انواع مزایدات و حوزه‌های معاملاتی تحت پوشش آن

مناقصه چه فرقی با مزایده دارد؟ انواع آن‌ها کدام است و چه حوزه‌هایی تحت پوشش این نوع از معاملات است؟

روش مناقصه در واقع معیاری برای کیفیت، با ارائه قیمت کمتر است. در واقع در این نوع از معامله پیمان‌های مبتنی بر رقابت، شخصی برنده است که با کمترین قیمت با مناسب‌ترین شرایط، پیشنهاد خود را ارائه دهد. در نقطه مقابل، مزایده وجود دارد که شخص برنده کسی است که معامله را با قیمت بالاتر برنده می شود.

در پیمان‌های دولتی و اداری، قانون است که روش رقابتی در بستن قرارداد ملاک‌ باشد (همان‌طور که اشاره کردیم نوع دیگری از قرارداد به نام پیمان‌های مبتنی بر توافق هم وجود دارد که می‌توانند به شکل مستقیم صورت بگیرد.). جهت آشنایی با انواع مزایده و حوزه‌های تحت پوشش آن تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

با مزایده بیشتر آشنا شوید

همان‌طور که گفتیم، مزایده یکی از روش‌های انعقاد قراردادهای پیمانی مبتنی بر رقابت است. به صورت ساده، تعریف مزایده به معنای در معرض فروش قراردادن چیزی است به نحوی که شخصی که قیمت بیشتری را ارائه کند، کالا به او فروخته می‌شود.

در نقطه مقابل، هرگاه شخصی بخواهد پروژه‌ای خاص را از ارگان های دولتی و یا یکی از سازمان‌های زیرمجموعه آن بگیرد، شرکت یا شخصی که کمترین قیمت را ارائه کرده باشد، برنده می‌شود. نام این نوع معامله، مناقصه است.

اجزای حیاتی برای برگزاری مزایده یا مناقصه

با کمی بررسی و استعلام وضعیت مناقصه‌ها و مزایده‌های دولتی، می‌توانید متوجه شوید که اجزاء حیاتی برای برگزاری هر معامله رقابتی، جزءهای زیر است:

• مزایده گذار
• کالا
• پیشنهاد دهندگان

به صورت خلاصه ما هنگامی می‌توانیم یک معامله رقابتی ایجاد کنیم که برای یک کالا یا پروژه خاص بیشتر از یک خریدار و یا ارائه‌کننده خدمت وجود داشته باشند. با ایجاد معامله رقابتی بر سر یک کالا یا پروژه خاص، پیشنهاددهندگان برای بدست آوردن کالا یا پروژه با یکدیگر رقابت می‌کنند.

تعیین قیمت کالا قبل از شروع رقابت پیشنهاد دهندگان

قبل از برگزاری رسمی مزایده، کالا از طریق یک کارشناس خبره دادگستری ارزیابی شده و یک قیمت به عنوان بهای پایه انتخاب می‌شود. در واقع قیمت بهای پایه، قیمتی است که معاملات از آن قیمت شروع شده و افزایش می یابد تا جایی که شخصی که بیشترین پیشنهاد را ارائه کند، برنده مزایده خواهد شد.

چه اصطلاحاتی در مزایده رایج است؟

اگر قصد دارید در انواع مزایدات و حوزه‌های معاملاتی تحت پوشش آن‌ها شرکت کنید، خوب است که در مورد اصطلاحات رایج در این حوزه اطلاعات لازم را کسب کنید. در ادامه مهم‌ترین اصطلاحات رایج در این نوع از معامله رقابتی را برای شما تعریف می‌کنیم:

• فروشنده: شخصی که قصد دارد، کالای خود را به صورت فوری به بالاترین قیمت در مزایده به خریداران و پیشنهاددهندگان بفروشد، فروشنده نام دارد.
• خریدار: شخص حقیقی یا حقوقی که قصد دارد، کالای معامله شده در مزایده را به بالاترین قیمت بخرد و یا در این رابطه پیشنهادات خود را ارائه کند، خریدار نام دارد.
• قیمت پایه: بهای پایه در واقع همان قیمتی است که قبل از شروع مزایده توسط کارشناس رسمی دادگستری روی کالا گذاشته می‌شود.
• قیمت پیشنهادی: قیمتی که خریدار به عنوان حداکثر قیمت که حاضر است برای خرید کالا بپردازد است.
• فروش کالا: هنگامی که صحبت از فروش کالا می‌شود، معنا این است که توافق نهایی برای خرید کالا صورت گرفته است.
• قیمت فروش: بالاترین قیمتی که در مزایده اعلام می‌شود، قیمت فروش نامیده می‌شود.

چه معیارهایی در مزایده می‌تواند مهم باشد؟

وقتی صحبت از مناقصه و مزایده می‌شود، پارامترها و معیارهای مختلفی در این میان مورد توجه قرار می‌گیرند. کالایی که در مزایده می‌خواهد قرار بگیرد، می‌تواند قیمت مشخص، وابسته یا حتی نامشخص (مخفی از عموم مردم) داشته باشد. همچنین پیشنهادات می‌توانند دارای سیر صعودی، نزولی یا حتی با شرایط خاص (مثلاً هر کس تنها یکبار می‌تواند پیشنهاد بدهد!) باشد.

جدا از این موضوع پارامترهای دیگری مثل زمان مزایده (که می‌تواند محدود، نامحدود و یا با شرایط خاص باشد!) هم وجود دارند که می‌توانید به آن‌ها توجه کنید.

انواع مزایداتی که این روزها رایج هستند، کدام اند؟

این روزها رایج‌ترین مزایده‌های عناوین زیر هستند:

• مزایده خصوصی (Private Auction): در این نوع از مزایده، نام خریدار و پیشنهاد دهنده به دلیل مسائل امنیتی مخفی می‌ماند. این نوع مزایده بیشتر برای خرید آثار تاریخی، تابلوها و نقاشی‌های معروف رواج دارد.
• مزایده عمومی (Public Auction): در مزایده عمومی برخلاف مزایده خصوصی، نام خریداران مشخص می‌شود.
• مزایده استاندارد یا انگلیسی (English Auction): در این نوع مزایده کالا به بالاترین پیشنهاد فروخته می‌شود و افراد می‌توانند یکی بعد از دیگری قیمت بالاتری را پیشنهاد کنند.
• مزایده هلندی یا چینی (Dutch Auction): در این نوع مزایده، برخلاف شیوه‌ها و اصول مزایده رایج، قیمت از بالاترین حد ممکن شروع می‌شود و مرتباً کاسته می‌شود تا شخصی برای خرید با آن قیمت، پیشنهاد خود را بدهد.
• مزایده ترکیبی (Combinatorial Auction): در این نوع از خرید کالا به صورت مزایده، به صورت ترکیبی کالاها به مزایده گفته می‌شوند.
• مزایده در زمان محدود (The Time Interval Auction): نوع دیگری از مزایده که از لحاظ ساختاری شباهت زیادی با مزایده انگلیسی دارد، اما دارای یک زمان محدود است. این مزایده می‌تواند چند روز تا چند هفته باشد.

انواع مزایدات دیگر عبارت اند از:

• مزایده مبادله‌ای (Exchange Auction)
• مزایده فروشی (Sale Auction)
• مزایده دلالی (Dealer Auction)
• مزایده همزمان یا مزایده ژاپنی

چه معاملاتی از طریق مزایده انجام می شود؟

• مزایده منقول: مزایده ای که در آن به بالاترین قیمت، کالا فروخته می‌شود.
• مزایده غیر منقول: مزایده ای که در آن به بالاترین قیمت، ملک، زمین یا خانه فروخته می‌شود.
• مزایده جزئی: نوعی از مزایده هستند که مبالغ آن‌ها از یک عدد خاص تجاوز نکند.
• معاملات حراج: نوعی از مزایده که در آن‌ها، بدون محدودیت قیمت، بهای انتخابی می‌تواند تغییر کند.
• معاملات ترک تشریفات: نوعی از معامله که بدون انجام تشریفات مرسوم مزایده انجام می‌شود.
• ثبت مزایده‌های بین الملل: نوعی از مزایده که مرزهای آن محدود به ایران نیست.
• مزایده اجاره: نوعی از مزایده که برای قیمت گذاری اجاره یک زمین، خانه یا ملک انجام می‌شود.
• ثبت موارد عدم الزام: شکلی از مزایده که در آن، بدون توجه به موارد الزام شده از سوی نهادهای قانونی، قابل برگزاری است.
• ثبت قرارداد مشارکت- واگذاری: روشی در مزایده که فرد یا افراد متقاضی به عنوان شریک در این نوع قراردادها می‌توانند حضور پیدا کنند.

پایگاه مناقصات کشور، منبعی برای اطلاع رسانی مزایده‌ها و مناقصه‌ها

شما می‌توانید با مراجعه به پایگاه مناقصات کشور با انواع مزایده و مناقصه‌های موجود در کشور مطلع شوید. خبرگزاری پارس نماد داده‌ها با ۱۲۵ پرسنل اقدام به ابداع و گسترش فعالیت‌های مهمی در این حوزه کرده است. شما می‌توانید با توجه به مناقصه‌ها و مزایده‌های مورد نظرتان و تهیه اسناد مربوط برای شرکت در آن‌ها از طریق مرجع خبرگزاری اقتصادی اقدام کنید.