به گزارش همشهری‌آنلاین، روزنامه ایران نوشت: سخنان سه‌شنبه شب سید ابراهیم رئیسی حجت را بر «واشنگتن» تمام کرد تا سودای هیچ توافقی را بدون برداشتن گام عملی، مؤثر و پایدار در رفع تحریم‌های ضد ایرانی در خیال نپروراند. رئیس جمهوری کشورمان که از طریق رسانه ملی با مردم سخن می‌گفت، در واکنش به درخواست مذاکره از سوی امریکایی‌ها این چنین گفت: «درخواست آنها مدت‌ها در حال مطرح شدن است و بسیاری از کشورها پیام امریکایی‌ها را منتقل می‌کنند، همچنان که در سالیان گذشته نیز این درخواست‌ها را در مقاطع مختلف مطرح می‌کردند اما آنچه ما اعلام کردیم و باز هم اعلام خواهیم کرد این است که در صورتی که آنها بخواهند تحریم‌های ظالمانه را رفع کنند، امکان هرگونه توافقی وجود دارد.»
دور هشتم مذاکرات ایران و کشورهای ۱+۴ در حالی در وین حساس‌ترین لحظات خود را از سر می‌گذراند که مقام‌های امریکایی به جای تمرکز بر روند رایزنی‌ها و تصمیم‌گیری درباره اصلی‌ترین موضوع مورد بحث یعنی رفع تحریم‌ها بازی پیچیده ای را با بهره‌گیری از حربه جنگ روانی در پیش گرفته‌اند. آنها از یک سو با ایجاد اضطرار از ضرب‌الاجل‌های ساختگی سخن می‌گویند و از سوی دیگر شتاب بخشیدن به روند مذاکره را تنها در صورت مذاکره بدون واسطه با ایران امکانپذیر می‌دانند.
فضای نمایشی
جدیدترین نقش در چنین فضای نمایشی را «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه امریکا ایفا کرد. او در جدیدترین موضعگیری خود درباره برجام که یکم بهمن ماه در جمع خبرنگاران مطرح شد، بار دیگر ادعا کرد که برای احیای برجام و بازگشت طرفین به تعهدات خود تنها چند هفته زمان باقی است و اینکه امریکا از این مذاکرات چه نتیجه‌ای می‌گیرد، موضوعی است که تا چند هفته آینده روشن خواهد شد.»
او در حالی نسبت به عواقب طولانی شدن مذاکرات ابراز نگرانی و تأکید می‌کرد مذاکرات به مرحله سرنوشت‌ساز خود رسیده است که در عین حال تلاش می‌کرد، تعهد دولت امریکا به هرگونه تفاهم احتمالی را کمرنگ جلوه دهد. «بلینکن» با اشاره به اینکه یکی از مشکلات اصلی موجود بر سر کسب توافق در مذاکرات وین، خواست جمهوری اسلامی برای دریافت تضمینی در مورد عدم تکرار سیاستی است که دولت ترامپ در قبال برجام در پیش گرفت، مدعی شد: «امریکا و دولت «بایدن» در موقعیتی نیستند که چنین تضمینی را به جمهوری اسلامی بدهند. «دولت «بایدن» در صورت پایبندی جمهوری اسلامی به تعهدات هسته‌ای خود می‌تواند تضمین دهد که از توافق خارج نخواهد شد.» وزیر امور خارجه امریکا در عین حال تأکید کرد که «بایدن» و دولت او در موقعیتی نیستند که برای دولت آینده امریکا تعیین تکلیف کنند.
اشاره مقام‌های امریکایی به موضوع «تضمین» که بیشتر تلاشی برای رفع مسئولیت حقوقی دولت حاکم امریکا به شمار می‌آید، در حالی است که آنها باید پیش از آن، درباره رفع همه تحریم‌های برجامی و فرابرجامی تصمیم‌گیری کنند و تنها در آن صورت می‌توانند از امکان‌های موجود برای بازگشت به توافق با ایران سخن بگویند. چه آنکه سخنان اخیر رئیس جمهور ایران درباره لزوم رفع همه تحریم‌ها ناظر به چنین گزاره ای مطرح شده است.
تکرار یک درخواست
از سوی دیگر موضوعی که چندی است به طور پررنگ از سوی دیپلمات‌های امریکایی دنبال و در مواضع اخیر دیپلمات‌های این کشور تکرار می‌شود، درخواست برای گفت‌وگوی مستقیم با ایران در چهارچوب مذاکرات وین است. حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه اخیراً به طرح این درخواست ها اشاره داشته است. او دو روز پیش در مراسم اختتامیه نخستین کنفرانس ملی ایران و همسایگان با تأکید بر اینکه اخبار منتشر شده درباره مذاکره مستقیم با امریکا صحت ندارد، تصریح کرد که طرف امریکایی از طرق مختلف پیام‌ها را به ایران ارسال می‌کند که خواهان سطحی از مذاکرات مستقیم با ایران است.
وزیر خارجه ایران تأکید کرد که طرف امریکایی با این حال تاکنون پیشنهادات خود را در حوزه مسائل فنی به ایران ارائه کرده است. یک روز بعد از این اظهارات بود که «ند پرایس»، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا بار دیگر بر این خواسته پای فشرد و گفت: «ما بر این باوریم که تعامل مستقیم با ایران در زمینه برجام یا مسائل دیگر پربارتر خواهد بود. همچنین ارتباطی کارآمد را میسر می‌سازد و این چیزی است که به آن احتیاج داریم، بویژه در این برهه که زمان برای تلاش در راستای نجات برجام یا بازگشت دوجانبه به پایبندی، خیلی کم است.»
در واکنش به این درخواست امریکا، موضعگیری مقام‌های ایرانی مبنی بر لزوم رفع همه تحریم‌ها خود گویای واقعیات صحنه دیپلماتیک وین است. چه آنکه اگر واشنگتن برای اصلی ترین موضوع مورد چالش یعنی رفع اثرگذار تحریم‌های ظالمانه ایران نسخه عاجلی نداشته باشد، تهران دلیلی برای هیچ گفت‌وگوی مستقیم و غیر مستقیمی در چهارچوب برجام پیدا نمی‌کند. تردیدی وجود ندارد که تنهادر صورت رفع همه تحریم‌های برجامی و فرابرجامی می‌توان از اجرای تفاهمات بعدی درباره راستی آزمایی و ضمانت بخشی به تفاهم احتمالی هم سخن به میان آورد.
آنچه اینک می‌توان در توضیح واقعیات جاری در مذاکرات وین به آن اشاره داشت، اینکه تهران از یک سو با ارتقای چشمگیر روابط تجاری خود و از سوی دیگربا یافتن آلترناتیوهای کم هزینه برای فروش نفت و بازگرداندن پول آن، با خیالی آسوده و ابتکار عملی قابل اجرا در مذاکرات حضور یافته و ازسرگیری همه تعهدات برجامی‌اش را منوط به رفع تحریم‌ها دانسته است. این چنین است که در حال حاضر به گواه اغلب ناظران بین‌الملل، توپ برجام در زمین امریکا قرار گرفته و دولتمردان این کشور هستند که باید هر چه سریع‌تر تصمیم خود را بگیرند.
نظر شما