به این ترتیب در روزی که ارزش سهام کشتیرانی به تیر غیب گرفتار آمده و بعد از نزول یک ماهه، یکروزه، 40درصد ارزش خود را از دست داده بود شاخص بورس تهران 632 واحد کاهش یافت و به 43هزار و 927 واحد رسید. به جز این، شاخص کل هم با سقوط به کمتر از 11 هزار واحد، خیال سهامداران را راحت کرد و تکلیف مشتریان تالار حافظ دستکم برای چند روز آینده یکسره شد.
در نهایت اینکه در اتفاقی نادر، ارزش بورس اوراق بهادار ظرف 24 ساعت یک میلیارد دلار سقوط کرد آنهم در شرایطی که به گواهی آمار از آغاز تابستان تا به امروز سهامداران شاهد کاهش 10 میلیارد دلاری ارزش این بازار رقابتی بودهاند.
هادی بیدختی، معاون سابق سازمان بورس دلیل روند نزولی بازار سهام تهران و البته نزول ارزش بازار را تاثیر مستقیم وغیرمستقیم شرایط نابسامان اقتصاد جهانی میداند و به همشهری میگوید: بورس تهران اگرچه با بندهای پیدا و مرئی به بورسهای جهانی مرتبط نیست اما با اینهمه، تبعات افت وخیز اقتصاد جهانی و در ادامه فراز و فرود بورسهای بینالمللی دامن بازار سرمایه ایران را هم میگیرد.او در تشریح این تبعات میافزاید: وقتی افزایش جهانی قیمتها، بورس تهران و مشتریانش را به تکاپو میاندازد و سهامداران به صرافت خرید میافتند باید انتظار داشت رکود بازارهای بینالمللی هم در این سوی جهان بورس ایران را گرفتار نزول کند.
به گفته مدیرعامل شرکت کارگزاری عمران فارس، شرکتهایی که مواد اولیه خود را وارد میکنند یا محصولاتشان روانه بازارهای خارجی میشود از فراز و نشیب قیمتهای جهانی تاثیر میگیرند و این اثرپذیری در نهایت ارزش سهام شرکت، اقبال سهامداران و البته رونق و رکود بورس را تحت شعاع قرار میدهد.
او ادامه میدهد: بهعنوان مثال صعود و سقوط ارزش جهانی فلزات بر معامله مس و روی و فولاد در داخل کشور تاثیر میگذارد حتی اگر این 3محصول راهی به بازارهای جهانی نداشته باشند.
بیدختی ادامه میدهد: در حال حاضر نگرانی از ادامه رکود اقتصاد جهانی قیمت فلزات اساسی و رنگین را کاهش داده و به طبع آن ارزش سهام شرکتهای تولیدکننده این گروه از محصولات را کاهش داده وبهدنباله این اتفاقات هم میل سهامداران به فروش افزایش و ارزش بازار کاهش یافته است.
این کارشناس بورس اوراق بهادار معتقد است: افت بورس تهران و نزول شاخصها بهدلیل وجود اهرمهای نظارتی نظیر حجم مبنا و دامنه نوسان هرگز به اندازه سقوط بورسهای جهانی وسیع نخواهد بود اما در عوض مدت زمان بیشتری به طول خواهد انجامید.
به گفته بیدختی، افت شاخص بورس تهران در بحرانیترین روز تنها یکدرصد نزول کرد درصورتیکه در بازارهای معتبر جهانی افت به 14درصد در یک روز هم رسیده است.
او در ادامه مابقی نزول در بورس تهران را ناشی از حوادث طبیعی و معمول میداند و میگوید: در روزی که نماد کشتیرانی بعد از برگزاری مجمع و تقسیم سود دوباره به تابلوی معاملات بازمیگردد میتوان انتظار داشت که ارزش سهام این شرکت دستکم به میزان سود تقسیم شده کاهش یابد یا اینکه سهامداران سود گرفته، در صف فروش بایستند.
بیدختی البته معتقد است: در روند فعلی نمیتوان نقش تفکر و باور اهالی بازار و درمجموع جامعه ایرانی را نادیده گرفت. او میگوید: برخلاف اکثر بورسهای معتبر، سهامداران ایرانی بلافاصله با رشد قیمت یک سهم به صرافت فروش میافتند و بر افزایش تقاضا و قیمت دامن میزنند و در نقطه مقابل همزمان با افت قیمت اندوخته خود را با دستپاچگی حراج میکنند و با وجود افت قیمتها به امید کاهش بیشتر از خرید سهام بحرانزده پرهیز میکنند به این ترتیب میزان عرضه از تقاضا پیش میافتد و نزول قیمت افزایش مییابد.
بیدختی پیشبینی میکند، در صورت تسری بهبود اوضاع بورسهای شرق آسیا و اروپا به آمریکا بهتدریج آرامش به بازار سهام تهران هم بازگردد البته با توجه به اعمال قوانین نظارتی این بازگشت چند روزی به طول خواهد انجامید؛ به عبارت دیگر در روزهای آینده روند نزولی تا رسیدن به آرامش ادامه خواهدداشت.
رکود کوتاهمدت
موج: علی اسلامی بید گلی از کارشناسان بازار سرمایه میگوید: با توجه به بحرانهای حاضر در اقتصاد جهانی، استقلال اقتصاد ایران از اقتصاد بینالمللی باعث شده تا این بازار در حال حاضر از وضعیت بهتری نسبت به سایر بازارها برخوردار باشد. او میافزاید: در حال حاضر این بحران تنها شرکتهایی را که قیمت محصولاتشان متاثر از قیمتهای جهانی است مانند ملی صنایع مس ایران، شرکتهای فولادی، سنگآهنی و پتروشیمی را متاثر کرده است.
اسلامی ادامه میدهد: طبیعتا با کاهش مقطعی قیمت محصولات این شرکتها انتظارات روانی موجود بر بازار سرمایه بر کاهش سودآوری آنها بود که با کاهش انتظارات عایدات آتی بدیهی بود که قیمت سهام نیز کاهش یابد. اسلامی با تاکید از پایین بودن وابستگی اقتصاد ایران به شرکتها و بانکهای اروپایی بهعنوان مزیتی نام برد که سبب میشود تا تاثیر بحران بازارهای مالی بر بازار سرمایه کشور کوتاهمدت باشد. او پیشبینی میکند طی روزهای آینده بخش عمدهای از تاثیرات منفی، خنثی و وضعیت بازار مساعدتر شود.