش خود ریختید، ممکن است موم سفت شده خود به‌خود از گوش خارج شده و مجرا باز شود. اما اگر خودبه‌خود باز نشد، وقتی که سرومن نرم‌تر شده و چسبندگی کمتری پیدا کرد، آن وقت است که پزشک با استفاده از آب ولرم -که توسط سرنگ مخصوص شست‌وشوی گوش با فشار به داخل مجرا رانده می‌شود- سرومن را از مجرا بیرون می‌آورد. جهت سرنگ باید طوری باشد که آب از قسمت بالا و عقب مجرا حرکت کرده و تمام مجرا را هنگام خروج پاک کند. این آب باید تا دمای بدن انسان گرم شده باشد وگرنه در هنگام شست‌وشو باعث ایجاد سرگیجه خواهد شد.
کورت وارد می‌شود
در مواردی که مجرای گوش باریک بوده یا پرده گوش پاره شده باشد، کار پزشک سخت‌تر شده و باید از وسایل خاصی برای خارج کردن موم استفاده کند. علاوه بر این در بعضی از افراد هم نباید از شست‌وشو استفاده کرد مانند افراد دیابتی و کسانی که ضعف سیستم ایمنی دارند. در این صورت با مکش (وکیوم) و وسایل کوچک مخصوص مانند کورت- که دارای میکروسکوپی برای مشاهده مجراست- هم می‌توان موم را خارج کرد. البته فکر نکنید می‌توانید دست به کار شده و با جاروبرقی و سوزن، موم گوشتان را در آورید.
این کار هم خالی از خطر نیست و تنها باید توسط یک متخصص حرفه‌ای انجام شود. عفونت گوش خارجی، درد، سرگیجه، وزوز گوش و پارگی پرده گوش عوارض ناخواسته هرگونه دستکاری گوش است. نکته‌ای که در این دستورالعمل بسیار بر آن تاکید شده این است که به هیچ عنوان از گوش پاککن و وسایل دیگر برای خارج کردن موم استفاده نکنید چون تنها باعث هل دادن بیشتر سرومن به داخل مجرا شده و درمان را مشکل‌تر می‌کند. علاوه بر این نباید از آب‌نبات‌های مکیدنی برای تحریک ترشح سرومن و شمع‌های مخروطی مخصوص گوش برای خروج این ماده استفاده کرد.
سمعک مراقبت می‌خواهد
هنوز متخصصان هیچ راه تاییدشده‌ای برای پیشگیری از تجمع سرومن در گوش پیدا نکرده‌اند، اما به کسانی که بیشتر در معرض خطر هستند- از جمله کسانی که قبلا دچار این مشکل شده‌اند- توصیه می‌شود هر 6 تا 12 ماه به پزشک مراجعه کنند. کسانی که از سمعک استفاده می‌کنند بهتر است به‌طور منظم برای پیشگیری از تجمع سرومن معاینه شوند. این کار نه تنها به حفظ عملکرد سمعک کمک می‌کند بلکه احتمال خراب شدن آن را هم کم می‌کند. توصیه می‌شود کسانی که مستعد تجمع سرومن هستند، هر 6 تا 12 ماه برای شست‌وشوی مرتب درصورت لزوم مراجعه کنند. با توجه به این دستورات امید می‌رود از شمار مبتلایان به عوارض تجمع سرومن، یعنی کاهش شنوایی و عفونت کم شود.
