چهارشنبه ۲۴ مهر ۱۳۸۷ - ۰۷:۱۳
۰ نفر

عارف واحد ناوان: «اگر با کردها کاری نداشته باشیم و به مسائل آنها بی‌اعتنا باشیم این مشکل خودبه‌خود حل می‌شود.»

 این جمله را رجب‌طیب  اردوغان زمانی به زبان راند که حزب نوپای «عدالت و توسعه» پس از انحلال احزاب اسلام‌گرای ترکیه به‌ویژه حزب رفاه، خود را برای مبارزه انتخاباتی آماده می‌کرد. اردوغان و یارانش که آن زمان چندان در میان افکار عمومی ترکیه شناخته شده نبودند، توانستند با شعارهای اینچنینی اعتماد افکار عمومی ترکیه را به‌دست آورند.

حزب عدالت و توسعه به‌ویژه در مناطق جنوب شرقی که عمده ساکنان آن کردها هستند محبوبیت فراوانی به‌دست آورد. کردها به حزب عدالت و توسعه روی خوش نشان دادند و آرای خود را در تمام انتخابات گذشته به سود حزب اسلام‌گرای عدالت و توسعه به صندوق‌ها ریختند. ناگفته نماند که  اردوغان و یارانش نیز پس از به‌قدرت رسیدن، رسیدگی به امور کردها را  سرلوحه امور قرار دادند.

اعطای آزادی‌های مدنی به کردها به‌خصوص رسیدگی به وضعیت نابسامان اوضاع اقتصادی استان‌های فقیر و کردنشین از جمله اقدام‌های مهمی بود که دولت رجب طیب‌اردوغان در دستور کار خود قرار داد؛ اگرچه بخش مهمی از این اقدام‌های اصلاحاتی برای خشنود کردن شرکای اروپایی و عمل به مفاد دستور‌العمل پیمان هلسینکی مبنی بر اعطای آزادی‌های مدنی به کردها بود تا به‌این‌‌وسیله راه ترکیه برای ورود به اتحادیه اروپا هموار شود. اما عمده هدف اردوغان و یارانش را باید نگه‌داشتن محبوبیت حزب عدالت و توسعه در میان کردها و جلوگیری از هر نوع تنش داخلی دانست چه اینکه حزب عدالت و توسعه همواره با گزینه نظامی برای سرکوب کردهای شورشی در خاک ترکیه به‌شدت مخالفت کرده است.

مشی کلی حاکمان اسلام‌گرای ترکیه در مقابله با بحران کردها حل‌و‌فصل معضل به روش‌های سیاسی و مدرن است کما اینکه پارلمان تحت کنترل حزب عدالت و توسعه هیچ‌گاه به ژنرال‌های ماجراجو مجوز نظامی برای سرکوب کردهای داخل خاک ترکیه را نداده است. در سوی مقابل نظامیان ترکیه هستند که هرگز تمایل خود را به برخورد قهرآمیز با شورشیان کرد پنهان نکرده‌اند.

فرمانده ارتش ترکیه در جریان بازدیدی که چندی پیش از یکی از پایگاه‌های نظامی در دیار بکر به‌عمل آورد به‌طور علنی اعلام کرد: «ارتش هرگز شورشیان حزب کارگران کردستان را نخواهد بخشید.»

این موضع آشکار فرمانده ارتش نشان از روحیه آشتی‌ناپذیر ژنرال‌های ترکیه با مبارزان کرد دارد. نظامیان لائیک در سناریوی همیشگی کوشیدند تا با لشکرکشی به شمال عراق دولت را درگیر بحران کردها کنند. بهانه اولیه و مهم این لشکرکشی سرکوب شورشیان حزب پ‌‌ک‌ک است. پس از پیروزی حزب عدالت و توسعه، ژنرال‌های لائیک با این کار قصد داشتند دولت اردوغان را وارد بحران کنند.

شکی نیست که لشکرکشی ارتش به شمال عراق علاوه بر تبعات سیاسی منطقه‌ای و جهانی هزینه‌های کمرشکن مالی را بر اقتصاد رو به‌ رشد ترکیه  وارد خواهد کرد، به‌علاوه دولت اردوغان را که همواره شعار حل بحران کردها  به‌شیوه غیرنظامی را سرداده است با چالش جدی روبه‌رو خواهد کرد. سلب اعتماد کردها به حزب عدالت و توسعه و کاهش محبوبیت حاکمان  سیاسی ترکیه مهم‌ترین آن خواهد بود. درست از همین روی است که اردوغان همواره از هر شیوه‌ای -  غیر از استفاده از قوه قهریه -  برای فرونشاندن این بحران استقبال می‌کند.

در حادثه تأثرانگیز استان حکاری که در حمله کردها به یک پایگاه نظامی ترکیه روی داد و منجر به کشته شدن نزدیک به 40نفر شد اگرچه عبدالله گل در مقام ریاست جمهوری ترکیه موضع بسیار خشمگینانه‌ای گرفت و بر نابودی کردهای شورشی پافشاری کرد اما برخورد عقلایی رجب طیب‌‌اردوغان با این ماجرا موجب آرامش موقت اوضاع در ترکیه شده است. اردوغان پس از محکوم کردن این حمله تروریستی بلافاصله اعلام کرد که دولت عزم خود را بر بهبود وضعیت اقتصادی جنوب شرق ترکیه که بیشترین ساکنان آن کردها هستند جزم کرده است.

به نظر می‌رسد شیوه‌های مدرن اردوغان در برخورد با شورشیان کرد در ترکیه جواب داده است. مقایسه درگیری‌های دولت‌های پیش از دولت اسلام‌گرای اردوغان با شورشیان گواهی بر این ادعاست، از همین‌رو بعید است که دولت عقل‌گرای رجب‌طیب  اردوغان تسلیم فشارهای سیاسی ژنرال‌های لائیک و جناح تند‌رو حزب تحت فرمانش شود. تردیدی نیست که نخست‌وزیر ترکیه به همان شیوه‌های مدرن وفادار خواهد ‌ماند و هرگز خود را درگیر جنگ با کردهای شورشی نخواهد کرد.

کد خبر 65868

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار اروپا

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز