یولیا تیموشنکو، نخستوزیر اوکراین اکنون با مخالفان دولت یک صدا شده و وعده داد تا رئیسجمهور را از قدرت به زیر بکشد. هنوز انگیزه اتحاد او با مخالفان دولت معلوم نیست. ممکن است دلیل این اقدام خانم تیموشنکو که از سیاستمداران قدرتطلب اوکراین است، تحتفشار گذاشتن ویکتور یوشچنکو، رئیسجمهور برای پذیرفتن سیاستهایش باشد.
از سوی دیگر بعضی تحلیلگران میگویند که خانم تیموشنکو خود را برای ریاستجمهوری اوکراین آماده میکند. یوشچنکو اعلام کرده که بهزودی پارلمان را منحل و انتخابات زودرس برگزار میکند. این تنشها در شرایط کنونی که روابط اوکراین و روسیه بعد از جنگ در گرجستان، وارد مرحله حساس و سرنوشتسازی شده، غرب را از آینده اوکراین نگران کردهاست. هفته گذشته در اوج این تنشها، حزب دفاع مردم اوکراین به رهبری رئیسجمهور، رای به خروج از ائتلاف با تیموشنکو داد. اختلاف میان یوشچنکو و تیموشنکو از مدتها پیش شروع شده بود و تحلیلگران هر لحظه انتظار فروپاشی ائتلاف را داشتند.
در هفتههای اخیر و بعد از جنگ روسیه و گرجستان این اختلافات بالا گرفت؛ دلیل آن هم این بود که رئیسجمهور و طرفدارانش، تیموشنکو را به خیانت به کشور بهدلیل محکوم نکردن حمله روسیه به گرجستان متهم کردند. در اول سپتامبر حزب تیموشنکو همپیمانی خود را با حزب مناطق که مخالف عمده دولت است اعلام کرد. این همپیمانی برای تصویب طرحهایی در پارلمان در تضعیف رئیسجمهور و جایگاه آن صورت گرفت. یکی از این طرحها حاوی تدابیری برای محدود کردن نفوذ رئیسجمهور در دولت و تسهیل روند استیضاح او است. یوشچنکو این اقدام را کودتای قانونی خواند و به شدت این اقدام نخستوزیر را محکوم کرد.
اقدام تیموشنکو در همپیمانی با مخالفان دولت، غیرمنتظره بود. او از یک سو با مطرح کردن طرح محدودیت قدرت و اختیارات ریاستجمهوری درصدد تقویت جایگاه نخستوزیری بوده و امیدوار است موفق شود در همین سمت نخستوزیری باقی بماند و از سوی دیگر همزمان خود را برای انتخابات سال 2010 و رقابت برای پست ریاستجمهوری آماده میکند. نزدیک شدن او به مخالفان و همپیمانی موقت با آنها هم در راستای همین هدف صورت گرفتهاست.
جدال لفظی شرکای ائتلافی دولت اوکراین و متحدان انقلاب نارنجی هفته گذشته و درست زمانی به اوج رسید که این کشور میزبان دیکچنی، معاون رئیسجمهور آمریکا در کییف بود. چنی برای دادن پیام به روسیه و به گفته مقامات واشنگتن، برای هشدار به مسکو به اوکراین رفته بود. بعد از درگیری روسیه و گرجستان، بعضی تحلیلگران غربی پیشبینی کردند که اوکراین در مرحله بعدی هدف روسیه برای جلوگیری از ادامه نفوذ غرب در حیاط خلوت خود قرار دارد.
اختلاف میان شرکای ائتلافی و در آستانه سقوط قرارگرفتن دولت اوکراین، غرب را در موقعیت دشواری قرار داده است. از سوی دیگر اوکراین در شرایط اقتصادی نامساعدی به سر میبرد و این کشمکشها به بحران اقتصادی دامن میزند. اگر طی یک ماه آینده ائتلاف تازهای شکل نگیرد، رئیسجمهور میتواند انتخابات زودرس اعلام کند. در شرایط کنونی، انتخابات در اوکراین میتواند پیامدهای غیرمنتظرهای را بهدنبال داشتهباشد که البته برای غرب هم خوشایند نیست.
اکونومیست- 8 سپتامبر 2008