همشهری- محمد جعفری: آنطور که اسناد منتشرشده حاکی است، فقط در ۶ ماه نخست امسال ۷۲ مورد از این جراحات ساختگی در پزشکی‌قانونی تهران برملا شده است؛ اما آمار دقیقی از مواردی که هیچ‌کس متوجه ساختگی بودن جراحت نشده وجود ندارد. دکتر مهدی فروزش، مدیرکل پزشکی‌قانونی استان تهران در گفت‌وگویی با همشهری از پشت پرده پرونده تصادف‌های ساختگی برای دریافت دیه پرده برداشت و برای نخستین‌بار جزئیاتی باورنکردنی از این ماجرا بازگو کرد.
- خبرهایی در برخی رسانه‌ها منتشر شده که از وجود پرونده‌های متعددی در پزشکی‌قانونی تحت عنوان تصادف ساختگی حکایت دارد. در این‌باره توضیح دهید.
بله، این موارد وجود دارد. روزانه افراد زیادی برای انجام معاینه‌های تخصصی به پزشکی‌قانونی مراجعه می‌کنند که برخی از این موارد مربوط به تصادفات است. کارشناسان ما در پزشکی‌قانونی گاهی با مواردی مواجه می‌شوند که ساختگی است. به این معنی که افراد خودشان با نقشه از پیش طراحی‌شده اقدام به ایجاد جراحت یا شکستگی ساختگی بر بدن‌شان کرده و برای ثبت این جراحت و دریافت دیه به پزشکی‌قانونی مراجعه می‌کنند که ساختگی‌بودن این موارد در همان معاینه‌های اولیه کشف می‌شود.
- آیا آمار دقیقی از افراد شیادی که با جراحت ساختگی به پزشکی‌قانونی مراجعه می‌کنند وجود دارد؟
در ۶ ماه ابتدایی امسال همکارانم در پزشکی‌قانونی تهران موفق شدند ۷۲ پرونده تصادف ساختگی را با انجام کارشناسی‌های تخصصی کشف و به مراجع قضایی اعلام کنند. از این تعداد ۶۱ نفر مرد و ۱۱ نفر زن بودند. مقایسه آمار ۶ماه اول امسال با تعداد پرونده‌های سال ۹۹ که در مجموع ۲۹ مورد بود نشان می‌دهد که پرونده‌های ساختگی نسبت به سال گذشته بیش از ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
- معمولا این افراد چه اعضا و اندام‌هایی از بدن را برای آسیب‌زدن ساختگی و دریافت دیه انتخاب می‌کنند؟
یکی از موارد شایع در تصادف‌های ساختگی، شکستگی دندان است. این افراد با علم به اینکه دندان‌های قدامی دیه زیادی دارند، به‌طور ساختگی اقدام به شکستن دندان‌های قدامی می‌کنند. دیه هر یک از این دندان‌ها معادل ۵ درصد دیه کامل انسان است. آنها در محیطی امن با استفاده از ابزار تخصصی این کار را انجام می‌دهند و در نهایت باعث سقوط دندان شده و دیه سنگینی می‌گیرند. مورد دیگر شکستگی در اندام‌هاست. این افراد پیش از عملی‌کردن نقشه‌شان درباره میزان دیه هر عضو تحقیق می‌کنند. مثلا می‌دانند که دیه شکستن دنده‌ها حدود ۸ درصد دیه کامل است و معمولا به دنده‌ها آسیب می‌زنند.
- این افراد معمولا با چند جراحت یا شکستگی به پزشکی‌قانونی مراجعه می‌کنند؟
آنها برای این که ساختگی‌بودن نقشه‌شان لو نرود، معمولا صدمات متعدد ایجاد نمی‌کنند. چون در مواردی که صدمات زیادی در افراد وجود داشته باشد شک بالینی اتفاق می‌افتد. معمولا یک یا دو مورد شکستگی ایجاد می‌شود و در مجموع دو مورد حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد دیه دریافت می‌کنند. پیش از این که سیستم یکپارچه‌ای وجود نداشت افراد شیاد بابت یک تصادف و شکستگی ساختگی، در پزشکی‌قانونی چند استان تشکیل پرونده می‌دادند و بابت یک شکستگی از چند استان دیه دریافت می‌کردند. اما در سال‌های اخیر با ایجاد سیستم یکپارچه و استفاده از کد ملی، این افراد نمی‌توانند از چنین ترفندهایی استفاده کنند.
- نقشه افراد شیاد برای دریافت دیه چطور شکل می‌گیرد و آنها چه مراحلی را طی می‌کنند تا پرونده‌شان به پزشکی‌قانونی برسد؟
سناریوی این افراد معمولا به این شکل است که ابتدا در محیطی امن شکستگی دندان، دنده یا اندام‌های دیگر را ایجاد می‌کنند. سپس با یک خودروی اوراقی و مدل پایین در یک جاده خاکی دورافتاده مرحله بعدی نقشه را اجرا می‌کنند. آنها خودرو را واژگون و صحنه‌سازی می‌کنند و این کار معمولا در هنگام طلوع یا غروب خورشید انجام می‌شود، چون محل خلوت‌تر و دید کمتر باشد. بعد از آن، وقتی مأموران پلیس برای تنظیم گزارش در محل حاضر می‌شوند، این افراد وانمود می‌کنند که خودروی‌شان بر اثر حادثه دچار واژگونی شده و به این ترتیب پرونده‌ای در این‌باره تشکیل می‌شود و هدف اصلی آنها دریافت دیه از بیمه است.
- آنطور که گزارش‌های منتشرشده درباره تصادف‌های ساختگی نشان می‌دهد، اغلب این پرونده‌ها به‌صورت باندی انجام می‌شود و گاهی برخی افراد در قبال دریافت پول حاضر به همکاری با آنها می‌شوند. در این‌باره چه توضیحاتی دارید؟
بله، همینطور است. فعالیت این افراد معمولا به شکل باندی است. به این شکل که فردی را که معمولا نیاز مالی دارد به‌عنوان مصدوم اجیر می‌کنند. نفر اصلی با این فرد توافق می‌کند که درصدی از دیه‌ای که در نهایت از بیمه دریافت می‌شود به او برسد. به این ترتیب ابتدا شکستگی ایجاد می‌شود و بعد از صحنه‌سازی تصادف، نفر اصلی پرونده را در پزشکی‌قانونی و بیمه پیگیری می‌کند.
- همکاران شما در پزشکی‌قانونی چطور متوجه ساختگی‌بودن یک جراحت یا شکستگی می‌شوند؟
ساختگی‌بودن صدمات بدنی معمولا از اصول خاصی پیروی می‌کند. هرچند که این کار تخصصی است اما حتی یک متخصص تازه‌کار پزشکی‌قانونی که تجربه زیادی هم نداشته باشد با دیدن جراحت یا شکستگی ساختگی می‌تواند به‌راحتی متوجه آن شود.
- آیا ایجاد صدمات ساختگی و مراجعه به پزشکی‌قانونی جرم است؟
بله. درخصوص فریب‌دادن سیستم قضایی و انتظامی در قانون جرم‌انگاری شده و برای این کار مجازات درنظر گرفته شده است. توصیه من به افرادی که چنین افکاری دارند این است که به هیچ عنوان سراغ ایجاد تصادفات ساختگی و خودزنی نروند، چراکه اینگونه موارد در بیشتر مواقع توسط کارشناسان پزشکی‌قانونی تشخیص داده شده و ماجرا به مراجع قضایی گزارش می‌شود.
نظر شما