سهم‌الارث پهلوی‌ها چقدر بود؟ | میزان اموال خانواده شاه در خارج | پاسخ یکی از خویشاوندان فرح

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از تسنیم، ۲۶ دی‌ماه ۱۳۵۷، محمدرضا پهلوی، تهران را به مقصد قاهره ترک کرد. پیش از وی برخی دیگر از اعضای خانواده سلطنتی و وابستگان دربار از ایران فرار کرده بودند و این خاتمه‌ای بود بر ۲۵۰۰ سال سلطه سلطنت بر ایران.

اما یکی از سؤالات مهمی که شاه با رفتنش برای مردم باقی گذاشت، این بود که از ذخایر ملی و اموال متعلق به مردم چه میزان با خانواده سلطنتی خارج شد؟ این اموال به حدی بود که در طول این سال‌ها فرزندان شاه و فرح پهلوی همچنان زندگی شاهانه خود را ادامه می‌دهند و در اقصی نقاط جهان در حال گردش و تفریح هستند.

برای اطلاع از میزان دقیق اموال خانواده شاه در خارج از کشور با آقای "احمدعلی مسعودانصاری" از اعضای دربار پهلوی و معاون دانشگاه ملی در دوران شاه که پیوند خویشاوندی نیز با فرح پهلوی داشته به گفت‌وگو پرداختیم.

وی پس از اتمام تحصیلات در رشته اقتصاد تا زمان انقلاب ۵۷ به اموری همچون تدریس در دانشگاه ملی، سرپرستی امور دانشجویان، عضویت در هیئت نمایندگان ایران در بازار مشترک و معاونت مدرسه عالی شمیران اشتغال داشت.

مسعودانصاری پس از خارج شدن از امور دانشگاهی به مسئولیت‌هایی همچون رئیس هیئت مدیره شرکت توسعه کن، مدیرعامل شرکت ای‌پی سیستم در ایران و مشاور شرکت ادرین ولکر مشغول بود. به‌گفته خودش "در زمان انقلاب، رابط میان آیت‌الله شریعتمداری و شاه بودم و قرار بود به پیشنهاد آیت‌الله شریعتمداری ـ که شاه با آن موافقت کرد ـ حزبی اسلامی را تأسیس کرده و رئیس آن باشم که سرعت پیروزی انقلاب فرصت این کار را نداد". 

او پس از انقلاب به خارج از کشور رفت و در سال‌های اخیر مشاور مالی و شخصی رضا پهلوی فرزند شاه بود، اما در پرتو مسائل مذهبی که به آن اعتقاد داشت به او اعلام کرد که دیگر سلطنت‌طلب نیست و در نتیجه به افشای پشت‌پرده مناسبات دربار پهلوی و این روزهای این خاندان پرداخت. 

از وی تاکنون سه کتاب در خارج از کشور درباره تاریخ معاصر ایران به چاپ رسیده است: "من و خاندان پهلوی"، "من و رضا" و "ناگفته‌هایی از تاریخ معاصر".

از آنجا که امکان گفتگوی تصویری و یا حضوری به دلیل اقامت ایشان در آمریکا میسر نبود، یادداشت زیر از سوی جناب آقای مسعودانصاری در پاسخ به پرسش‌های تسنیم ارسال شد که در ادامه می‌خوانید: 

آقای انصاری درباره میزان اموالی که خانواده پهلوی از ایران خارج کرد، می‌گوید: آن اموالی که مربوط به خود شاه می‌شد، قسمت عمده آن در زمان ترک ایشان از ایران خارج نشد. قسمت مهمی از آن مربوط به حق کمیسیون‌هایی بود که ایشان در مورد خرید اسلحه و معاملات دیگر دریافت کرده بود. این مبالغ به ایران وارد نشده بود که از ایران خارج شود. برای مثال در مورد کمیسیون‌های مربوط به خرید اسلحه، ارتشبد حسن طوفانیان (رئیس اداره خرید و سفارشات خارجی) آن‌ها را دریافت و به دستور شاه آن‌ها را تقسیم می‌کرد و شاه هم سهمی داشت.

من با آقای اردشیر زاهدی به شاه می‌گفتیم که او در مقام شاه مملکت نباید چنین می‌کرد، اما ایشان از این کار خود دفاع می‌کرد. در قاهره، شاه از من خواست که به او بگویم مردم در ایران درباره او چه می‌گویند! یکی از مطالبی که به او عرض کردم این بود که می‌گویند که شما دزد بودید! ایشان شرح داد که بنا به باور او طبق قوانین سوئیس گرفتن کمیسیون برای او مانعی ندارد! من هم چون قبلاً در این مورد با ایشان بحث کرده بودم سکوت کرده و بحث را عوض کردم.

البته به غیر از ایشان شاهدخت اشرف هم اموال قابل ملاحظه‌ای را در خارج از ایران در اختیار داشت.

عضو سابق دربار پهلوی درباره میزان پس‌انداز پهلوی‌ها در بانک‌های خارج کشور، اظهار داشت: من اطلاع دقیقی از میزان اموال خاندان پهلوی در خارج ندارم. در وصیت‌نامه شاه که آن را در کتاب "من و رضا" چاپ کردم، اسم چهار بانک از جمله بانک چِیس مانهاتن (Chase Bank) برده شده است. سه بانک دیگر نیز عبارت بودند از یونیون بانک سوئیس (Union Bank)، بانک کِرِدیت سوییس (Credit Suisse Group AG) و بانک گوتزویلر.

او درباره اینکه بعد از فوت شاه، اموال وی چگونه تقسیم شد و میراث آخرین پادشاه ایران به چه کسانی رسید نیز برای تسنیم نوشت: طبق وصیتنامه شاه اموال او میان ورّاث او به صورت زیر می‌باید تقسیم می‌شد:

فرح دیبا ۲۰%، رضاپهلوی ۲۰%، علیرضا پهلوی ۲۰%، فرحناز پهلوی ۱۵%، لیلا پهلوی ۱۵%، شهناز (دختر شاه و همسر خسرو جهانبانی) ۸% و مهناز زاهدی (نوه شاه) ۲%.

اموال شاه را می‌باید به چهار قسمت تقسیم کنیم:

۱- پولی نقدی که از ایشان به جا مانده بود و برای فامیل و محرمین قابل رؤیت بود که حدود ۵۰ میلیون دلار از آن، بعد فوت شاه وجود داشت و تقسیم شد.

۲- مستغلات که برای نمونه ویلا سورتا در سنت موریس سوییس و زمین‌های اسپانیا بود.

۳- جواهراتی که خارج شده بود.

۴- پولی که در تراستی موجود است که در مورد میزان آن شنیده‌ام ولیکن دقیقاً خبر ندارم؛ طبق شرایط آن تراست، این پول به فردی از خاندان پهلوی می‌رسد که به پادشاهی ایران برسد و یا اینکه خاندان پهلوی با هم تصمیم بگیرند که دیگر ادعایی به بازگشت به سلطنت در ایران ندارند و در آن صورت آن پول طبق شرایط آن تراست میان آنها تقسیم خواهد شد. (براساس وصیت‌نامه شاه تمام دارایی‌های برداشت‌شده از بانک سوئیس در ژنو (به استثنای آنچه که به Me Cottier حواله داده شده) توسط شخص شاه به بنیادهای Niversa، Rukam و Zarima واگذار شده بود.)

آقای انصاری همچنین درباره درآمد خانواده پهلوی بعد از فوت شاه نیز می‌گوید: من در مورد همه افراد خاندان اطلاع دقیقی ندارم. آقای رضا پهلوی علاوه بر آنچه از ثروت پدر به ارث برد تا آنجا که من می‌دانم از سعودی و سازمان سیا نیز پول دریافت کرد که در برخی مصاحبه‌ها به آن اشاره کرده بودم.