یکی اینکه آمار صادرات غیرنفتی با ابهام مواجه است و گمرک متأسفانه در آمار صادرات و واردات خیلی مشکل دارد. یکی از مواردی که باید در لایحه گمرکی روی آن تجدیدنظر کرد، تعرفه‌هاست.
مثلا ما هر چه سعی کردیم ریز آمار صادرات اقلام و بخش‌های مختلف حتی بخش فعالیت اتحادیه خودمان (فراورده‌های نفتی) را به‌دست آوریم به مشکل برخوردیم. برخی از این اختلاف آمارها بر سر قیمت‌های پایه است؛ به‌طوری که قیمت‌های پایه‌ای که سازمان توسعه تجارت مورد محاسبه قرار می‌دهد با قیمت‌های واقعی، تفاوت دارد. مثلا در بخش نفت، گاز و پتروشیمی، اختلاف آمار خیلی وحشتناک است.
ما اعتقاد داریم که سهم بخش فراورده‌های پایه نفتی صنعتی و پتروشیمی از صادرات غیرنفتی به 50درصد رسیده است. در حالی که سازمان توسعه تجارت، ارزش صادرات فراورده‌های نفتی سال گذشته را 5/3میلیارد دلار اعلام کرد، آمار ما رقم 1/6میلیارد دلار را نشان می‌داد. امسال هم اعتقاد داریم که 50درصد صادرات غیرنفتی، صادرات فراورده‌های پایه نفتی، صنعتی و پتروشیمی است. سهم محصولات پایه نفتی از صادرات غیرنفتی سال به سال در حال افزایش است.
مشکل مهم دیگر در ارتباط با صادرات غیرنفتی این است که متأسفانه در فضای کلی کشور، صادرات به 2 دسته نفتی و غیرنفتی تفکیک شده و بر آن مانور داده می‌شود که این مسئله بار مضاعفی را به بخش خصوصی وارد می‌آورد. در هیچ‌جای دنیا مرسوم نیست که صادرات را به نفتی و غیرنفتی تبدیل کنند.
صحیح این است که صادرات را باید به 2 بخش دولتی و خصوصی تبدیل کنیم. دامن زدن به بحث صادرات نفتی و غیرنفتی، تکلیف صادرکنندگان فراورده‌های نفتی بخش خصوصی را مبهم کرده و آنان را با مشکل مالیاتی مواجه ساخته‌است. به‌نظر من بهتر است به جای تقسیم صادرات به 2 بخش صادرات نفتی و غیرنفتی آن را به 2 بخش صادرات دولتی و خصوصی تقسیم کنیم و اینگونه صادرات را مورد بررسی قرار دهیم.
اگر می‌خواهیم تا سال 1404 به صادرات 200میلیارد دلاری غیرنفتی برسیم، چاره‌ای نداریم جز اینکه به محصولات پایه نفتی، صنعتی و پتروشیمی اتکا کنیم؛ چون مزیت اقتصادی ایران در این محصولات (تلفیق انرژی و صنعت و معدن) است. وگرنه با زیره ، فرش، خرما و کشمش هیچگاه به هدف 200میلیارد دلار صادرات نمی‌رسیم چون رشد این بخش‌ها حداکثر 5درصد است ولی رشد بخش فراورده‌های پایه نفتی صنعتی و پتروشیمی می‌تواند به سالانه 30درصد برسد.
نکته دیگر اینکه نباید صادرات محصولات مختلف را بی‌ارزش کنیم، الان فضا به‌گونه‌ای است که صادرات میعانات گازی، عیب شمرده می‌شود. در حالی که باید سرمایه‌گذاری بالایی انجام شود تا میعانات گازی تولید و صادر شود. نمی‌دانم چرا بعضی تلاش دارند صادرات میعانات گازی را بی‌ارزش جلوه دهند، در حالی که تلاش زیادی برای آن می‌شود.
* عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران
